Εκκριτική μέση ωτίτιδα: Αίτια, αντιμετώπιση, θεραπεία

Δεν πρέπει να μας μπερδεύει η λέξη “εκκριτική”, δεν υπάρχει έκκριση υγρού απο το αυτάκι του παιδιού μας. Η συχνότητα της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας είναι υψηλή στα παιδιά (40% στην ηλικία των 2 ετών) και μειώνεται καθώς η ηλικία αυξάνεται (1% στην ηλικία των 11 ετών ). Η συχνότητα είναι μεγαλύτερη τους χειμερινούς μήνες.

Αίτια

Οφείλεται σε διαταραχές της ευσταχιανής σάλπιγγας ( το σωληνάκι, που φέρει σε επικοινωνία την μύτη με το μέσο αυτί). Παγιδεύεται λοιπόν υγρό στο μέσο αυτί και επειδή έχει αποφραχθεί η ευσταχιανή σάλπιγγα, δεν μπορεί να παροχετευτεί από την μύτη.

Η ύπαρξη υπερτροφίας αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια),η αλλεργική ρινίτιδα, οι υποτροπιάζουσες ή εμμένουσες λοιμώξεις της μύτης, αποτελούν βασικά αίτια για την δημουργία εκκριτικής ωτίτιδας.

Κλινικά το παιδί μας νοιώθει το αυτάκι του “βουλωμένο” και συχνά σε χαμηλής ένταση φωνή μπορεί να μην μας απαντά και να μας ρωτάει συνεχώς «τι είπες». Συχνά έχει την αίσθηση πως υπάρχει νερό στο αυτί του. Ενίοτε έχει αυτοφωνία (ακούει την φωνή του). Τούτο δεν σημαίνει πως έχει μόνιμο πρόβλημα ακοής το παιδί μας, αλλά λόγω της ύπαρξης υγρού στο μέσο αυτί μειώνεται προσωρινά η ακουστική του οξύτητα από 10 έως και 30-40 dB. Τούτο μπορούμε να το υποψιαστούμε, αν το παιδί μας δυναμώνει αρκετά τον ήχο από την τηλεόραση, όταν παρακολουθεί παιδικά προγράμματα, ή μπορεί να μην ανταποκρίνεται όταν του μιλάμε χαμηλόφωνα.

Η εκκριτική μέση ωτίτιδα ανακαλύπτεται από τους γονείς ή από τους δασκάλους, οι οποίοι παρατηρούν , ότι το παιδί δεν ακούει καλά ή ανακαλύπτεται τυχαία από μια κλινική εξέταση του παιδιού. Μικρότερα παιδιά μπορεί να κλαίνε, να τρίβουν ή να έλκουν τα αυτάκια τους.

Η διάγνωση θα τεθεί από τον ιατρό σας με την ωτοσκόπηση, το τυμπανόγραμμα και τον ακοολογικό έλεγχο (ανάλογα την ηλικία).

Δεν πρέπει να ανησυχούμε πως το παιδί μας θα χει μόνιμο πρόβλημα ακοής, αφού με την υποχώρηση του υγρού από το μέσο αυτί θα επανέλθει η ακοή του στα φυσιολογικά όρια.

Κατ΄ αρχήν η θεραπεία της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας είναι συντηρητική.

Πρέπει να τονίσουμε πως δεν πρόκειται για μικροβιακή λοίμωξη , πράγμα που σημαίνει πως σχεδόν τίποτα δεν προσφέρουν τα αντιβιοτικά στη θεραπεία (αντίθετα με την οξεία μέση πυώδη ωτίτιδα , που η συσσώρευση του υγρού οφείλεται σε μικρόβιο και κυριαρχεί πόνος και πυρετός, οπότε, η αντιβιοτική αγωγή επιβάλλεται στη θεραπεία).

Έτσι λοιπόν πρέπει να γνωρίζουμε πως η μυτούλα του παιδιού μας πρέπει να παραμένει καθαρή. Σε αυτό συμβάλουν οι ρινικές πλύσεις με θετική πίεση καλύτερα, με φυσιολογικό ορό καθημερινά. Υπάρχουν και ρινικά spray που μας βοηθούν αρκετά για ένα χρονικό διάστημα, στην διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας για να βρει έξοδο το υγρό που έχει παγιδευτεί στο μέσο αυτί.

Σε αποδεδειγμένη κατάσταση αλλεργικής ρινίτιδας του παιδιού μας η χρήση αντιισταμινικής αγωγής βοηθά στην αντιμετώπιση της εκκριτικής ωτίτιδας.

Ακόμα ανάλογα την ηλικία του παιδού μας, η μάσηση «τσίχλας» και το «φούσκωμα» μπαλονιών είναι κινήσεις που βοηθούν στην διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας, οπότε και στην απομάκρυνση του υγρού της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας.

Σε περίπτωση που το υγρό δεν υποχωρεί με την συντηρητική θεραπεία >6 μηνών, συνιστάται η χειρουργική προσέγγιση της θεραπείας της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας, οπότε και αφαιρούμε το υγρό από το μέσο αυτί (πιθανότατα διενεργείται και αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων-δηλ. κρεατάκια , σε περίπτωση μεγάλου βαθμού υπερτροφίας τους).

Παράγοντες του περιβάλλοντος, οι οποίοι συνδέονται με την ανάπτυξη της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας και πρέπει να αποφεύγονται, είναι:

1. Η διατροφή του βρέφους από «μπουκάλι», αντί του θηλασμού και η διατροφή του μωρού σε ύπτια θέση.
2. Το παθητικό κάπνισμα και η παραμονή του παιδιού σε βρεφονηπιακούς σταθμούς , έχει αποδειχθεί πως συμβάλουν την εγκατάσταση της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας.

Θα πρέπει να αναφέρουμε πως τα «μπανάκια» στη θάλασσα, τους καλοκαιρινούς μήνες είναι πολύτιμος αρωγός στην αγωγή μας για την υποχώρηση της εκκριτικής μέσης ωτίτιδας.

Η αμφοτερόπλευρη εμμένουσα εκκριτική μέση ωτίτιδα, επηρεάζει την ομιλία κατά την ανάπτυξη του παιδιού μας και μπορεί να εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες, και αλλαγή συμπεριφοράς. Έτσι, το παιδί μας είναι πιθανό να δίνει λανθασμένα την εικόνα αφηρημένου, απρόσεκτου και χαμηλής αντίληψης ατόμου και ο λόγος να είναι η εκκριτική μέση ωτίτιδα, η οποία μπορεί αν αποδειχθεί με μια απλή κλινική εξέταση.

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ

Σεφερλής Φωκίων
Ω.Ρ.Λ-Χειρουργός Κεφαλής & Τραχήλου, ενηλίκων και παίδων
Λ. Κουντουριώτου 158
Ρέθυμνο-Κρήτη
www.fokionseferlis.gr