Πόσο σπάνιες είναι οι συγγενείς καρδιοπάθειες στα παιδιά;
Ο όρος «συγγενές καρδιακό έλλειμμα» και «συγγενής καρδιοπάθεια» υποδηλώνει ένα εκ γενετής ανατομικό και λειτουργικό πρόβλημα της καρδιάς ή των μεγάλων αγγείων οφειλόμενο σε μη φυσιολογική ανάπτυξη της καρδιάς κατά την εμβρυϊκή ζωή (συγγενές = εκ γενετής).
Κάθε χρόνο στις 14 Φεβρουαρίου διοργανώνεται η Παγκόσμια Ημέρα Συγγενών Καρδιοπαθειών (Congenital Heart Defects Awareness Day), με πρωτοβουλία οργανώσεων προστασίας των ατόμων με συγγενείς καρδιοπάθειες (στην Ελλάδα από τον σύλλογο «Η Καρδιά του Παιδιού»).
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο γεννιούνται περίπου 800-1000 παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες. Περίπου τα μισά από αυτά θα χρειαστούν καρδιοχειρουργική επέμβαση πολλά στον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Άλλα μπορεί να βοηθηθούν ή να θεραπευτούν με ειδικές καρδιολογικές επεμβατικές μεθόδους (όπως η αγγειοπλαστική ή «μπαλονάκι», ή διαδερμική τοποθέτηση ενδοκαρδιακών ή ενδοαγγειακών «προθέσεων» και ηλεκτροφυσιολογική μελέτη και κατάλυση αρρυθμιών).
Τα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες, ακόμα και αν δε χρειάζονται εγχείρηση ή καθετηριασμό, χρειάζονται πλήρη αξιολόγηση και παρακολούθηση από ειδικό παιδοκαρδιολόγο.
Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Η. Σαρρή Καρδιοχειρουργό - Παιδοκαρδιοχειρουργό , Διευθυντή Καρδιοχειρουργικής Κλινικής Παίδων
και Συγγενών Καρδιοπαθειών Παιδιατρικής Κλινικής ΙΑΣΩ, οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι μάλλον σπάνιες (εμφανίζονται σε ποσοστό 0.8 % των γεννήσεων) και στις περισσότερες περιπτώσεις δε γνωρίζουμε την αιτιολογία τους. Δεν είναι γενικά κληρονομικές παθήσεις, αλλά παρουσιάζονται σαν εκδήλωση μιας «ατυχίας», ενός σφάλματος κατά τη διάπλαση του εμβρύου. Έχουν πάντως εντοπιστεί κάποιοι προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως:
1. Σπάνιες ιογενείς λοιμώξεις.
2. Χρήση «τερατογόνων» ουσιών στις οποίες περιλαμβάνονται, εκτός από κάποια φάρμακα (τα περισσότερα απ’ αυτά δεν χρησιμοποιούνται πλέον) πιθανώς το οινόπνευμα αλλά και το κάπνισμα, ακόμα και το παθητικό.
3. Κληρονομικότητα
Ο τακτικός έλεγχος κάθε παιδιού από τον παιδίατρο του και οι εξετάσεις ρουτίνας είναι απαραίτητες. Οι συνήθεις παιδιατρικοί έλεγχοι πρέπει να γίνονται και στα παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια. Οι εμβολιασμοί που απαιτούνται πρέπει να γίνονται σύμφωνα με την ηλικία (αλλά όχι 1 μήνα πριν ή μετά μία εγχείρηση καρδιάς). Συχνά συνιστώνται επιπλέον εμβολιασμοί (π.χ. γρίπης -influenza). Ένα παιδί με συγγενή καρδιοπάθεια που δεν έχει διορθωθεί, συνήθως αντιμετωπίζει τις παιδικές αρρώστιες όπως και ένα φυσιολογικό παιδί, μπορεί όμως να είναι πιο επιρρεπές στις λοιμώξεις (π.χ στις αναπνευστικές).
Εάν ένα παιδί γεννηθεί με συγγενή καρδιοπάθεια, έχει σήμερα πολύ μεγάλες πιθανότητες να έχει μία ζωή φυσιολογικού ενήλικα. Τουλάχιστον το 80% των παιδιών αυτών (με σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση) θα μπορεί να εργασθεί, να δημιουργήσει οικογένεια και να ενταχθεί πλήρως στο κοινωνικό σύνολο.