Ατοπική δερματίτιδα: Μύθοι και πραγματικότητα

Πολύ συχνά στην οικογένεια υπάρχουν και άλλα άτομα με ΑΔ ή ψωρίαση. Σύμφωνα με στοιχεία της Β’ Παιδιατριακής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών –Μονάδα Αλλεργιολογίας, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

Τα παιδιά με ΑΔ έχουν πρόβλημα για πάντα
Μύθος: Η ΑΔ στον ελληνικό πληθυσμό είναι, κατά κανόνα, καλοήθους πορείας και συνήθως υποχωρεί μετά το 3ο-4ο έτος ζωής. Σε αυτό φαίνεται να συμβάλλει ιδιαίτερα το κλίμα και η ηλιοφάνεια καθώς σε πληθυσμούς που κατοικούν βορειότερα η ΑΔ είναι μάλλον χειρότερης πρόγνωσης. Συνήθως, λοιπόν, πηγαίνει καλύτερα με την πάροδο του χρόνου και, ακόμη και για εκείνους που θα συνεχίζουν να έχουν έκζεμα ως ενήλικες, είναι συνήθως πιο ήπια από ό,τι στην παιδική ηλικία. Αυτό που σαφώς παραμένει είναι η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης άλλων αλλεργικών ή ερεθιστικών δερματίτιδων στο μέλλον (π.χ. ευαισθησία στο νικέλιο, έκζεμα χεριών) καθώς η «προδιάθεση», δυστυχώς, δεν απομακρύνεται.

Το συχνό μπάνιο πρέπει να αποφεύγεται στα παιδιά με ΑΔ
Μύθος: Το σύντομο καθημερινό μπάνιο με χλιαρό νερό και ήπιο, κατάλληλο για ατοπικά δέρματα καθαριστικό μπορεί να είναι καταπραϋντικό για τον κνησμό. Ταυτόχρονα, απομακρύνει τα μικρόβια που επιμολύνουν τις «ανοικτές βλάβες» στο παιδικό δέρμα. Απαραίτητο είναι να αποφεύγονται τα αρωματικά αφρόλουτρα και το τρίψιμο του δέρματος με σφουγγάρι ή πετσέτα, ενώ η ενυδατική φαρμακευτική κρέμα ή αλοιφή εφαρμόζεται αμέσως μετά έτσι ώστε να συγκρατηθεί το δυνατόν περισσότερη υγρασία.

Το σάλιο μπορεί να προκαλέσει έκζεμα
Μύθος: Η σιελόρροια (π.χ. όταν τα βρέφη βγάζουν δόντια) δεν προκαλεί αλλά χειροτερεύει την εικόνα του ευαίσθητου, ατοπικού δέρματος. Πρόκειται για σαφώς ερεθιστικό παράγοντα – άλλοι παράγοντες που με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιδεινώσουν το έκζεμα είναι τα όξινα φρούτα και λαχανικά (πορτοκάλι, ακτινίδιο, λεμόνι, ντομάτα) και η χρήση πιπίλας (λόγω του σιέλου που «εγκλωβίζεται») για μεγάλο τμήμα της μέρας.

Τα βαμβακερά ρούχα είναι η καλύτερη επιλογή για τα ατοπικά δέρματα
Πραγματικότητα: Φαρδιά ρούχα κατασκευασμένα από βαμβάκι και άλλα φυσικά υλικά είναι αυτά που πρέπει να έρχονται σε επαφή με το δέρμα βρεφών και παιδιών με ατοπική δερματίτιδα. Τα ρούχα πρέπει να πλένονται με υγρό απορρυπαντικό, χωρίς αρώματα, χρωστικές ή οινόπνευμα και να μην χρησιμοποιούνται μαλακτικά. Αν αυτά είναι απαραίτητα, καλό είναι να ακολουθεί διπλό ξέβγαλμα στο πλυντήριο. Επίσης αποφεύγονται συνθετικά και τύπου fleece υφάσματα που εμποδίζουν την «αναπνοή» του δέρματος.

Η ΑΔ χειροτερεύει το χειμώνα
Πραγματικότητα: Όπως ο ξηρός κρύος αέρας μπορεί να κάνει τα χείλη μας να «σκάσουν», έτσι επηρεάζεται και το δέρμα των παιδιών με έκζεμα. Ουσιαστικά οι απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας του χειμώνα αποτελούν κύριο παράγοντα απώλειας ελέγχου της ΑΔ. Για το λόγο αυτό, η ενυδάτωση πρέπει να είναι εντατικότερη, πιο επίμονη και να χρησιμοποιούνται αλοιφές ή βάλσαμα πιο «πλούσια», πιο παχύρρευστα σε σχέση με το καλοκαίρι καθώς αυτά φυλάσσουν την υγρασία στο δέρμα με αποτελεσματικότερο τρόπο.

Τα παιδιά με ΑΔ έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν και άλλες αλλεργίες
Πραγματικότητα: Τα μωρά με ΑΔ έχουν υψηλότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν τροφικές αλλεργίες, ειδικά κατά την εισαγωγή των στερεών τροφών στη δίαιτά τους. Αργότερα στη σχολική ηλικία, η πιθανότητα εμφάνισης αναπνευστικού τύπου αλλεργίας (αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα) είναι επίσης αυξημένη στα παιδιά με ΑΔ. Καθοριστικό ρόλο στη μείωση των παραπάνω πιθανοτήτων παίζει η προσκόλληση στο πλάνο αντιμετώπισης της ΑΔ που δίνει ο αλλεργιολόγος. Στα πλαίσια αυτά, σημαντικό είναι να γίνεται αποφυγή των ερεθιστικών υλικών (αρωμάτων, χημικών κ.ά.), κατάλληλη εντατική περιποίηση με ενυδάτωση και χρήση αντιφλεγμονώδους τοπικής θεραπείας (συνήθως με κορτιζονούχες κρέμες ή μίγματα) όποτε χρειάζεται.

Η ΑΔ οφείλεται σε διάφορα τρόφιμα τα οποία και θα πρέπει να αποφεύγονται
Μύθος: Η άσκοπη αποφυγή τροφών που λανθασμένα θεωρείται, τις περισσότερες φορές, ότι πυροδοτούν το έκζεμα είναι «μόδα της εποχής». Σε λίγες περιπτώσεις η ΑΔ είναι τροφοεξαρτώμενη, οφείλεται δηλαδή σε έναν εξωγενή, τροφικό παράγοντα. Μόνο ένας ειδικός αλλεργιολόγος μπορεί με κατάλληλο έλεγχο και χειρισμούς να προσδιορίσει αν μία τροφή μπορεί να προκαλεί εξάρσεις και να συστήσει αποφυγή! Προσοχή: η χωρίς λόγο αποφυγή τροφίμων, ή η διακοπή τους από τη δίαιτα, σε βρέφη με σοβαρή ΑΔ μπορεί να οδηγήσει σε ευαισθητοποίηση και μελλοντικό κίνδυνο σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων.