Ποια παιδιά κινδυνεύουν να πάθουν ουρολοίμωξη;

Το ουροποιητικό σύστημα, υπό φυσιολογικές συνθήκες, είναι ένα περιβάλλον στείρο μικροβίων. Αν για κάποιο λόγο βρεθεί μικρόβιο μέσα σε αυτό, τότε έχουμε λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοίμωξη).

Συνολικά κάθε χρόνο 2,4-2,8% των παιδιών παρουσιάζουν ουρολοίμωξη. Το 5% αυτών είναι μικρότερα των 2 χρόνων. Σε σεξουαλικά ενεργείς έφηβες, η επίπτωση των λοιμώξεων του ουροποιητικού, φθάνει το 10%.

Όπως αναφέρει η Κωνσταντίνα Κοσμά, παιδίατρος, επικουρικός Ιατρός, Νοσ.Παίδων "Αγία Σοφία", Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο στο paidiatriki.gr οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος είναι οι εξής:

• Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση. Υπάρχει από την γέννηση και επιτρέπει την επάνοδο των ούρων από την κύστη στους ουρητήρες και τους νεφρούς.
• Παθήσεις του νευρικού συστήματος
• Εκ γενετής ανωμαλίες του ουροποιητικού
• Όχι τακτικές ουρήσεις κατά την διάρκεια της ημέρας
• Σκούπισμα στο τέλος της ούρησης από πίσω προς τα εμπρός
• Μπάνιο σε γεμάτη μπανιέρα
• Πολύ στενά ρούχα

Ποιοί θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για ουρολοίμωξη;

• η μικρή ηλικία και πιο συγκεκριμένα αγόρια με ηλικία μικρότερη του 1 έτους
και κορίτσια με ηλικία από 1 έως 4 ετών
• αγόρια με ελεύθερη ροή ούρων έχουν 4 με 8 φορές μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν ουρολοίμωξη σε σχέση με αγόρια με σημαντική φίμωση
• προγεννητικά υπερηχογραφικά ευρήματα από το ουροποιητικό σύστημα
• προηγούμενο επεισόδιο ουρολοίμωξης
• κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
• οικογενειακό ιστορικό: αν υπάρχει θετικό ιστορικό ουρολοίμωξης σε συγγενείς 1ου βαθμού
• φυλή / εθνικότητα: τα παιδιά της λευκής φυλής έχουν 2 με 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ουρολοίμωξη σε σχέση με τα παιδιά της μαύρης φυλής

Τα συχνότερα αίτια των λοιμώξεων του ουροποιητικού είναι βακτηρίδια. Η Escherichia coli είναι το πιο κοινό βακτηριακό αίτιο ουρολοίμωξης.

Πώς εκδηλώνεται η ουρολοίμωξη;

Ο τρόπος εκδήλωσης της ουρολοίμωξης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Στα νεογνά, μπορεί να εκδηλωθεί με ίκτερο, πυρετό, μειωμένη λήψη τροφής και πρόσληψη βάρους, εμέτους, διάρροιες, ευερεθιστότητα ή νωθρότητα.

Στα βρέφη, μειωμένη λήψη τροφής, πυρετός, έμετοι, διάρροιες, έντονη οσμή ούρων, κοιλιακό άλγος, ευερεθιστότητα ή νωθρότητα

Στα νήπια, έμετοι, κοιλιακό άλγος , πυρετός, , συμπτώματα από το ουροποιητικό: δυσουρικά (άλγος κατά την ούρηση), έντονη οσμή ούρων, ενούρηση, συχνοουρία

Στα σχολικής ηλικίας , πυρετός, έμετοι, κοιλιακό άλγος, άλγος στην οσφύ, έντονη οσμή ούρων, συμπτώματα από το ουροποιητικό: δυσουρικά (άλγος κατά την ούρηση), συχνοουρία, ακράτεια, ενούρηση
Συμπερασματικά: ο πυρετός μπορεί να είναι το μόνο σύμπτωμα στα παιδιά μικρής ηλικίας

Πότε πρέπει να απευθυνθούμε στον Παιδίατρο;

Παιδιά που έχουν ενδείξεις ουρολοίμωξης πρέπει να εκτιμούνται άμεσα ( 1ο 12ωρο ) από παιδίατρο για την έναρξη αγωγής. Με την καθυστέρηση στην έναρξη της αγωγής( >72 ώρες ), αυξάνονται οι πιθανότητες μόνιμης βλάβης των νεφρών.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ουρολοίμωξης;

Η διάγνωση της ουρολοίμωξης γίνεται με γενική, καλλιέργεια ούρων. Η γενική εξέταση ούρων, δίνει άμεσα, στον παιδίατρο στοιχεία ενδεικτικά ουρολοίμωξης. Η καλλιέργεια ούρων χρειάζεται 48-72 ώρες για να ολοκληρωθεί. Αυτή τεκμηριώνει την διάγνωση, αποκαλύπτοντας το μικρόβιο που ευθύνεται για την ουρολοίμωξη και το καλύτερο αντιβιοτικό για την θεραπεία.

Πώς γίνεται η συλλογή των ούρων στα παιδιά;

• σε παιδιά που δεν ελέγχουν ακόμα τους σφικτήρες τους
- με αποστειρωμένα σακουλάκια τα οποία κολλούνται στο δέρμα, αφού πρώτα πλύνουμε και στεγνώσουμε την περιοχή με προσοχή (μέθοδος με όχι και τόσο αξιόπιστα αποτελέσματα, όταν υπάρχει υποψία ουρολοίμωξης)
- με την βοήθεια ενός λεπτού αποστειρωμένου ουροκαθετήρα, ο οποίος εισάγεται μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη και συλλέγονται τα ούρα
-ή σε βρέφη και νεογνά με υπερηβική παρακέντηση, δηλαδή την εισαγωγή μιας μικρής βελόνης μέσω της κοιλιακής χώρας, στην ουροδόχο κύστη και την συλλογή των ούρων.
• σε παιδιά που ελέγχουν τους σφικτήρες τους γίνεται
- με ουροσυλλέκτη, στην μέση της ούρησης μετά από προσεκτικό πλύσιμο των γεννητικών οργάνων

Ποιά είναι η θεραπεία της ουρολοίμωξης;

- η ουρολοίμωξη ΠΡΕΠΕΙ να αντιμετωπίζεται άμεσα για να μην υποστούν βλάβη οι νεφροί
-η έναρξη ή όχι της αγωγής από τον παιδίατρο, καθώς επίσης η εισαγωγή ή όχι του παιδιού σε παιδιατρική κλινική, θα εξαρτηθούν από την ηλικία, την κλινική εικόνα του παιδιού και την γενική ούρων.

• αντιβιοτικό
- νεογνό ή βρέφος < 3 μηνών χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικού
- βρέφος > 3μηνών με έντονη συμπτωματολογία χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικού και αντικατάσταση της αγωγής από του στόματος μετά την υποχώρηση του πυρετού
- σε μεγαλύτερα παιδιά με σχετικά καλή γενική κατάσταση δοκιμάζεται θεραπεία από το στόμα.

Αναμένεται τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης να υποχωρήσουν σε 24 με 48 ώρες μετά την έναρξη του αντιβιοτικού
Συνιστάται:
• λήψη πολλών υγρών
• τακτική ούρηση των παιδιών που ελέγχουν τους σφικτήρες τους, με σκοπό να αδειάζει κάθε φορά η κύστη τους

Σε ποιές παθολογικές καταστάσεις μπορεί να οφείλεται η ουρολοίμωξη;

Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση: Τα ούρα παλινδρομούν από την κύστη προς τους νεφρούς, μέσω των ουρητήρων. Η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση είναι συχνή στα παιδιά που εμφανίζουν λοίμωξη του ουροποιητικού και συνήθως βελτιώνεται με την ηλικία.