Πότε το παιδί μου χρειάζεται βοήθεια ειδικού;

Μεγάλες αλλαγές στη ζωή: Οι κακές και συγκρουσιακές σχέσεις των γονιών, η απιστία, το διαζύγιο των γονιών, η "νέα" οικογένεια ή οικογένεια "μωσαϊκό" όπου παντρεύονται δύο άνθρωποι και μένουν μαζί με τα παιδιά τους από προηγούμενο ή προηγούμενους γάμους, ο θάνατος ενός γονιού, μία ασθένεια του ίδιου ή ενός από τα αγαπημένα του άτομα, η ανεργία στο γονικό περιβάλλον, οι οικονομικές δυσκολίες, η αλλαγή σχολείου, ακόμα και η απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου, μπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο παιδί σας, ανάλογα την ηλικία του. Τα παιδιά μπορεί να είναι μικρά, δεν σημαίνει όμως πως δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει γύρω τους. Αποτέλεσμα να επηρεάζονται λοιπόν και αυτά με τη σειρά τους από μεγάλες αλλαγές που συμβαίνουν στη ζωή τους και διαταράσσουν την καθημερινότητά τους, τη ρουτίνα τους και μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές ρουτίνα σημαίνει ασφάλεια!

Δηλώσεις σχετικά με φόβους και ανησυχίες: Αν παρατηρήσετε πως το παιδί σας έχει αναπτύξει φοβίες τον τελευταίο καιρό ή πως ανησυχεί περισσότερο από ότι πριν για κάποια πράγματα, έτσι ώστε να βλέπετε πως αποφεύγει συγκεκριμένες δραστηριότητες, καταστάσεις ή αρχίζει και υιοθετεί ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο συμπεριφοράς, όπως για παράδειγμα να πλένει πολύ τα χέρια του, να ελέγχει αν είναι κλειδωμένη η πόρτα, να αρχίζει να μετράει κλπ. Πλησιάστε το και προσπαθήστε να "ακούσετε" τι έχει να σας πει.

Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες: Αν παρατηρήσετε πως το παιδί σας παίρνει ή χάνει σχετικά γρήγορα βάρος ή ακόμα και να παρουσιάζει αυξομειώσεις στο βάρος του. Αν παρατηρήσετε πως τρώει και μετά κάνει εμετό ή αν έχει αρχίσει και περιορίζει πολύ την ποσότητα που τρώει, χωρίς όμως να έχει περιττό βάρος, επίσης αν του έχει γίνει έμμονη ιδέα το να τρώει υγιεινά...

Αλλαγή στις συνήθειες του ύπνου: Όπως και με τις διατροφικές συνήθειες, έτσι και με τον ύπνο, αν παρατηρήσετε πως το παιδί σας έχει αλλάξει τις συνήθειες ύπνου και για παράδειγμα έχει δυσκολία να κοιμηθεί, ξυπνά από εφιάλτες, κοιμάται πάρα πολύ ή ξυπνάει στη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να είναι ένα σημάδι μεγαλύτερης ανησυχίας.

Αυξημένη ευερεθιστότητα: Αν το παιδί σας ξαφνικά έχει αναπτύξει τρόπους που φέρνουν ένταση και παρουσιάζει συχνά ξεσπάσματα που δεν είχε πριν, ίσως "κάτι θέλει να πει". Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν βέβαια μία πιο αντιδραστική συμπεριφορά καθώς βρίσκονται στην εφηβεία. Αν όμως παρατηρήσετε πως υπάρχουν ακραίες αλλαγές, πως δεν μπορεί να συμμορφωθεί σε κανόνες, πως έχει προβλήματα στο σχολείο ή με τους συμμαθητές του ή να βλέπετε ότι ενοχλείται με το παραμικρό από συμπεριφορές άλλων ή αν πράγματα που προηγουμένως ήταν μικρής σημασίας τώρα το κάνουν να αντιδρά βίαια ή ακόμα να γίνεται και επιθετικό...

Κλείνεται και απομονώνεται: Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι έφηβοι δεν θέλουν την παρέα των γονιών τους και γενικότερα αποφεύγουν να βρίσκονται μαζί τους. Αν όμως παρατηρήσετε πως αποφεύγει και διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, τις παρέες του, κάθεται στο υπνοδωμάτιό του στο σκοτάδι ή αρνείται να συμμετάσχει σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες της οικογένειας, η απομόνωση μπορεί να είναι σημάδι για κάτι πιο σοβαρό.

Πέφτει η σχολική απόδοση: Αν πέφτει η βαθμολογία του χωρίς λόγο, αν ξαφνικά δεν ενδιαφέρεται για τα μαθήματα, αν όλη αυτή η πτώση συνέβη μετά από κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό ή αλλαγή παρέας, ίσως χρειάζεται να αναρωτηθείτε τι συμβαίνει.

"Μακάρι να πέθαινα" ή "Θέλω να αυτοκτονήσω": Για κάποια παιδιά, αυτό είναι μια δήλωση που χρησιμοποιείται όταν οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν ακριβώς το πόσο άσχημα νιώθουν, χωρίς να σημαίνει πως θα το κάνουν κιόλας. Ας μην ξεχνάμε πως η εφηβεία είναι μία περίοδος που χαρακτηρίζεται από έντονη μελαγχολία, συναισθηματικές διακυμάνσεις και δραματοποίηση. Ακούτε το παιδί σας τι έχει να σας πει, αν για παράδειγμα σας πει "Έγινα ρεζίλι μπροστά σε όλους επειδή ... και για αυτό θέλω να πεθάνω ή να αυτοκτονήσω" μην το κοροϊδέψετε και μην το αποπάρετε. Μπορεί να σας φαίνεται πως υπερβάλλει, είναι πιθανό όμως όλο αυτό να είναι και μία κραυγή για αναζήτηση βοήθειας.

"Έχω την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά!": Πολλοί γονείς έχουν μια «αίσθηση» ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με το παιδί τους και δεν ξέρουν πώς να το βοηθήσουν. Άλλες φορές νιώθουν πως το παιδί τους δεν είναι ευτυχισμένο όπως ήταν ή πως παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στη συμπεριφορά του και στη ψυχική του διάθεση. Το ένστικτο του γονιού μπορεί να "δηλώνει" πως κάτι συμβαίνει και ας μην μπορεί ο γονιός να τεκμηριώσει με επιχειρήματα αυτή του την αίσθηση. Φτάνει βέβαια να μην το παρακάνει και δεν μιλάμε τότε βέβαια για το ένστικτο αλλά για υπερπροστατευτική και παρεμβατική συμπεριφορά, που κάθε άλλο παρά καλό κάνει στο παιδί!
Φυσικά δεν σημαίνει πως μόλις δούμε μία φορά μια σχετική συμπεριφορά με όσα αναφέραμε πως πρέπει να τρέχουμε στον ειδικό γιατί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Χρειάζεται να διαπιστώσουμε αν πράγματι οι συμπεριφορές τέτοιου είδους επαναλαμβάνονται.

Όλα τα παραπάνω μπορεί να αποτελέσουν λόγους που το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί βοήθεια ειδικού. Μπορεί και όχι, αν πρόκειται για συμπεριφορές που ναι μεν τρομάζουν το γονιό, αλλά δεν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος. Καλύτερα όμως να αναζητήσετε βοήθεια και να μην χρειάζεται, παρά να μετανιώνετε μετά...

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή

Κάντε τις ερωτήσεις σας στην Ψυχοθεραπεύτρια της σελίδας μας εδώ!