Το παιδί μου έχει πονοκέφαλο, να ανησυχήσω;

Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, το αίτιο μιας κεφαλαλγίας σ' ένα παιδί είναι απλό και αθώο, όπως μια συνηθισμένη εμπύρετη λοίμωξη. Πολύ συχνά, οι γονείς ανησυχούν υπερβολικά, σκεπτόμενοι ότι η κεφαλαλγία του παιδιού τους οφείλεται σε όγκο εγκεφάλου ή άλλη σοβαρή κατάσταση. Πολλές φορές, την ίδια ανησυχία έχει και το παιδί, χωρίς να την εκφράζει, με αποτέλεσμα άγχος, ανησυχία και κακή ποιότητα ζωής. Ευτυχώς, μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις, λιγότερο από 5%, η παιδική κεφαλαλγία οφείλεται σε κάποιο σοβαρό πρόβλημα ή πάθηση.

Παρά το χαμηλό αυτό ποσοστό όμως, οι γονείς θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα συμπτώματα εκείνα που πιθανολογούν την ύπαρξη ενός σοβαρού προβλήματος ως αιτίου της κεφαλαλγίας.

Ποια είναι τα αίτια της κεφαλαλγίας;

Τα παιδιά έχουν κεφαλαλγίες για τους ίδιους λόγους που έχουν και οι ενήλικοι. Οι ήπιες κεφαλαλγίες που συμβαίνουν περιστασιακά και δεν επιμένουν είναι συνήθως αθώες. Κεφαλαλγία που επιμένει και επαναλαμβάνεται, χωρίς να υπάρχουν συμπτώματα στο μεσοδιάστημα, οφείλεται κατά κύριο λόγο σε κεφαλαλγία τάσης ή ημικρανία. Οι κεφαλαλγίες αυτές έχουν κάθε φορά που εμφανίζονται τα ίδια χαρακτηριστικά, με διαφορετική πιθανόν ένταση, και συνήθως ο ασθενής τις αναγνωρίζει ως ων «συνηθισμένο του πονοκέφαλο».

Οι δύο τύποι κεφαλαλγίας: Πρωτοπαθής και Δευτεροπαθής Κεφαλαλγία

Πρωτοπαθής κεφαλαλγία είναι η ημικρανία και η κεφαλαλγία τάσης, που δεν έχουν κάποιο άλλο παθολογικό αίτιο. Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από έντονο σφύζοντα πόνο (σαν τον παλμό της καρδιάς) στο μέτωπο, γύρω από τα μάτια και στους κροτάφους. Ο πονοκέφαλος επιδεινώνεται όσο περνά η ώρα και βελτιώνεται συνήθως με ιόν ύπνο. Ο ασθενής αναφέρει, συνήθως στην αρχή της ημικρανικής κρίσης, εμέτους, φωταψίες (φωτεινά οπτικά ερεθίσματα} και ενόχληση από το φως και τους έντονους θορύβους. Μια ημικρανία μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι 72 ώρες.

Άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ημικρανίας είναι το θετικό οικογενειακό ιστορικό στην οικογένεια του πάσχοντος που υποδηλώνει τη σαφή γενετική προδιάθεση. Η κεφαλαλγία τάσης ή κεφαλαλγία από μυϊκή σύσπαση ή κεφαλαλγία από υπερένταση ή «συνηθισμένη» κεφαλαλγία μπορεί να εμφανίζεται υπό τη μορφή επεισοδίων που διαρκούν λίγες ώρες έως και εβδομάδες ή μπορεί να είναι συνεχής. Είναι συνήθως μέτριας έντασης, δεν συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα (π.χ. εμέτους) και δεν διαταράσσει αισθητά την καθημερινή δραστηριότητα ενός ατόμου.

Κάποιες φορές το παιδί μπορεί να έχει και τους 2 τύπους κεφαλαλγίας, με αποτέλεσμα να έχει την αίσθηση ότι το κεφάλι του πονά συνεχώς.

Δευτεροπαθής κεφαλαλγία είναι η κεφαλαλγία που οφείλεται σε κάποιο άλλο παθολογικό αίτιο, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρό. Τέτοια παθολογικά αίτια είναι οι κοινές εμπύρετες λοιμώξεις (γρίπη, φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, οδοντικό απόστημα), η παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα), η υπέρταση, η εγκεφαλική διάσειση/κάκωση, η μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα, η εγκεφαλική αιμορραγία (υπαραχνοειδής), το αγγειακό εγκεφαλικό έμφρακτο και οι διάφορες χωροκατακτητικές εξεργασίες (όγκοι, κύστεις, αποστήματα).

Πότε το παιδί με κεφαλαλγία πρέπει οπωσδήποτε να εξετασθεί από γιατρό;

Θα πρέπει οπωσδήποτε να ζητήσετε τη γνώμη του γιατρού όταν ο πονοκέφαλος του παιδιού σας έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Συμβαίνει τουλάχιστον 1 φορά τον μήνα.
• Συνδυάζεται με εμέτους, διαταραχές όρασης, αλλαγή συμπεριφοράς και άλλα νευρολογικά συμπτώματα.
• Η κεφαλαλγία ξυπνά το παιδί. Το παιδί αναγκάζεται να διακόψει αυτό που κάνει λόγω της κεφαλαλγίας, ή αν η κεφαλαλγία είναι λόγος να αρνείται διασκεδαστικές και ευχάριστες ασχολίες.
• Έχει προηγηθεί πρόσφατα ένα χτύπημα στο κεφάλι.
• Συνδυάζεται με πυρετό, πόνο και δυσκαμψία στον αυχένα.
• Υπάρχει άλλο πρόβλημα υγείας (π.χ. καρδιοπάθεια, νεφρική νόσος κ.λπ.).

Σωτηρία Δ. Μαστρογιάννη
Παιδονευρολόγος, Επιμελήτρια Α' Νευρολογικό Τμήμα Νοσοκομείο Παίδων «Π&Α Κυριακού».

*απόσπασμα από το περιοδικό Παιδί, Υγεία & Ανατροφή