Παιδικοί νυχτερινοί τρόμοι και εφιάλτες: Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Τα παιδιά που ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι συχνά είτε πολύ κουρασμένα, είτε πολύ αγχωμένα και για αυτό η καλύτερη λύση είναι η διατήρηση ενός συγκεκριμένου προγράμματος ύπνου που θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάσταση.
Μία από τις πιο συνηθισμένες δυσκολίες είναι οι εφιάλτες, τα άσχημα όνειρα που τρομάζουν τα παιδιά με αποτέλεσμα να ξυπνούν πολύ φοβισμένα, ενώ το παιδί συσχετίζει πολύ εύκολα μία κατάσταση με το όνειρο.
Αρκετές φορές έχουν ένα έντονο αίσθημα εγκατάλειψης, που μπορεί να συνοδεύεται με εφίδρωση, ταχυκαρδία και αίσθημα πνιγμονής. Οι εφιάλτες συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ενεργητικού ύπνου, κυρίως μετά το πρώτο μισό της νύχτας, όπου η διαδικασία των ονείρων γίνεται πιο έντονη. Οι εφιάλτες μπορεί να έχουν διάφορες πηγές δημιουργίας και προέλευσης, όπως μία δυσάρεστη εμπειρία την προηγούμενη ημέρα, διηγήσεις ή θεάματα τρομακτικού περιεχομένου, ιδίως πριν από τον ύπνο, πεπτικές διαταραχές, μη άνετες συνθήκες ύπνου, καθώς και προβλήματα στην οικογένεια ή στο σχολείο. Η ηλικία που γίνεται αναφορά των άσχημων ονείρων είναι κυρίως η προσχολική, μετά τον τρίτο χρόνο της ζωής, όταν το παιδί είναι σε θέση να αναφέρει ότι ονειρεύτηκε.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Θα πρέπει αρχικά να τρέξουν άμεσα στο παιδί και να το διαβεβαιώσουν πως είναι εκεί δίπλα του να το προστατέψουν από οτιδήποτε. Ποτέ δεν πρέπει να το μεταφέρουν στη δικιά τους κρεβατοκάμαρα, αλλά να παραμείνουν στο χώρο του παιδιού. Θα πρέπει να ενθαρρύνουν το παιδί να εξιστορήσει όλα όσα είδε και έγιναν στο όνειρό του και να του υπενθυμίσουν ότι είναι παροδικό και μη αληθινό. Μία πολύ καλή λύση είναι να επιτρέψουν στο παιδί να αφήνει αναμμένο κάποιον φωτισμό, εάν το κάνει να νιώθει καλύτερα και πιο άνετα.
Μόλις συνέλθει το παιδί θα πρέπει να πέσει ξανά για ύπνο, ενώ οι γονείς καλό θα είναι να ελέγξουν για οποιοδήποτε στοιχείο που μπορεί να προκαλεί τρόμο, όπως οι σκιές και να το απομακρύνουν. Όταν οι εφιάλτες δεν είναι σποραδικό και σπάνιο γεγονός αλλά υποτροπιάζουν, πρέπει να γίνει έρευνα για την ανεύρεση και την αντιμετώπιση της αιτίας.
Ένα άλλο συχνό φαινόμενο που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι οι νυκτερινοί φόβοι ή τρόμοι. Κατά τη διάρκεια τους το παιδί ακούγεται να κλαίει ασυνείδητα, να ιδρώνει και να έχει γρήγορο ρυθμό αναπνοής. Μπορεί να έχει μία έκφραση τρόμου, να κάθεται στο κρεβάτι με προτεταμένα χέρια, σαν να θέλει να προστατευθεί από εχθρό ή σηκώνεται και τρέχει. Τα μάτια του μπορεί να είναι ανοιχτά, ωστόσο δεν έχει δυνατότητα προσανατολισμού, δεν γνωρίζει πρόσωπα, δεν επικοινωνεί και έχει παραισθήσεις. Παρόλο που ένας νυχτερινός εφιάλτης μπορεί να έχει μεγάλη διάρκεια, ο τρόμος έχει πολύ σύντομη διάρκεια, τελειώνει απότομα μετά από 5’-10’ συνήθως και το παιδί ησυχάζει χωρίς να ξυπνήσει. Την άλλη μέρα δεν θυμάται τίποτα. Ο τρόμος αποτελεί μία μορφή παραϋπνίας, δηλαδή διαταραχής της δομής του ύπνου, που συμβαίνει συνήθως στο δεύτερο μισό της νύχτας, με τις αιτίες που το προκαλούν να είναι άγνωστες. Κάποιες φορές τα επαναλαμβανόμενα γεγονότα νυχτερινού τρόμου, έχουν συνδεθεί με καταστάσεις που προκαλούν άγχος, όπως η απουσία των γονιών, ο θάνατος και η κρίση μέσα στην οικογένεια.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Σε κάθε περίπτωση οι γονείς οφείλουν να είναι ψύχραιμοι, να μιλούν ήρεμα και να μην προσπαθήσουν να ξυπνήσουν το παιδί. Θα πρέπει να το παρατηρούν ώστε να μην τραυματίσει μόνο του τον εαυτό του και στην περίπτωση που θέλει να σηκωθεί από το κρεβάτι να προσπαθήσουν με ήπιο τρόπο να το συγκρατήσουν. Προκειμένου να μειώσουν τη συχνότητα αυτών των γεγονότων καλό θα είναι να ακολουθούν ένα πρόγραμμα καθορισμένων ωρών ύπνου, όπως για παράδειγμα τον απογευματινό ύπνο, ο οποίος μειώνει την κούραση του παιδιού και το βράδυ είναι πιο ήρεμο.
Σε κάθε περίπτωση εάν τα παραπάνω γεγονότα είναι συχνά και έντονα, θα πρέπει οι γονείς να συμβουλεύονται τον παιδίατρό τους, ώστε να τους καθοδηγήσει πώς ακριβώς να βοηθήσουν το παιδί, διατηρώντας το ήρεμο. Σίγουρα, η ηρεμία του σπιτιού και της οικογένειας βοηθά στην καλύτερη ψυχική ισορροπία του παιδιού και σε πιο ξεκούραστο και ομαλό ύπνο.
Δρ.Μαριαλένα Κυριακάκου
www.kyriakakou.gr
inkedin.com/in/kyriakakou
marialenakyriakakou@gmail.com
Διαβάστε επίσης:
Παιδί και προβλήματα ύπνου, η παιδίατρος του Mothersblog συμβουλεύει!
Εφιάλτης ή νυχτερινός τρόμος; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας
Νυχτερινός τρόμος: Γιατί τα παιδιά φοβούνται και ζητούν τη μαμά ή τον μπαμπά στο δωμάτιο;
«Μαμά... Φοβάμαι!»-Όταν οι φόβοι των γονιών κληροδοτούνται στα παιδιά
