Γιαγιά και παππούς - Αξία ανεκτίμητη
«Του παιδιού μου το παιδί, είναι δυο φορές παιδί μου!» Πόσο γλυκά νιώθω στη θύμηση της γιαγιάς και του παππού!
Πόσες όμορφες στιγμές, πόσα καλοκαίρια, πόσες εικόνες αλλά και γεύσεις… Νιώθω πολύ τυχερή που τους έζησα και έχω κρατήσει στην μνήμη μου την αγκαλιά τους – κυριολεκτικά και μεταφορικά… Πολλές φορές νοσταλγώ τη γιαγιά – την «κυρά-δασκάλα» όπως την φώναζε ο παππούς και τα νόστιμα φαγητά της, τις πίτες της και το ζυμωτό ψωμί, τα χειροποίητα ζυμαρικά της, τα τραγούδια της και εκείνα τα «τσακίρικα» μάτια της, τις ιστορίες της και όσα πέρασε στο διωγμό της Σμύρνης μικρό κοριτσάκι, το γέλιο και το δάκρυ της… Πλούσια κληρονομιά και ανεκτίμητη!
Αναπολώ εκείνα τα ανέμελα για εμένα αλλά τόσο έντονα χρόνια και τα συγκρίνω με τις σημερινές μαμάδες που δεν θέλουν οι παππούδες να μεγαλώσουν τα παιδιά ή δεν τους τα εμπιστεύονται για να μην τα …κακομάθουν! Ναι, προφανώς θέλουν μόνο εκείνοι ως γονείς να έχουν το δικαίωμα να τα κακομάθουν! Μήπως όμως να αναρωτηθούν τι στερούν από τα παιδιά τους; Όλη αυτή τη συναισθηματική προσφορά, την ζεστή αγκαλιά, τις εικόνες που γράφουν και γεμίζουν τη ζωή μας… Δεν σημαίνει πως ο γονιός δεν δίνει στο παιδί του όλα τα παραπάνω, για να μην παρεξηγηθώ! Είναι όμως αυτός ο παππουδίστικος και γιαγιαδίστικος τρόπος που όμοιός του δεν υπάρχει…
Κατανοώ πως πολλές φορές υπάρχουν προβλήματα στις σχέσεις πεθεράς και νύφης ή γαμπρού, προβλήματα όμως που αφορούν τους γονείς και τους δικούς τους γονείς. Προβλήματα που για κανέναν λόγο, δεν αφορούν τη σχέση των παππούδων ή των γιαγιάδων με τα εγγόνια τους!
Μία σχέση που πραγματικά θεωρώ ανεκτίμητη και δεν εννοώ τη βοήθεια που μπορούν να δώσουν στους εργαζόμενους γονείς κρατώντας τα παιδιά τους, προσφέροντας μία κατσαρόλα φαγητό λόγω έλλειψης χρόνου των γονιών – αν και είμαι αντίθετη σε αυτό - ή ακόμη και οικονομική βοήθεια και στέγη λόγω της οικονομικής κρίσης που βρέθηκε η χώρα μας… Εννοώ καθαρά τη σχέση με τα εγγόνια και τα πολλαπλά οφέλη της, όπως θα δούμε και παρακάτω:
- Το παιδί «γράφει» στο μυαλουδάκι του αυτή τη σχέση ως κάτι μαγικό. Θα πάει στο σπίτι των παππούδων και ξέρει πολύ καλά πως εκεί το περιμένει μία ζεστή αγκαλιά, νόστιμο σπιτικό φαγητό αλλά και πάμπολλες ιστορίες, παραμύθια και τραγούδια. Θα μάθει την «ιστορία του», από πού ήρθε, πως μεγάλωσαν οι γονείς του, τις καθημερνές τους συνήθειες, πως ήταν τότε η εποχή, τι την χαρακτήριζε… Πιο απλά, οι παππούδες με έναν απλοϊκό τρόπο του μεταδίδουν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά τους ή «από πού κρατάει η σκούφια του» όπως λέει και ο λαός μας!
- Του μιλάνε για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν εκείνοι στα χρόνια τους και πως τις ξεπέρασαν, δίνοντας έτσι απλά το μήνυμα πως η προσπάθεια ανταμείβεται, αλλά και πως δεν το βάζουμε κάτω. Η γιαγιά μου έχασε έξι παιδιά, παρόλα αυτά το γέλιο και το τραγούδι δεν έλειψε ποτέ από το στόμα της, δεν αφέθηκε και δεν την ρούφηξε η κατάθλιψη – ανέκαθεν την θαύμαζα για τη δύναμή της αυτή και άκουγα με δέος την ιστορία της ζωής της!
- Δίνουν σημασία στην συναισθηματική επαφή, στο άγγιγμα μέσω της αγκαλιάς αλλά και στο «μαζί», κάνοντας τα υλικά αγαθά να φαίνονται φτωχά και μίζερα μπροστά στην ανθρώπινη επικοινωνία.
- Η επαφή με τη φύση – αν υπάρχει και κήπος ή είναι στο χωριό –άλλο ένα στοιχείο απαραίτητο που συμβάλλει στην ψυχική και σωματική μας υγεία! Μαθαίνει το παιδί να αγαπά το περιβάλλον αλλά και να το σέβεται. Θα παίξει, θα τρέξει, θα πέσει, θα χτυπήσει, θα ξανασηκωθεί, θα σκαρφαλώσει στα δέντρα, άλλες φορές θα τα καταφέρει και άλλες όχι, …μήπως σας θυμίζει την ίδια τη ζωή;
- Η ενασχόληση με δραστηριότητες που το παιδί βλέπει στις ταινίες ή διαβάζει στα βιβλία, όπως το ψάρεμα, να φτιάξει μία μπάλα από κουρέλια, να ρίχνει με τη σφεντόνα και να φτιάχνει σαΐτες… και πόσες άλλες δημιουργικές δραστηριότητες που οι παππούδες και ξέρουν αλλά και έχουν το χρόνο να μάθουν όλο περηφάνεια στο εγγόνι τους…
- Αφήνουν στο παιδί κάποιες ελευθερίες που οι γονείς συνήθως είτε από έλλειψη χρόνου, είτε επειδή είναι κουρασμένοι, είτε για να το διαπαιδαγωγήσουν σωστά, δεν του επιτρέπουν. Έτσι, το μικρό σας θα γεμίσει λάσπες αλλά θα είναι περήφανο που κατάφερε να φτιάξει εκείνα τα κουλουράκια από λάσπη, για παράδειγμα, αυξάνοντας την δημιουργικότητα και μαθαίνοντας πως είναι να νιώθει κάποιος ελεύθερος αλλά και τις πιθανές συνέπειες… άντε να καθαρίσουν τα μαλλιά από όλα εκείνα τα ξερόχορτα που κόλλησαν ενώ κυλιόταν πάνω τους το αγγελούδι σας!
- Ποιος άλλος είναι καλύτερος ακροατής της ιστορίας που θα διηγηθεί όλο καμάρι το μικρό σας πέρα από τους παππούδες; Ποιος θα ακούσει το …αυτοσχέδιο παραμύθι, τραγούδι ή ιστορία – που πολλές φορές δεν βγαίνει και νόημα – πέρα από εκείνους που όχι μόνο είναι πρόθυμοι αλλά αντίθετα παρακολουθούν και με αμείωτο ενδιαφέρον, προσοχή αλλά και περηφάνεια το εγγόνι τους! Η αποδοχή που παίρνει το παιδί σας το ενδυναμώνει και το προικίζει γεμίζοντάς το αυτοπεποίθηση και πίστη στον εαυτό!
- Το εγγόνι ξέρει πως είναι «πάντα εκεί» γι αυτό, ακόμα και στις δύσκολες στιγμές του. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί πόσα περισσότερα μπορεί να γνωρίζουν εκείνοι από την καθημερινότητα του παιδιού σας ή πιο σωστά από τον συναισθηματικό του κόσμο; Ξέρει το εγγόνι πως η αγάπη τους είναι παντοτινή και άνευ όρων!
- Ακόμα και το χαρτζηλίκι που μπορεί να δώσουν ή εκείνη η σοκολάτα στα κρυφά, φτάνουν για να δημιουργηθεί μία «άλλου είδους σχέση» ανάμεσά τους, μέσα από την …μικρή παρανομία στους κανόνες των γονιών, ενισχύοντας την «δική τους σχέση».
Το να μεγαλώνει λοιπόν ένα παιδί με τους παππούδες το θεωρώ πραγματική ευλογία, καθώς βιώνει μία σχέση που όμοιά της δεν υπάρχει. Έρχεται σε επαφή με το διαφορετικό – μαθαίνοντας πως υπάρχουν διαφορετικά είδη αγάπης. Μιας αγάπης που συνδυάζεται με την ανεμελιά αλλά και την συναισθηματική ασφάλεια, εφόσον δεν υπάρχει το άγχος στο μεγάλωμα, μιας αγάπης «άνευ όρων» και χωρίς προϋποθέσεις. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ακόμα και στις διαφημίσεις που χρησιμοποιείται η φιγούρα του παππού ή της γιαγιάς για να αφήσει μία γλυκιά αίσθηση αλλά και την ιδέα του αγνού και αγαπησιάρικου…
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας