Παιδική παχυσαρκία: Αίτια, επιπλοκές και αντιμετώπιση

Τουλάχιστον 10% των παιδιών και των εφήβων σε παγκόσμιο επίπεδο αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερβάλλοντος σωματικού βάρους. Ανάμεσα στις χώρες με αυξημένα ποσοστά παιδικής αλλά κι εφηβικής παχυσαρκίας κατατάσσεται και η χώρα μας και μάλιστα στις πρώτες θέσεις.

Ποια είναι όμως τα αίτια της αύξησης της παιδικής παχυσαρκίας;

1. Γονίδια/ Κληρονομικότητα. Πολυάριθμες είναι οι μελέτες που συνδέουν την παιδική παχυσαρκία με την κληρονομικότητα και ιδιαιτέρως σε σοβαρές περιπτώσεις υπερβάλλοντος σωματικού βάρους.
2. Διατροφικές συνήθειες. Σημαντικότερο ρόλο φαίνεται να παίζει η αλλαγή στις διατροφικές μας συνήθειες τα τελευταία χρόνια, καθώς η Μεσογειακή διατροφή αντικαταστάθηκε σε μεγάλο ποσοστό από τη Δυτικού τύπου διατροφή. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση λιγότερων φρούτων και λαχανικών, περισσότερης ζάχαρης και κορεσμένου λίπους, ανθυγιεινών snacks, αλλά και η μη τήρηση τακτικών γευμάτων είναι χαρακτηριστικά του σύγχρονου τρόπου διατροφής μικρών και μεγάλων.
3. Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Η καθιστική ζωή αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα αύξησης του βάρους, καθώς πολλά παιδιά προτιμούν να δουν τηλεόραση ή να παίξουν κάποιο παιχνίδι στον υπολογιστή αντί να γυμναστούν. Επιπλέον, η έλλειψη χρόνου από την πλευρά των γονέων καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη την ενασχόληση του παιδιού με τη φυσική δραστηριότητα (οργανωμένη ή μη).

Υπάρχουν επιπλοκές που σχετίζονται με την παιδική παχυσαρκία;

Παρά το γεγονός ότι πολλοί γονείς πιστεύουν ότι το παιδί μεγαλώνοντας θα αναπτυχθεί κι έτσι το βάρος του θα επανέλθει σε φυσιολογικά πλαίσια, πλήθος μελετών καταδεικνύει ότι υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να διατηρήσουν το πρόβλημα και ως ενήλικες. Επιπλέον, η παχυσαρκία συνδέεται με πολλές άλλες επιπλοκές, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι σκελετικές παθήσεις και οι ψυχολογικές επιπτώσεις.

Πώς θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα;

• Γίνετε παράδειγμα προς μίμηση. Υιοθετώντας σωστές διατροφικές συνήθειες, επηρεάζετε θετικά τα παιδιά που διαμορφώνουν από πολύ νωρίς τις συνήθειές τους.
• Πείτε όχι σε στερητικές δίαιτες. Η απότομη απώλεια βάρους απαγορεύεται στα παιδιά, καθώς η δραματική μείωση πρόσληψης φαγητού τους στερεί απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή τους.
• Δώστε προσοχή στο πρωινό και στο κολατσιό. Μην παραλείπετε ποτέ το πρωινό γεύμα των παιδιών, το οποίο θα πρέπει να περιέχει τροφές υψηλής διατροφικής αξίας (π.χ. γαλακτοκομικά, ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα). Επίσης, οργανώστε το κολατσιό τους για το σχολείο από το σπίτι αποφεύγοντας έτσι τις ανθυγιεινές επιλογές που προσφέρουν τα κυλικεία.
• Προσφέρετε άφθονα φρούτα και λαχανικά. Κάνετε τα λαχανικά απαραίτητα συνοδευτικά σε κάθε κυρίως γεύμα κι έχετε πάντα πολλά φρούτα έτοιμα προς κατανάλωση σε ορατό σημείο.
• Επιτρέπετε την κατανάλωση κάποιου γλυκού μόνο μία φορά την εβδομάδα. Προτιμήστε μια δροσιστική φρουτοσαλάτα, ένα γιαούρτι με μέλι ή σπιτικό κέικ για τις υπόλοιπες ημέρες που τα παιδιά επιθυμούν γλυκό.
• Σερβίρετε το φαγητό σε παιδικό σερβίτσιο. Έτσι θα αποφύγετε να σερβίρετε μερίδες που αντιστοιχούν σε έναν ενήλικα. Επιπλέον, μην πιέζετε το παιδί να αδειάζει το πιάτο του, έτσι ώστε να μάθει να «ακούει» την πείνα του.
• Ενθαρρύνετε τα οικογενειακά γεύματα. Τα παιδιά που τρώνε μαζί με την οικογένεια τείνουν να έχουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, καθώς μιμούνται τις συνήθειες των μεγάλων κι επιπλέον αποφεύγεται η υπερκατανάλωση φαγητού μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης ή του υπολογιστή.
• Ενισχύστε την ενασχόληση των παιδιών με την άσκηση. Αφήστε το παιδί να αποφασίσει για το ποια δραστηριότητα του αρέσει περισσότερο. Μην ξεχνάτε επίσης να βρίσκετε ευκαρίες για περιπάτους και παιχνίδια σε εξωτερικούς χώρους όποτε υπάρχει διαθέσιμος χρόνος.
• Κάνετε σταδιακά μικρές αλλαγές. Οι παραπάνω αλλαγές πιθανότατα δε θα επιτευχθούν γρήγορα και ταυτόχρονα. Η υπομονή και η επιμονή ωστόσο θα ανταμείψουν τις προσπάθειές σας.

Περιμένω τις απορίες και τις ερωτήσεις σας εδώ!

Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc., Ph.D. (Cand)
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Υποψήφια Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com

Διαβάστε επίσης

Παιδική παχυσαρκία: Μια ωρολογιακή βόμβα μεγατόνων που θα εκραγεί τα επόμενα χρόνια
Το παιδί μου έχει παραπάνω κιλά… Πρέπει να κάνει δίαιτα;