Το παραμύθι της εβδομάδας: «Μπαμπά, τι είναι "άνεργος";»

Γράφει η Πέγκυ Παπαδοπούλου

Αυτά είπε η κυρία των εικαστικών, τους μοίρασε το σημείωμα και μετά βγήκαν διάλειμμα. Ο Ντίνος κοίταξε το χαρτάκι. Κανσόν, χρωματιστά χαρτιά, χρωματιστά χαρτόνια, κραφτ, περφορέ, χάρακα, ψαλίδι, κόλλα, μαρκαδόρους, βαμβακερό σπάγκο, ψαλίδι κι ένα σωρό άλλα. Τα περισσότερα τα είχε ήδη. «Εύκολο», σκέφτηκε, «θα υπογραμμίσω ποια δεν έχω και θα πάω με τη μαμά να τα πάρω». Το μικρό χαρτάκι μπήκε σε μια από της θήκες της τσάντας του.

Και θα ξεχνιόταν εκεί αν δεν έπιανε την κουβέντα με το Λάμπρο. Που από τη στιγμή που πήρε το σημείωμα είχε αποκτήσει μια βαθιά ρυτίδα ανάμεσα στα φρύδια του και ήταν σκεφτικός.

«Τι έγινε; Δεν έχεις κάνει τα μαθηματικά της επόμενης ώρας;» Ο Λάμπρος ήταν ολίγον ... "κουμπούρι" στα μαθηματικά, κι αυτό του είχε αφήσει ένα μόνιμο σχεδόν άγχος. Οπότε, τις περισσότερες φορές που τον έβλεπε κανείς στεναχωρημένο, μπορούσε να υποθέσει πως κάποια άσκηση δεν θα είχε καταφέρει να λύσει.

«Ααα... μπααα.... Δεν είναι αυτό...» Η απάντησή του δεν ήταν διαφωτιστική αλλά ήταν η μόνη που έδωσε.

Ο Ντίνος δεν έδωσε συνέχεια, η ώρα των μαθηματικών ήρθε και πέρασε, αλλά ο Λάμπρος εξακολουθούσε να έχει εκείνη την έκφραση της σκοτούρας. Στο επόμενο διάλειμμα δεν έπαιξε με κανέναν παρά καθόταν σε μια άκρη του προαυλίου, κάνοντας πως διαβάζει ιστορία. «Μα, τι έχει πάθει σήμερα αυτός;» είπε ο Ντίνος στην Εύα κάποια στιγμή. Συνήθως έπαιζαν κι οι τρεις μαζί και έκαναν και καλή παρέα. Όταν ένας τους είχε "κάτι" ή ήταν "κάπως", οι άλλοι δύο του συμπαραστέκονταν. Σήμερα όμως ο Λάμπρος απέφευγε την παρέα των άλλων.

«Δεν ξέρεις τίποτε;» είπε η Εύα στο Ντίνο και τον τράβηξε σε μια μεριά που να μην τους ακούνε άλλοι.
«Όχι, τι να ξέρω;»
«Ε.... η μαμά του είπε στη μαμά μου χθες ότι τώρα πια ο μπαμπάς του είναι άνεργος και θα τα φέρνουν δύσκολα βόλτα. Ίσως λοιπόν αυτά να σκέφτεται ο καημένος και να στεναχωριέται!»

«Η μαμά του το είπε αυτό; Άρα, αλήθεια θα είναι...»
«Μάλλον....» Η Εύα και ο Ντίνος κοιτάχτηκαν. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ακριβώς τι σήμαινε αυτό ούτε πόσο θα επηρέαζε τη ζωή του φίλου τους. Ήταν μια λέξη που τα τελευταία χρόνια την είχαν ακούσει από τους μεγάλους πολλές φορές. Κατά καιρούς, όλο και κάποιος, γνωστός, φίλος, γείτονας, συγγενής, έμενε άνεργος. Μα περισσότερα για το τι είναι αυτό δεν είχαν ασχοληθεί.

«Αλλά γιατί να το σκέφτεται αυτό, το ότι δηλαδή ο μπαμπάς του είναι άνεργος, τώρα δα; Θέλω να πω, έχουμε ένα σωρό πράγματα να κάνουμε στο σχολείο ....». Μα η Εύα δεν ήξερε την απάντηση σε αυτό. Κι έτσι, άφησαν το Λάμπρο στην ησυχία του, καθώς φαινόταν πως δεν είχε όρεξη μήτε να παίξει, μήτε να φάει το κολατσιό του. Όπως ήταν φυσικό δε, ξέχασαν εντελώς το όλο θέμα, αφού είχαν ένα σωρό διάβασμα φτάνοντας σπίτι...

Την επόμενη μέρα όμως η ρυτίδα ανάμεσα στα φρύδια του Λάμπρου λες κι είχε γίνει πιο βαθιά και τα μάτια του πιο μαύρα. Χαμογελούσε με το ζόρι, σα να πονούσε το δόντι του, δάγκωνε το μολύβι στο μάθημα – ποιος, ο Λάμπρος, που σιχαινόταν τους άλλους που έβλεπε να το κάνουν αυτό!-, κοιτούσε έξω από το παράθυρο – να δει τι; Τις γειτονικές πολυκατοικίες; Και, τέλος, δεν τους έδινε και πολύ σημασία σε ό,τι του έλεγαν...

«Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό! Πες μας τι έχεις κάνει, να δούμε πώς θα τα μπαλώσουμε!» τον ρώτησε ο Ντίνος στο δεύτερο διάλειμμα. Ήταν σίγουρος πως ο φίλος του θα είχε κάνει κάποια καινούρια σκανταλιά και φοβόταν για τα αποτελέσματά της. Όπως εκείνη τη φορά που πήρε τις γλάστρες της κυρίας Φεβρωνίας και τις πήγε στο σπίτι της κυρίας Γιώτας και μετά πήρε τις γλάστρες από την αυλή της κυρίας Γιώτας και τις πήγε στον μπακάλη, λέγοντάς του πως θα γυρίσει να τις πάρει. Και ψάχνανε οι γειτόνισσες σαν ποιος ήταν ο κλέφτης. Φτηνά την είχε γλιτώσει τότε. Κατάλαβαν πως το έκανε για αστείο και το μόνο που έπαθε ήταν να πρέπει να τις ξαναφορτωθεί για να τις πάει στην θέση τους. Για καλό και για κακό πάντως, όλες οι γλάστρες της γειτονιάς από τότε έγραφαν τα ονόματα των ιδιοκτητών τους!

Επειδή ο Λάμπρος έμενε σιωπηλός, η Εύα τον ενθάρρυνε να συνεχίσει «έλα, δεν μπορεί να έχεις κάνει τίποτε τόσο παλαβό που να μην μπορείς να μας το πεις!»

«Τι να σας πω ρε παιδιά, αφού κι εγώ δεν ξέρω!» Οι άλλοι κοιτάχτηκαν. Τι δεν ξέρει; «Θέλω να πω δεν ξέρω ακριβώς τι πρόκειται να γίνει!»
«Πότε να γίνει;»

«Να, τώρα, που ο μπαμπάς μου είναι άνεργος!» Το πρόσωπο του Λάμπρου έδειχνε ανακούφιση. Αφού μπορούσε να μοιραστεί τις σκέψεις του με τους συμμαθητές του, ένιωθε πολύ καλύτερα.
«Και τι μ' αυτό; Μήπως είναι αρρώστια; Μήπως είναι κάτι κακό;» ο Ντίνος δεν μπορούσε να καταλάβει για ποιο λόγο περιμένει ο Λάμπρος "κάτι να γίνει" κι αναρωτιέται "τι θα είναι αυτό το "κάτι" που θα γίνει".

«Ε, να, η μαμά μου λέει συνέχεια "θα δυσκολέψουν τώρα τα πράγματα" αλλά με θεωρούν πολύ μικρό ή πολύ χαζό για να μου εξηγήσουν τι θα δυσκολέψει και πόσο. Τη βλέπω βουρκωμένη μερικές φορές και κάνω ότι δεν το καταλαβαίνω. Για να κλαίει η μαμά μου πάει να πει πως κάτι την στενοχωρεί. Κι ο μπαμπάς μου είναι πολύ σκεφτικός. Μερικές φορές αναστενάζει κιόλας».

Η Εύα τον έπιασε από τον ώμο και ο Ντίνος ήρθε πιο κοντά του. «Σίγουρα θα έχετε κάποιες δυσκολίες, μα, θα δεις, μετά από λίγο καιρό όλα θα πάνε καλύτερα» είπε η Εύα.

«Σίγουρα! Αφού δεν είναι άρρωστος κανείς ... δηλαδή, θέλω να πω, η υγεία δεν είναι το πιο πολύτιμο αγαθό; Ε, αφού είστε υγιείς, κι αφού τους αγαπάς και σ' αγαπάνε, όλα θα πάνε καλά στο τέλος, θα δεις!» είπε και ο Ντίνος αλλά κανείς από τους δύο τους δεν μπόρεσε να βγάλει από το πρόσωπό του τα σημάδια της αγωνίας.

«Άλλωστε, είμαστε κι εμείς εδώ, δεν θα σε αφήσουμε μόνο σου σε αυτές τις δύσκολες στιγμές!» Η Εύα του έδινε κουράγιο με μια σιγουριά που δεν την είχε καθόλου. Γιατί κανένα από τα τρία παιδιά δεν ήξερε τι να περιμένει και γιατί πρέπει να στεναχωρηθεί. Για την Εύα και το Ντίνο έφτανε που ο Λάμπρος ήταν "κάπως" για να χαλάσει και η δική τους διάθεση. Όπως φαινόταν, η διάθεση του Λάμπρου δεν θα έφτιαχνε έτσι απλά, με μερικά καλά κι ενθαρρυντικά λόγια.

Το ίδιο βράδυ, ο Ντίνος είχε ξεμπερδέψει με τη μελέτη του, τα Αγγλικά, τα Γαλλικά, το τρέξιμο πέρα-δώθε και καθόταν σκεφτικός στον καναπέ, χαζεύοντας λίγη τηλεόραση. Ήταν όμως φανερό πως το μυαλό του δεν ήταν καθόλου στο σήριαλ που παρακολουθούσε.

«Ε, γιε μου, τα μισά της χιλιάδας είναι πεντακόσια!» του είπε ο μπαμπάς για να τον πειράξει. Συνήθως ο Ντίνος θα γελούσε με κάτι τέτοιο και μπορεί να ζητούσε να μάθει κιόλας πώς βγήκε μια τέτοια παροιμία. Απόψε όμως κοίταξε τον μπαμπά του στα μάτια – κάτι που είχε μάθει να κάνει όταν ήθελε μια σταράτη απάντηση από τους μεγάλους – και ρώτησε χωρίς περιστροφές: «Μπαμπά, τι είναι άνεργος;»
Κι ο μπαμπάς του απάντησε αμέσως: «Άνεργος παιδί μου, θα πει αυτός που δεν έχει δουλειά». Μα, ο μπαμπάς ήξερε πολύ καλά το γιο του. Πολύ καλά. Και κατάλαβε πως η ερώτηση αυτή δεν θα ήταν η μοναδική που βασάνιζε το μυαλό του. Άλλωστε, αν πράγματι ήθελε ο Ντίνος μιαν απάντηση "ξερή" κι επιγραμματική, θα είχε ήδη ανοίξει το λεξικό του. Πάει να πει πως δεν ήθελε να ρωτήσει μόνον αυτό. Οπότε ο μπαμπάς συμπλήρωσε: «Ανεργία είναι η κατάσταση στην οποία ένας άνθρωπος, που συνήθως εργάζεται, χάνει για κάποιον λόγο και για κάποιο διάστημα τη δουλειά του».

«Και τι γίνεται τότε μπαμπά;»
«Μμμμ... ΕΔΩ θέλαμε να καταλήξουμε», σκέφτηκε ο πατέρας του Ντίνου. Επίσης σκέφτηκε πως αυτό δεν ήταν ένα θέμα "εύκολο" για ένα παιδί της ηλικίας του. «Πώς σου ήρθε και θέλεις να μάθεις τόσες λεπτομέρειες;»

«Μας είπε ο Λάμπρος, στην Εύα δηλαδή και σε εμένα, ότι ο μπαμπάς του έμεινε άνεργος, κι αυτό έχει φέρει στεναχώρια στους γονείς του, γιατί λένε "θα δυσκολέψουν τα πράγματα" και έτσι στεναχωριέται ο Λάμπρος περισσότερο γιατί δεν ξέρει τι να περιμένει τώρα που ο μπαμπάς του είναι άνεργος και πώς θα είναι η ζωή τους! Πολύ θα ήθελα να βρω κάτι να τον παρηγορήσω, κι ίσως κάπως να μπορούσαμε να τον βοηθήσουμε, ε; Τι λες μπαμπά;».

Ο μπαμπάς ένιωσε ένα καμάρι για τον γιο του. Ο Ντίνος μεγάλωνε και πέρα από τη μόρφωσή του, φαινόταν πως είχε αρχές και πως ενδιαφερόταν για τους φίλους του. Προσπαθεί να κάνει το καλύτερο για όλους και, το πιο σημαντικό, είναι έτοιμος ν' ακούσει τα προβλήματά τους και να βοηθήσει στη λύση τους. Δεν είναι έτσι όλα τα παιδιά..... Μετά από μερικές στιγμές που χρειάστηκαν για να βάλει τις σκέψεις του σε τάξη, ο μπαμπάς είπε:

«Όπως σου είπα παιδί μου, άνεργος είναι ο άνθρωπος που δεν έχει δουλειά. Αυτό, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν θα ξαναβρεί δουλειά ή ότι δεν θα ήθελε να εργάζεται. Αλλά, συμβαίνει. Είναι μια "κατάσταση", δυσάρεστη φυσικά. Και σαν "κατάσταση" αντιμετωπίζεται. Μερικές φορές, ένας άνθρωπος, μπορεί να βρει άλλη δουλειά, και μάλιστα και καλύτερη από την προηγούμενη. Άλλες φορές, χρειάζεται να περάσει κάποιο διάστημα για να γίνει αυτό. Μπορεί να συμβεί σε όλους!»
«Αυτό το κατάλαβα! Θυμάμαι και τον θείο Αριστείδη που πέρσι ήταν άνεργος κι αυτός. Μετά από λίγο καιρό άρχισε πάλι να εργάζεται. Αλλά, πώς θα πω στον Λάμπρο να μην στεναχωριέται;»

«Φυσικά και θα στεναχωρηθεί! Είναι κι ο φίλος σου καλό παιδί, σαν εσένα, και όταν συμβαίνει κάτι μέσα στην οικογένειά του, είναι αδύνατον να μην τον επηρεάσει!»
Ο μπαμπάς πήρε μια βαθιά ανάσα. Ο Ντίνος τον κοιτούσε με πολύ προσοχή.

«Κοίτα, Ντίνο. Το να μείνει κανείς άνεργος, φέρνει σίγουρα κάποιες αλλαγές στη ζωή του. Περιορίζει ας πούμε τις σπατάλες, ώστε τα χρήματα που έχει να φτάνουν για να καλυφθούν σημαντικές ανάγκες. Γίνεται πιο μετρημένος στα έξοδα, αφού δεν ξέρει πόσο χρόνο θα κρατήσει η ανεργία του. Αλλά, ξέρεις, παραμένει ο ίδιος άνθρωπος. Αγαπάει, πονάει, χαίρεται, γελά. Δεν ... "εξαφανίζονται" όλα αυτά από την ζωή του, ούτε από την ζωή της οικογένειάς του!»

«Δηλαδή, μπαμπά; Θα πάψουν να είναι στεναχωρημένοι; Θα ξαναγίνει ο Λάμπρος γελαστός και πλακατζής όπως ήταν;»
«Χα! Δεν γίνεται αλλιώς! Οι πρώτες μέρες είναι πολύ δύσκολες, μετά, όλα παίρνουν ένα ρυθμό. Θα δεις. Με τον Παναγιώτη, το μπαμπά του, θα πηγαίνουμε και οι τέσσερεις για μπάσκετ κάθε Σάββατο, όπως κάνουμε πάντα. Θα εξακολουθήσουμε να τραγουδάμε παράφωνα τα τραγούδια που μας αρέσουν. Αν παίζει κανένα καλό έργο στο σινεμά, κι εκεί θα πηγαίνουμε. Ίσως βέβαια, να μην σας αγοράζουμε το μεγάλο ποπ-κορν, που για να λέμε την αλήθεια ποτέ δεν καταφέρνετε να το φάτε ολόκληρο, αλλά το μικρό, μα θα πηγαίνουμε! Θα έρχονται στο σπίτι μας να βλέπουμε τους αγώνες και θα πηγαίνουμε στο δικό τους. Πίτσα ή σουβλάκια».

Τώρα ο Ντίνος είχε χάσει λίγο την έκφραση αγωνίας και δυσπιστίας που είχε. Μπορεί να είχε δίκιο ο μπαμπάς....
«Είναι μια δυσκολία, Ντίνο, αλλά, με καλή διάθεση και στήριξη και από εμάς που είμαστε κοντά τους και τους αγαπάμε, θα περάσει».

«Αυτό ήθελα ν' ακούσω μπαμπά μου! Κι αύριο, το πρώτο πράγμα που θα κάνω, θα είναι να πω στο Λάμπρο πως δεν έχει να φοβάται και πολλά, αφού εγώ – κι η Εύα φυσικά – θα είμαστε πλάι του!»

«Να θυμηθείς να του πεις ότι θα πρέπει κι αυτός να σέβεται, ν' ακούει και να στηρίζει τους γονείς του. Πολύ περισσότερο από όλους εμάς, η δική του αγάπη και κατανόηση είναι το πιο καλό δώρο, το πιο μεγάλο γιατρικό! Και να μην ξεχνάει να φορά και το καλό του χαμόγελο. Εμείς οι γονείς από το χαμόγελο των παιδιών μας παίρνουμε κουράγιο!»
«Μείνε ήσυχος! Θα το πω και στην Εύα».

Για το Ντίνο ένα πράγμα ήταν πολύ σημαντικό: η ανεργία δεν ήταν κάτι που θα του στερούσε το φίλο του. Όπως, ας πούμε, θα ήταν μια μετακόμιση σε μια μακρινή πόλη. Ίσα – ίσα, τα δυο παιδιά θα δένονταν στην πορεία πολύ περισσότερο. Θα έρθει και θα περάσει. Όπως θα έρθουν και θα περάσουν κι άλλες στεναχώριες κι άλλες χαρές στις ζωές τους.

Αλλά αυτοί θα τις περάσουν ΜΑΖΙ. Αυτό, από μόνο του, αρκεί για να φτιάξει την διάθεση και στους τρεις. Η φιλία πάνω από όλα!