Ινομυώματα: Μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο;
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στη μήτρα και συνήθως δεν δίνουν κανενός είδους συμπτωματολογία.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων εκδηλώνονται στις ηλικίες 35-45 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστούν νωρίτερα ή αργότερα και μέχρι την εμμηνόπαυση, αφού μετά από αυτή υποχωρούν. Μια γυναίκα μπορεί να έχει ένα ή πολλά ινομυώματα, τα οποία μπορεί να προκαλούν συμπτώματα ή να είναι εντελώς ασυμπτωματικά.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία φαίνεται, πως εντοπίζονται σε ποσοστό περίπου 50% των γυναικών με ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών, ενώ υπάρχουν και μελέτες, που ανεβάζουν το ποσοστό αυτό στο 70%!
Τα αίτια της εμφάνισης των ινομυωμάτων δεν έχουν ακόμα αποσαφηνισθεί. Όμως από τα διάφορα ιστολογικά ευρήματα φαίνεται, πως κάθε ινομύωμα προκύπτει από ένα αρχικό κύτταρο, το οποίο αρχίζει να πολλαπλασιάζεται χωρίς έλεγχο, ίσως διότι φέρει κάποια αλλοίωση στο γενετικό υλικό του, δηλαδή στο DNA του.
Τα ινομυώματα της μήτρας περιέχουν ινώδη ιστό παρόμοιο με τον φυσιολογικό ιστό της μήτρας. Συνήθως αναπτύσσονται κατά μήκος του τοιχώματος της μήτρας, αλλά μερικές φορές προεκβάλλουν στην κοιλότητά της ή αναπτύσσονται έξω από αυτήν. Οι ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη) προάγουν την εμφάνισή τους και γι’ αυτό τα ινομυώματα υποχωρούν μετά την κλιμακτήριο, περίοδο κατά την οποία διακόπτεται η ορμονική παραγωγή. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ρόλο στη εμφάνισή τους παίζουν και τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στη μέση ηλικία.
Μία γυναίκα είναι πιθανότερο να εμφανίσει ινομυώματα στη μήτρα της, αν έχει συγγενή με ινομυωματώδη μήτρα. Επιπροσθέτως, οι άτοκες γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας φαίνεται, πως εμφανίζουν πιο συχνά ινομυώματα, ενώ υπάρχουν και στοιχεία, τα οποία συνδέουν την εμφάνιση των ινομυωμάτων με την παχυσαρκία. Αντίθετα, η πιθανότητα εμφάνισης ινομυωμάτων ενδέχεται να μειώνεται με κάθε εγκυμοσύνη.
Συνεπώς, τα ινομυώματα εμφανίζονται κατά κανόνα όσο η γυναίκα βρίσκεται ακόμα σε αναπαραγωγική ηλικία και σε μερικές περιπτώσεις το μέγεθός τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού, ενώ αντίστοιχα μειώνεται στην εμμηνόπαυση.
Ένα ερώτημα, που πολλές γυναίκες διατυπώνουν, όταν στη μήτρα τους εντοπιστούν ινομυώματα είναι: «μπορεί αυτά τα μορφώματα να εξελιχθούν σε καρκίνο;». Η πιθανότητα της «κακοήθους εκφύλισης» των ινομυωμάτων είναι ευτυχώς πολύ μικρή. Συγκεκριμένα, τα επιστημονικά δεδομένα τοποθετούν την πιθανότητα αυτή στο 0,7%, ενώ υπάρχουν και μεγάλες μελέτες, που υποστηρίζουν πως η πιθανότητα αυτή είναι ακόμα μικρότερη, πιο κοντά στο 0,1%.
Το πιο σύνηθες σύμπτωμα, που συνδέεται με την ύπαρξη ινομυωμάτων και οδηγεί τη γυναίκα να αναζητήσει ιατρική συμβουλή, είναι η κολπική αιμόρροια, δηλαδή η απώλεια υπερβολικής ποσότητας αίματος από τον κόλπο. Η αιμόρροια αυτή μπορεί να εμφανίζεται με τη μορφή «βαριάς» περιόδου, ενώ ενδέχεται να εντοπίζεται και μεταξύ των περιόδων.
Τα ινομυώματα εξάλλου συχνά ασκούν πίεση στην ουροδόχο κύστη. Έτσι δημιουργείται έντονη και συχνή τάση για ούρηση. Επίσης, η ύπαρξη ινομυωμάτων συχνά συνδέεται και με αίσθημα βάρους στην περιοχή της πυέλου, αλλά και με επώδυνη σεξουαλική επαφή.
Διάγνωση και θεραπεία
Επειδή τα ινομυώματα συνήθως είναι ασυμπτωματικά, συχνά γίνονται αντιληπτά κατά την κλασική γυναικολογική εξέταση όταν ο γιατρός ψηλαφεί τη μήτρα (θα είναι διογκωμένη) και με το υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας, το οποίο εντοπίζει τον αριθμό των ινομυωμάτων, το μέγεθος, αλλά και τη θέση τους στη μήτρα.
Σε περίπτωση που η ασθενής παρουσιάζει πολλαπλά ινομυώματα και απαιτείται χειρουργική θεραπεία, συνιστάται πριν από την εγχείρηση και μαγνητική τομογραφία πυέλου (MRI) με σκοπό την πιο λεπτομερή χαρτογράφησή τους.
Η θεραπεία που θα προταθεί στη γυναίκα εξαρτάται από την ηλικία της, τη γενική κατάσταση της υγείας της, την παρουσία και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων της (π.χ. πίεση σε άλλα όργανα, μεγάλη αιμορραγία, αναιμία), τη θέση, το είδος και το μέγεθος των ινομυωμάτων, και το αν η γυναίκα είναι έγκυος ή θέλει να αποκτήσει παιδιά στο μέλλον.