Η μαγεία των Χριστουγέννων είναι εκεί, ακόμη και αν δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης

Λατρεύω τα Χριστούγεννα και δε θα μπορούσα να φανταστώ ούτε έναν χρόνο χωρίς αυτά. Λαμπάκια, μουσική, έλατο, μυρωδιές, είναι όλα όσα αγαπώ και απολαμβάνω την περίοδο των Χριστουγέννων. Ένα πράγμα μόνο δεν μπορούσα να καταλάβω από παιδί… ποιος στο καλό είναι ο Άγιος Βασίλης και με ποιο δικαίωμα αποφασίζει εαν ένα παιδί ήταν καλό ή κακό τη χρονιά που πέρασε για να το επιβραβεύσει με δώρα; Τώρα θα μου πείτε… άσε μας μωρέ με τις υπερβολές σου! Άσε τα παιδάκια να πιστεύουν ό,τι θέλουν και μην τους χαλάς τη μαγεία των Χριστουγέννων…

Καλά τα λέτε, ωστόσο θέλω να αναφέρω και ένα περιστατικό που συμβαίνει στο σπίτι μας για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.

Ήταν βράδυ και μόλις είχαν πάει τα παιδιά μου στα κρεβάτια τους. Πήγα λοιπόν και εγώ, όπως πάντα να ελέγξω ότι έχουν κοιμηθεί και όλα είναι καλά. Βρήκα τον γιο μου κουκουλωμένο κάτω από τα σκεπάσματα με εμφανή ανησυχία στο πρόσωπό του. Όταν τον ρώτησα τι συμβαίνει, μου είπε ότι θα έρθει στο κρεβάτι μου αν ακούσει το βράδυ τον Άγιο Βασίλη. Τον ρώτησα αν φοβάται και μου απάντησε αμέσως ναι. Το ίδιο είχε γίνει και όταν ήταν ενός χρόνου, που βέβαια τότε το εξέφρασε με κλάμα. Το ίδιο και πέρυσι και απ’ ό,τι φαίνεται η ανησυχία εξακολουθεί να υπάρχει και φέτος. Δεν θα ξεχάσω την πρώτη χρονιά που ήρθαν τα παιδιά μου σε επαφή με τη φιγούρα κάποιου Άγιου Βασίλη. Ήταν μωράκια και σκεφτόμουν, τι θα γίνει αν πετύχουμε κάπου στο δρόμο κάποιον ντυμένο Άγιο Βασίλη; Και πράγματι, αυτό ακριβώς συνέβη. Δεν ήταν και πολύ δύσκολο βλέπετε να βρεθεί μπροστά μας κάποιος με τη μορφή του και ο γιος μου έβαλε αμέσως τα κλάματα. Είχα ήδη προσπαθήσει να μπω στη θέση του από πριν και του δίνω κάθε δίκιο.

Σε πολλά παιδικά ματάκια σίγουρα η συγκεκριμένη φιγούρα φαντάζει πολύ επιβλητική και λίγο τρομακτική, εάν όχι πολύ…

Και όσο κι αν καθησυχάζω τον γιο μου κάθε χρόνο ότι ο Άγιος Βασίλης είναι μόνο μία εικόνα παραμυθιού και όχι μια πραγματική οντότητα, εκείνος κοντεύει τεσσάρων και πάλι τρομάζει στην ιδέα του. Και δεν πειράζει να τρομάζει… Αυτό δε σημαίνει ούτε ότι συμπεριφέρεται σαν μωρό, ούτε ότι είναι φοβητσιάρης, ούτε ότι δεν είναι σωστός άντρας, όπως πολλοί θα σπεύσουν να σχολιάσουν, γιατί «οι άντρες δε φοβούνται».

Επίσης θέλετε να σχολιάσουμε λίγο τη φράση: «Για να δούμε… ήσουν άραγε καλό παιδί φέτος, για να σου φέρει ο Άγιος Βασίλης δώρο;»

Δεν ξέρω τι είδους προϋπόθεση είναι αυτή, ξέρω, όμως, ότι εγώ αγαπάω τα παιδιά μου δίχως όρους και προϋποθέσεις, ατελείωτα και για πάντα. Τα αγαπάω δίχως να τα κρίνω και παλεύω για να τους διδάξω ακριβώς αυτό: Ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σε κρίνει. Ότι είναι κύριοι του εαυτού τους και υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.

Ποιος είναι αυτός, λοιπόν, που θα κρίνει εάν το παιδί ήταν καλό κατά τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε και τέλος πάντων τι σημαίνει «καλό»; Όσο αθώο και αν ακούγεται και όσο και αν κάποιος μπορεί να με βρίσκει υπερβολική, εγώ επιμένω: Το μήνυμα που μπορεί να περάσει στο παιδί με τέτοιου είδους δηλώσεις και φράσεις μπορεί να είναι επικίνδυνο. Πόσο μάλιστα όταν είναι επαναλαμβανόμενο και το ακούει κάθε χρόνο. Ας αναρωτηθούμε λίγο… θέλουμε τα παιδιά μας να περιμένουν κάτι ως αντάλλαγμα, προκειμένου να είναι καλά παιδιά; Θέλουμε να υπάρχει επιβράβευση, ώστε να συμπεριφέρονται με βάση αυτό που έχουμε στο μυαλό μας; Ο στόχος μας δεν είναι να μεγαλώνουμε παιδιά με αρχές που τις έχουν αποκτήσει μέσα από την σωστή διαπαιδαγώγηση που έχουν λάβει από εμάς και όχι από ένα σύστημα που βασίζεται στην επιβράβευση και την τιμωρία;

Επίσης, εάν διαβάζεις αυτή τη στήλη είμαι βέβαιη πως σε ενδιαφέρει να χτίσεις μία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εσένα και το παιδί σου. Καταλαβαίνετε πού το πάω, έτσι δεν είναι; Ποια είναι η στιγμή που θα επιλέξεις να καταρρεύσει ο μύθος του Άγιου Βασίλη; Και αν δεν είσαι εσύ αυτός που θα το κάνει και είναι κάποιος τρίτος; Πώς θα εξηγήσεις ή μάλλον πώς θα δικαιολογήσεις στο παιδί σου αυτό σου το ψέμα; Και είναι στ’ αλήθεια ένα αθώο ψέμα ή μήπως είναι κάτι σοβαρό; Σημασία έχει πόσο πολύ αγάπησε αυτό τον μύθο το παιδί σου. Εάν το μικρό σου λάτρεψε τον Άγιο Βασίλη, καλείσαι τώρα να απομυθοποιήσεις κάτι σπουδαίο στα δικά του τα μάτια. Έπειτα, εφόσον εσύ ο ίδιος επέλεξες να επαναλαμβάνεις τόσα χρόνια ένα ψέμα, πώς μπορείς να δείξεις στο παιδί σου, πως η σχέση σας πρέπει να βασίζεται στην ειλικρίνεια; Ως γνωστόν, η οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης θέλει αμοιβαία προσπάθεια. Δεν μπορείτε να απαιτείτε να σας λένε τα μικρά σας την αλήθεια, εάν πρωτίστως εσείς δεν τηρείτε αυτή τη συμφωνία. Αν προσδοκείς λοιπόν μια τέτοιου είδους σχέση, θα πρέπει εσύ ο ίδιος να είσαι πάντοτε ειλικρινής απέναντι στο παιδί σου.

Και κάτι τελευταίο… Ποιος είναι τελικά ο Άγιος Βασίλης;

Στην ελληνική πραγματικότητα ο αληθινός Άγιος Βασίλης είναι ο Άγιος Νικόλαος και η ιστορία και ο μύθος του έχουν τις ρίζες τους στην ελληνορθόδοξη παράδοση. Το 1810, τη βραδιά της γιορτής του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου, παρουσιάστηκε από τον Ιστορικό Σύλλογο της Νέας Υόρκης η πρώτη αμερικανική εικόνα του Αγίου Νικολάου με έντονες τις αρχικές ορθόδοξες ρίζες της αλλά και με ένα τζάκι πλάι του με δώρα που υπονοεί την επίσκεψή του στα σπίτια. Από τότε καθιερώθηκε η μορφή του Άγιου Βασίλη που γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα. Ο Άγιος Νικόλας, ωστόσο, ήταν ο Άγιος που κατά την παράδοση ήταν ο προστάτης τών πτωχών και έδινε δώρα σε παιδιά και απόρους, συνήθως μάλιστα στα κρυφά, χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητά του. Αυτά μας λέει η ιστορία για τον Άγιο Βασίλειο ή Άγιο Νικόλαο και όμως εμείς στις ημέρες μας το μήνυμα που περνάμε μέσω αυτής της φιγούρας είναι ακριβώς το αντίθετο. Πόσα δώρα θα φέρει άραγε ο Άγιος Βασίλης; Άλλο δώρο Άγιος Βασίλης, άλλο οι γονείς, άλλο οι παππούδες και οι γιαγιάδες και άλλο οι φίλοι.

Πόσο αντιφατικό είναι στ’ αλήθεια όλο αυτό που μόνο υπερκαταναλωτισμό δηλώνει, με το πραγματικό δίδαγμα του «να δίνεις», «να μοιράζεσαι» και «να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη»;

Αφήνω όλα αυτά εδώ ως τροφή για σκέψη. Ίσως τελικά η επόμενη χρονιά να είναι διαφορετική για τα παιδιά μας και ίσως σιγά-σιγά αρχίσουμε να αλλάζουμε σαν κοινωνία, εάν επιλέξουμε να σκεφτούμε κάποια πράγματα, να κατανοήσουμε και εμβαθύνουμε λίγο παραπάνω σε ό,τι βιώνουμε αβίαστα κάθε χρόνο.

Μη φοβηθείτε να πείτε την αλήθεια στα παιδιά σας, δε θα καταστρέψετε την μαγεία των Χριστουγέννων. Η μαγεία εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και αν ξέρουν πως εσείς είστε αυτοί που βάζετε τα δώρα κάτω από το δέντρο. Ή ακόμη και αν γνωρίζουν πως τελικά το γράμμα θα φτάσει στα δικά σας χέρια αντί για τα δικά του. Εξάλλου τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο δώρα. Τα Χριστούγεννα είναι χρώματα, μυρωδιές και γεύσεις, εικόνες, αγαπημένοι φίλοι, μελωδίες και ζεστασιά στην καρδιά. Αυτή είναι η μαγεία και τίποτα και κανείς δεν θα μπορέσει να τα αλλάξει όλα αυτά!

Πέγκυ Τζάννε
German & English Childhood Educator

Μη διστάσεις να μοιραστείς τις σκέψεις σου μαζί μου! Θα με βρεις στο Instagram και TikTok

Διαβάστε περισσότερα χριστουγεννιάτικα άρθρα στο αφιέρωμα που ετοιμάσαμε