Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας, οι οποίοι προέρχονται από το μυϊκό τοίχωμά της. Η αύξηση του μεγέθους των μορφωμάτων αυτών εξαρτάται από την έκκριση οιστρογόνων από τις ωοθήκες.
Σπανίως εμφανίζονται ινομυώματα πριν από την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, δηλαδή την εμμηναρχή, ενώ κατά κανόνα μετά από την εμμηνόπαυση το μέγεθος των ινομυωμάτων παρουσιάζει μείωση.
Όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 2012 εκτιμάται, πως το ποσοστό των γυναικών με ινομυώματα κυμαίνεται μεταξύ του 5% και του 12%. Εντούτοις, ενδιαφέρον παρουσιάζει μελέτη του 2003, οι συντάκτες της οποίας κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως ενδεχομένως το ποσοστό των γυναικών με ινομυώματα να αγγίζει ακόμα και το 80%, αν ανήκουν στη μαύρη φυλή ή το 70% των γυναικών, που ανήκουν στη λευκή φυλή!
Σε ό,τι αφορά τα ύστερα στάδια της εγκυμοσύνης, έχει διερευνηθεί η σχέση της παρουσίας ινομυωμάτων στη μήτρα με ενδεχόμενη αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης των εξής παθολογιών της κύησης:
- πρόωρου τοκετού
- πρόωρης ρήξης των υμένων
- αποκόλλησης του πλακούντα
- προβλημάτων εμφύτευσης του πλακούντα (επιπωματικού ή συμφυτικού πλακούντα)
- εκδήλωσης προβλημάτων στην ανάπτυξη του μωρού
Προκαλούν τα ινομυώματα πρόωρο τοκετό;
Ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, όπως αυτή δημοσιεύθηκε το 2020, στην οποία ελήφθησαν στοιχεία από μελέτες, που περιελάμβαναν 276.172 εγκυμοσύνες, κατέδειξε, πως η παρουσία ινομυωμάτων στη μήτρα σαφώς συνδέεται με αύξηση των πιθανοτήτων για πρόωρο τοκετό. Μάλιστα, φαίνεται, πως αν στη μήτρα της γυναίκας εντοπίζονται ινομυώματα, οι πιθανότητες για ακραία προωρότητα του μωρού, δηλαδή για τοκετό πριν από τη συμπλήρωση των 28 εβδομάδων κύησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία και την περαιτέρω ανάπτυξη του νεογνού, υπερδιπλασιάζονται εν συγκρίσει με τις πιθανότητες, που αντιμετωπίζει μία γυναίκα, που δεν φέρει τέτοιου είδους μορφώματα στη μήτρα της.
Συνδέεται η παρουσία ινομυωμάτων με την πρόωρη ρήξη των υμένων;
Καταρχήν, όταν αναφερόμαστε στη ρήξη των υμένων, κατ’ ουσίαν περιγράφουμε το κοινώς λεγόμενο «σπάσαν τα νερά».
Το μωρό μεγαλώνει προστατευμένο μέσα στη μήτρα περιβαλλόμενο από το αμνιακό υγρό. Το υγρό αυτό συμβάλλει με την παρουσία του τόσο στην προστασία του μωρού, όσο και στην ορθή ανάπτυξη των διαφόρων οργάνων του και κυρίως των πνευμόνων. Η ρήξη των υμένων συγκαταλέγεται στα σημεία έναρξης του τοκετού και αν αυτή επέλθει πρόωρα, τότε σημαντικές είναι και οι πιθανότητες πρόωρου τοκετού.
Σε μελέτη του 2004, στην οποία ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από 105.909 εγκυμοσύνες, εκ των οποίων στις 690 είχε διαπιστωθεί η παρουσία ινομυωμάτων, αναφέρεται, πως το ποσοστό πρόωρης ρήξης θυλακίου στις μεν εγκυμοσύνες χωρίς ινομυώματα ήταν 5,5%, ενώ στις εγκυμοσύνες με ινομυώματα έφθανε το 9,6%.
Πάντως, θα πρέπει να αναφέρουμε, πως η σύνδεση της παρουσίας ινομυωμάτων με την πρόωρη ρήξη των υμένων δεν επιβεβαιώνεται από όλες της δημοσιευθείσες μελέτες.
Τα ινομυώματα και η αποκόλληση πλακούντα
Η αποκόλληση του πλακούντα χαρακτηρίζεται από το διαχωρισμό του πλακουντιακού ιστού από το τοίχωμα της ενδομητρικής κοιλότητας, οπότε και διαταράσσεται η ροή του αίματος από και προς το μωρό και τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η υγεία του.
Ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, που δημοσιεύθηκε το 2017 και στην οποία συμπεριελήφθησαν στοιχεία από 953 επιστημονικά άρθρα επιβεβαιώνει τη σχέση μεταξύ της παρουσίας ινομυωμάτων στη μήτρα της γυναίκας και της αύξησης των πιθανοτήτων για αποκόλληση του πλακούντα σε κάποιο στάδιο της κύησης.
Επιπροσθέτως, παλαιότερη μελέτη του 1993 κατέδειξε, πως οι πιθανότητες αποκόλλησης αυξάνονται για μεγαλύτερα ινομυώματα, αν αυτά προβάλλουν εντός της ενδομητρικής κοιλότητας και αν εντοπίζονται στην έδρα εμφύτευσης του πλακούντα.
Η παρουσία ινομυωμάτων συνδέεται με προβλήματα εμφύτευσης του πλακούντα;
Μιλάμε για προβλήματα εμφύτευσης του πλακούντα, όταν αυτός έχει εμφυτευθεί πολύ κοντά στο έσω τραχηλικό στόμιο ή το καλύπτει τελείως (επιχείλιος ή επιπωματικός πλακούντας αντίστοιχα) ή όταν οι πλακουντιακοί ιστοί έχουν εισχωρήσει σε υπερβολικά μεγάλο βάθος του τοιχώματος της μήτρας (συμφυτικός πλακούντας). Αμφότερες οι καταστάσεις δημιουργούν προβλήματα τόσο σε ό,τι αφορά την ομαλή εξέλιξη της κύησης, όσο και του τοκετού.
Αν και υπάρχουν επιστημονικά άρθρα (όχι πολλά είναι η αλήθεια), που καταλήγουν στο συμπέρασμα, πως η παρουσία ινομυωμάτων συνδέεται με την εκδήλωση των συγκεκριμένων καταστάσεων, η σύνδεση αυτή δεν έχει – προς ώρας τουλάχιστον – επιβεβαιωθεί κατ’ απόλυτον τρόπο.
Ενδέχεται το μωρό να μην αναπτυχθεί σωστά εξαιτίας της παρουσίας ινομυωμάτων;
Όπως αναλύεται εκτενώς και σε ανασκόπηση της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας, που δημοσιεύθηκε το 2010, η παρουσία ινομυωμάτων δεν φαίνεται να συνδέεται με την εκδήλωση ενδομήτριας υπολειπόμενης ανάπτυξης του μωρού (η ανάπτυξη του μωρού είναι μικρότερη του αναμενομένου, λόγω ανεπαρκούς τροφοδοσίας του με αίμα). Σπάνια φαίνεται να είναι δε η πρόκληση ανατομικών ανωμαλιών στο μωρό εξαιτίας της πίεσης, που ενδεχομένως ασκείται σε αυτό από μεγάλου μεγέθους ινομυώματα.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Zimmermann A, Bernuit D, Gerlinger C, Schaefers M, Geppert K. Prevalence, symptoms and management of uterine fibroids: an international internet-based survey of 21,746 women. BMC Womens Health. 2012 Mar 26;12:6. doi: 10.1186/1472-6874-12-6. PMID: 22448610; PMCID: PMC3342149.
Baird DD, Dunson DB, Hill MC, Cousins D, Schectman JM. High cumulative incidence of uterine leiomyoma in black and white women: ultrasound evidence. Am J Obstet Gynecol. 2003 Jan;188(1):100-7. doi: 10.1067/mob.2003.99. PMID: 12548202.
Pérez-Roncero GR, López-Baena MT, Ornat L, Cuerva MJ, Garcia-Casarrubios P, Chedraui P, Pérez-López FR. Uterine fibroids and preterm birth risk: A systematic review and meta-analysis. J Obstet Gynaecol Res. 2020 Sep;46(9):1711-1727. doi: 10.1111/jog.14343. Epub 2020 Jul 6. PMID: 32633025.
Sheiner E, Bashiri A, Levy A, Hershkovitz R, Katz M, Mazor M. Obstetric characteristics and perinatal outcome of pregnancies with uterine leiomyomas. J Reprod Med. 2004 Mar;49(3):182-6. PMID: 15098887.
Jenabi E, Ebrahimzadeh Zagami S. The association between uterine leiomyoma and placenta abruption: A meta-analysis. J Matern Fetal Neonatal Med. 2017 Nov;30(22):2742-2746. doi: 10.1080/14767058.2016.1261401. Epub 2016 Nov 29. PMID: 27844480.
Lee HJ, Norwitz ER, Shaw J. Contemporary management of fibroids in pregnancy. Rev Obstet Gynecol. 2010 Winter;3(1):20-7. PMID: 20508779; PMCID: PMC2876319.
