Έλλειψη σιδήρου στην εγκυμοσύνη: Πώς θα την αποφύγετε;

Η σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι μία πολύ συχνά εμφανιζόμενη κατάσταση που εμπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε αδυναμία και κόπωση. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχουν αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια για να μεταφέρουν επαρκές οξυγόνο στους ιστούς του σώματος.

Τι προκαλεί σιδηροπενική αναιμία κατά την εγκυμοσύνη;

Για τη μεταφορά του οξυγόνου το σώμα μας χρειάζεται αιμοσφαιρίνη μία πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων, η παραγωγή της οποίας απαιτεί σίδηρο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο όγκος του αίματος στο σώμα αυξάνεται, όπως και η ποσότητα σιδήρου που χρειάζεστε. Εάν δεν έχετε αρκετά αποθέματα σιδήρου ή δε λαμβάνετε αρκετό σίδηρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να αναπτύξετε σιδηροπενική αναιμία.

Πώς επηρεάζει το έμβρυο η σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Η σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζεται με τη γέννηση βρεφών με χαμηλό βάρος, ενώ η σοβαρή αναιμία αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού. Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης συσχετίσει τη σιδηροπενική αναιμία με την επιλόχειο κατάθλιψη.

Πότε διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε σιδηροπενική αναιμία;

Αν είχατε δύο πολύ κοντινές εγκυμοσύνες, αν έχετε μία πολύδυμη κύηση, αν έχετε συχνούς εμετούς λόγω πρωινής ναυτίας έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσετε σιηροπενική αναιμία. Επιπλέον αν έχετε ιστορικό αναιμίας πριν την εγκυμοσύνη και δεν καταναλώνετε αρκετές τροφές πλούσιες σε σίδηρο τότε είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε σιδηροπενική αναιμία.

Ποια είναι τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Τα πιο κοινά συμπτώματα της αναιμίας περιλαμβάνουν κόπωση, ζάλη, αδυναμία, πονοκέφαλο, χλωμό δέρμα, δυσκολία στην αναπνοή, επιθυμία για μάσηση πάγου. Συχνά ωστόσο τα συμπτώματα της αναιμίας είναι παρόμοια με τα γενικά συμπτώματα εγκυμοσύνης. Εάν ανησυχείτε για τα συμπτώματα ή αν εμφανίσετε κάποιο σύμπτωμα που δεν είχατε νωρίτερα είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γυναικολόγο σας.

Πώς μπορούμε να προλάβουμε τη σιδηροπενική αναιμία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, χρειάζεστε 27 mg σιδήρου ημερησίως. Για να καλύπτετε τις ημερήσιες ανάγκες είναι σημαντικό να:

• Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο όπως κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγά, όσπρια κι εμπλουτισμένα δημητριακά. Ο σίδηρος που βρίσκεται στα ζωϊκά προϊόντα και ονομάζεται αιμικός απορροφάται πιο εύκολα από το μη αιμικό σίδηρο των λαχανικών.
• Καταναλώνετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ, όπως όσπρια, σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και εσπεριδοειδή.
• Τρώτε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, όπως εσπεριδοειδή και φρέσκα, ωμά λαχανικά για να ενισχύσετε την απορρόφηση του σιδήρου.

Δείτε παρακάτω μερικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο

Τροφές με 0.5-1.5 mg σιδήρου

• Κοτόπουλο (100γρ)
• Αρακάς (½ φλιτζάνι μαγειρεμένος)
• Μπρόκολο (½ φλιτζάνι μαγειρεμένο)
• Ψωμί ολικής άλεσης (1 φέτα)
• Αποξηραμένα βερύκοκα (5 τεμάχια)

Τροφές με 1.6-3.0 mg σιδήρου

• Μπριζόλα μοσχαρίσια (90 γρ)
• Ψητή πατάτα με τη φλούδα
• Φασόλια (½ φλιτζάνι μαγειρεμένο)
• Χυλός βρώμης (1 φλιτζάνι)
• Σταφίδες (½ φλιτζάνι)

Τροφές με 3.0-12.0 mg σιδήρου

• Σπανάκι (½ φλιτζάνι μαγερειρεμένο)
• Εμπλουτισμένα δημητριακά (1 φλιτζάνι)

Τέλος μην ξεχνάτε ότι οι πολυβιταμίνες που λαμβάνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνήθως περιλαμβάνουν και σίδηρο οπότε συνήθως δε θα χρειαστείτε ένα ξεχωριστό συμπλήρωμα σιδήρου εκτός αν το συστήσει ο γυναικολόγος σας.

Δρ Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD, RD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com