Κέντρα Φυσικού Τοκετού στην Ελλάδα: Πώς θα λειτουργούν, ποιες έγκυες θα γίνονται δεκτές

Στην ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Φυσικού Τοκετού στην Ελλάδα προχωρά το υπουργείο Υγείας σε μια προσπάθεια προώθησης του φυσικού τοκετού και του περιορισμού των άσκοπων καισαρικών.

Ποιοι είναι οι λόγοι που αυξήθηκαν οι καισαρικές τομές;

Το ποσοστό των καισαρικών στην χώρα μας αγγίζει το 58%-60% έναντι 21,1% των καισαρικών τομών παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ενώ μέχρι το 2030 αναμένεται να φτάσει το 29%.

Ίδρυση Κέντρων Φυσικού Τοκετού

Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού (Birth Centers) παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες προγεννητικής και περιγεννητικής φροντίδας σε υγιείς εγκύους, κατηγορίας χαμηλού και πιθανού κινδύνου, επιτόκους, λεχώνες, καθώς και σε νεογνά.

Υπηρεσίες φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού δύνανται να παρέχονται
αφενός εντός των κτηριακών συγκροτημάτων των νοσοκομείων του Εθνικού
Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης
«Παπαγεωργίου» (Δημόσια Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι
διαθέτουν Μαιευτικό – Γυναικολογικό Τμήμα, και αφετέρου εντός των ιδιωτικών
κλινικών (Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν
Τμήμα Μαιευτικών Επεμβάσεων.

Επιπλέον, υπηρεσίες μη παρεμβατικού τοκετού δύνανται να παρέχονται και
από ιδιωτικούς φορείς (Ανεξάρτητα Κέντρα Φυσικού Τοκετού), ως φορείς
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του
παρόντος, εποπτεύονται από την κατά τόπον αρμόδια Περιφέρεια και
διασυνδέονται με τα δημόσια νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές της προηγούμενης
παραγράφου, σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 24.

Παρεχόμενες υπηρεσίες από τα Κέντρα Φυσικού Τοκετού

• Τα Κέντρα οργανώνονται και λειτουργούν με βάση το «Μαιοκεντρικό Μοντέλο Φροντίδας». Ο Μαιευτής ή η Μαία αποτελεί τον κύριο επαγγελματία υγείας, που
  έχει την ευθύνη, με βάση τις σύγχρονες γνώσεις και διεθνείς προδιαγραφές επί των
  ζητημάτων φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού, για τον προγραμματισμό της εισαγωγής, την οργάνωση και την παροχή προς την έγκυο προγεννητικής
  ενημέρωσης, φροντίδας και παρακολούθησης, από την πρώτη επίσκεψή της στο Κέντρο έως τον τοκετό, αλλά και τη μεταγεννητική παρακολούθηση αυτής και του
  νεογνού.
• Στα Κέντρα εφαρμόζονται αποκλειστικά πρακτικές που προσήκουν στον ανεπίπλεκτο τοκετό, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών της επισιοτομής και συρραφής περινέου, ενώ δεν παρέχεται επισκληρίδιος ή άλλου είδους αναισθησία
  στις επιτόκους.
• Ο αριθμός των γυναικών σε ενεργό τοκετό που γίνονται δεκτές σε δωμάτια τοκετών, σε οποιαδήποτε δεδομένη χρονική στιγμή, δεν μπορεί να είναι
  μεγαλύτερος από τον αριθμό των δωματίων τοκετού στο Κέντρο.
• Στα Δημόσια και Ιδιωτικά Κέντρα είναι διαθέσιμες όλες οι ιατρικές ειδικότητες, που προβλέπονται στο νοσοκομείο ή στην Ιδιωτική Κλινική, εάν χρειασθεί η παροχή ιατρικής συνδρομής στη μητέρα ή/και το νεογνό, σε περιπτώσεις επιπλοκών κατά
  την κύηση ή τον τοκετό. Στα Ανεξάρτητα Κέντρα, σε περιπτώσεις που κριθεί αυτό
  αναγκαίο ή κατόπιν επιθυμίας της γυναίκας, πραγματοποιείται άμεσα μεταφορά σε
  διασυνδεδεμένη, με το Κέντρο, υγειονομική μονάδα, για τη διενέργεια όλων των απαιτούμενων εξετάσεων, θεραπειών και εν γένει ιατρικών πράξεων.
• Μετά την έξοδο από το Κέντρο, η μεταγεννητική φροντίδα της λεχωίδας και του νεογνού μπορεί να συνδυάζεται και με το πρόγραμμα «Μαία κατ’ Οίκον», του άρθρου 39 του ν. 4999/2022.

Κριτήρια επιλεξιμότητας για την εισαγωγή και παραμονή στα Κέντρα Φυσικού
Τοκετού

1. Οι γυναίκες γίνονται δεκτές για εισαγωγή σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού κατόπιν
σχετικής αιτήσεώς τους και αξιολόγησης της φυσικής και σωματικής τους
κατάστασης από μαιευτική ομάδα και από μαιευτήρα-γυναικολόγο. Αναλόγως των
αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, κατατάσσονται σε τρεις (3) κατηγορίες κινδύνου:
χαμηλό, πιθανό και υψηλό.

2. Στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου το Κέντρο
Φυσικού Τοκετού ενδείκνυνται και αποτελεί ασφαλή επιλογή για τη φροντίδα τους.
Στην κατηγορία πιθανού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου κρίνεται απαραίτητη,
πριν από την εισαγωγή τους σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού, η αξιολόγησή τους. Στην
κατηγορία υψηλού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες όπου, για λόγους υγείας,
αντενδείκνυται η εισαγωγή ή παραμονή στο Κέντρο Φυσικού Τοκετού και ο τοκετός
θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός αίθουσας τοκετών οργανωμένου νοσοκομείου
ή κλινικής.

3. Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού δύνανται καταρχήν να εισαχθούν υγιείς έγκυες
χαμηλού και πιθανού κινδύνου. Οι ενδείξεις αυτές θα πρέπει να υφίστανται τόσο
κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, όσο και κατά τη λοχεία. Εάν η
κατηγορία κινδύνου της εγκύου/επιτόκου/λεχωίδας ή του νεογνού μεταβληθεί σε
οποιαδήποτε στιγμή, θα πρέπει να ακολουθήσει καταγραφή του συμβάντος και να
ενεργοποιηθεί το πρωτόκολλο μεταφοράς του.

4. Οι γυναίκες που εισάγονται σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού ενημερώνονται
εγγράφως για την πιθανότητα παραπομπής ή μεταφοράς τους σε νοσοκομείο, στις
περιπτώσεις που αυτό κριθεί απαραίτητο και αναγκαίο, καθώς και για τη μη
παροχή επισκληριδίου ή άλλου είδους αναισθησίας.

Μεταφορά σε διασυνδεδεμένη νοσοκομειακή μονάδα

1. Τα Ανεξάρτητα Κέντρα Φυσικού Τοκετού, καταρτίζουν και διαθέτουν σε
επικαιροποιημένη μορφή σειρά εγγράφων πολιτικών και διαδικασιών, μεταξύ των
οποίων περιλαμβάνεται και πολιτική για τη μεταφορά, επείγουσα ή μη, των
εγκύων/επιτόκων/λεχωίδων και των νεογνών σε διασυνδεδεμένη υγειονομική
μονάδα.

2. Ως μη επείγουσα μεταφορά, νοείται η μεταφορά που πραγματοποιείται, είτε
κατόπιν αιτήματος της γυναίκας, είτε κατόπιν εισήγησης της μαιευτικής ομάδας,
λόγω συνδρομής παραγόντων κινδύνου για τη μητέρα ή και το έμβρυο/νεογνό.

3. Ως επείγουσα μεταφορά, νοείται η μεταφορά που πραγματοποιείται σε
περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή επείγοντος, οι οποίες ανάγονται είτε στην υγεία
της γυναίκας ή/και του νεογνού, είτε στην ασφάλειά τους. Στην περίπτωση αυτή
ενεργοποιείται το πρωτόκολλο επείγουσας μεταφοράς του άρθρου 11, προκειμένου
να οργανωθεί εγκαίρως και να ολοκληρωθεί με ασφάλεια η μεταφορά της γυναίκας
ή/και του νεογνού προς τη διασυνδεδεμένη υγειονομική μονάδα ή συνεργαζόμενο
φορέα, και να τους παρασχεθεί η αναγκαία μαιευτική, νεογνική και κάθε άλλου
είδους φροντίδα.

4. Στις ανωτέρω περιπτώσεις, θα πρέπει να προηγηθεί:

α) αξιολόγηση και λεπτομερής καταγραφή του συμβάντος. Καταγράφονται και
γνωστοποιούνται προς τη διασυνδεδεμένη μονάδα ή τον συνεργαζόμενο φορέα,
όπου διενεργείται η μεταφορά, όλα τα αναγκαία στοιχεία που αφορούν, ενδεικτικά,
στο πλήρες ιατρικό ιστορικό της γυναίκας και του κυοφορούμενου/νεογνού, τον
λόγο της μεταφοράς και τον προτεινόμενο τρόπο πραγματοποίησης και χρόνο
ολοκλήρωσής της.
β) άμεση επικοινωνία με τη μονάδα υποδοχής και
γ) ενημέρωση της γυναίκας για τους παράγοντες κινδύνου, το πλάνο ασφαλούς
φροντίδας αυτής και του νεογνού, και λαμβάνεται η συναίνεσή της για τη
μεταφορά.

5. Τα στοιχεία της προηγούμενης παραγράφου κοινοποιούνται υποχρεωτικά
στον/στην Επιμελητή/Επιμελήτρια του Κέντρου Φυσικού Τοκετού, και, από κοινού
με τον/την Προϊστάμενο/Προϊσταμένη Μαιευτή/Μαία, προβαίνουν σε ανασκόπηση
όλων των περιστατικών μία φορά ανά τρεις μήνες, καθώς και συνολικά μία φορά
κατ’ έτος. Τα αποτελέσματα της ανασκόπησης, κοινοποιούνται, σε συμμόρφωση
προς τις διατάξεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των
ληπτών υγείας, προς τη Μαιευτική Ομάδα του άρθρου 5, τη Διεπιστημονική
Συμβουλευτική Ομάδα του άρθρου 7, και στους λοιπούς αρμόδιους φορείς, και
αξιοποιούνται κατάλληλα, προς τον σκοπό της βελτίωσης των διαδικασιών του
Κέντρου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα ως άνω στοιχεία και
τυχόν στατιστικά δεδομένα που σχετίζονται με αυτά (ποσοστά επειγουσών και μη
μεταφορών, αιτίες μεταφοράς, τρόπος και χρόνος ολοκλήρωσής τους, κ.λπ.)
τηρούνται στα αρχεία του Κέντρου Φυσικού Τοκετού.

Στελέχωση Δημόσιων και Ιδιωτικών Κέντρων Φυσικού Τοκετού

Τα Δημόσια και Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού στελεχώνονται με 1-2
μαιευτές/μαίες ανά αίθουσα τοκετού, ανά βάρδια. Στα ΚΦΤ απασχολούνται μόνο
μαιευτές/ μαίες, με τουλάχιστον διετή επαγγελματική εμπειρία.

Δείτε όλη την απόφαση