Γρίπη στην εγκυμοσύνη: Τρόποι αντιμετώπισης και πιθανοί κίνδυνοι
Ποιες είναι οι συνέπειες της γρίπης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η γρίπη είναι μία μεταδοτική ιογενής νόσος, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία τόσο του ανωτέρου, όσο και του κατωτέρου αναπνευστικού. Το φάσμα των ιών, που προκαλούν γρίπη είναι ευρύ. Κάποια είδη ιού της γρίπης βλάπτουν τον άνθρωπο, ενώ κάποια προκαλούν τη νόσο σε άλλα είδη.
Μπορεί η γρίπη στην εγκυμοσύνη να επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού; Τι απαντούν οι ειδικοί
Οι ιοί της γρίπης μεταδίδονται μέσω των σταγονιδίων, που δημιουργούνται στο αναπνευστικό σύστημα και στη συνέχεια διασπείρονται στο περιβάλλον με το βήχα, την ομιλία και το πτάρνισμα. Ο ιός της γρίπης είναι δυνατόν να μεταδοθεί και αφού με τα χέρια μας ακουμπήσουμε αντικείμενα, στα οποία έχει επικαθίσει ο ιός και στη συνέχεια ακουμπήσουμε τα μάτια ή τη μύτη. Ο ασθενής είναι μεταδοτικός ακόμα και πριν την εκδήλωση των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, αλλά και έως και 5 με 7 ημέρες μετά την αποδρομή αυτών. Μετά τη λοίμωξη, ένα υγιές άτομο αναρρώνει πλήρως εντός ολίγων ημερών, αλλά ενδεχόμενες επιπλοκές ενίοτε εκδηλώνονται σε άτομα, τα οποία ανήκουν στις «ομάδες υψηλού κινδύνου». Οι συγκεκριμένες ομάδες περιλαμβάνουν τα νήπια, τους ηλικιωμένους, τους ανοσοκατασταλμένους και τις εγκύους. Τα συμπτώματα της γρίπης περιλαμβάνουν το βήχα, τη ρινική συμφόρηση, τον πυρετό και τον πονόλαιμο.
Γρίπη τύπου Α (Η1Ν1) και εγκυμοσύνη: Υπάρχει προστασία; Πώς αντιμετωπίζεται;
Η γρίπη εξαπλώνεται ταχύτατα κατά τις εποχικές επιδημίες, οπότε και επηρεάζεται σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού. Η περίοδος της επιδημίας γρίπης εκτείνεται κατά το φθινόπωρο και το χειμώνα σε περιοχές με ήπιο κλίμα (Boktor & Hafner, 2024).
Πόσοι είναι οι ιοί της γρίπης;
Υπάρχουν τέσσερις τύποι ιών της γρίπης: A, B, C και D. Οι τύποι Α και Β είναι αυτοί, που προσβάλλουν τον άνθρωπο, ενώ και μεταξύ αυτών διακρίνονται διάφοροι υποτύποι και είδη. Είναι δυνατόν και οι ιοί, που τυπικά προσβάλλουν τα ζώα, να προκαλέσουν λοίμωξη και στον άνθρωπο, αν μεταλλαχθούν. Εντούτοις, όταν συμβαίνει αυτό, κατά κανόνα η μετάδοση από άτομο σε άτομο είναι αναποτελεσματική. Παρ’ όλα αυτά, έχουν καταγραφεί και εξαιρέσεις στον κανόνα αυτόν, όπως το 1918 και το 2009, οπότε η μετάδοση και από άτομο σε άτομο κατέστη αποτελεσματική, με αποτέλεσμα την ταχεία εξάπλωση του ιού σε όλον τον κόσμο (Boktor & Hafner, 2024).
Γρίπη τύπου Α (Η1Ν1) και εγκυμοσύνη: Πόσο επικίνδυνη είναι;
Ποιες είναι οι συνέπειες της γρίπης κατά την εγκυμοσύνη;
Από τα διαθέσιμα στοιχεία φαίνεται, πως οι έγκυοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές, όταν ασθενήσουν από γρίπη (Rasmussen και συνεργάτες, 2012; Memoli και συνεργάτες, 2013).
Κινδύνους, όμως διατρέχουν και τα νεογνά, τα οποία θα γεννηθούν από γυναίκες, που αντιμετώπισαν γρίπη διαρκούσης της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα αν αυτές παρουσίασαν έντονη συμπτωματολογία. Τα συγκεκριμένα νεογνά διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να γεννηθούν πρόωρα, αλλά και να έχουν χαμηλό βάρος στον τοκετό, ενώ τα μωρά με ηλικία μικρότερη των 6 μηνών, τα οποία παρουσιάζουν λοίμωξη από γρίπη, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο χρείας νοσηλείας, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις κινδυνεύει ακόμα και η ζωή τους (Rasmussen και συνεργάτες, 2012).
Η γρίπη κατά την εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί και με αυξημένο κίνδυνο αποβολής (Ghulmiyyah και συνεργάτες, 2015).
Πώς αντιμετωπίζεται η γρίπη κατά την εγκυμοσύνη;
Η θεραπεία της γρίπης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως άλλωστε συμβαίνει και εκτός εγκυμοσύνης, είναι καταρχάς συμπτωματική, ήτοι αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Έτσι συστήνεται η επαρκής ενυδάτωση, αλλά και οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό.
Κατά περίπτωση και πάντα μετά από ιατρική συμβουλή συστήνεται η λήψη αντιπυρετικών, ρινικών αποσυμφορητικών, αλλά και βρογχοδιασταλτικών. Φυσικά έχουμε πάντα υπόψη μας, πως η χορήγηση οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής ενδέχεται αφενός να συνδυαστεί με την εμφάνιση παρενεργειών. Αυτό μπορεί ο καθένας να το διαπιστώσει διαβάζοντας να ενημερωτικά σημειώματα, που εσωκλείονται στην συσκευασία όλων των φαρμάκων. Για το λόγο αυτό ο θεράπων ιατρός συνεκτιμά πάντα τα οφέλη της χορήγησης μίας θεραπείας με τα ενδεχόμενα προβλήματα, που αυτή ενδέχεται να προκαλέσει.
Στην κύηση έχουμε την επιπλέον ανησυχία, μήπως το όποιο φάρμακο φθάσει μέσω του πλακούντα στο μωρό. Για το λόγο αυτό κατά κανόνα χρησιμοποιούμε – όπου αυτό είναι εφικτό – φάρμακα παλαιότερης γενεάς, των οποίων οι παρενέργειες είναι συνήθως γνωστές, ενώ γνωστή – κατά το δυνατόν – είναι και η επιρροή τους στο έμβρυο. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται δε στη χαμηλότερη δυνατή δόση και για το συντομότερο δυνατό διάστημα.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τη γρίπη κατά την εγκυμοσύνη, στο παρελθόν είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσον η χορήγηση εξειδικευμένων αντιικών φαρμάκων είναι ασφαλής (Memoli και συνεργάτες, 2013). Εντούτοις, πλέον, αν και είναι γνωστό, πως τα φάρμακα αυτά διέρχονται τον πλακούντα και φθάνουν στο έμβρυο (Ghulmiyyah και συνεργάτες, 2015), η χορήγησή τους στην έγκυο το νωρίτερο δυνατόν (εντός 48 ωρών από την έναρξη της συμπτωματολογίας) θεωρείται ωφέλιμη και ασφαλής και για το λόγο αυτό συστήνεται (ACOG Committee Statement No. 7, 2024; Dotters-Katz, 2023).
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
Ενδεικτική βιβλιογραφία
ACOG Committee Statement No. 7. Influenza in Pregnancy: Prevention and Treatment: . Obstet Gynecol. 2024 Feb 1;143(2):e24-e30. doi: 10.1097/AOG.0000000000005479. PMID: 38016152.
Boktor SW, Hafner JW. Influenza. [Updated 2023 Jan 23]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459363/
Dotters-Katz SK. Influenza in Pregnancy: Maternal, Obstetric, and Fetal Implications, Diagnosis, and Management. Clin Obstet Gynecol. 2024 Sep 1;67(3):557-564. doi: 10.1097/GRF.0000000000000880. Epub 2024 Jul 25. PMID: 39061125.
Ghulmiyyah LM, Alame MM, Mirza FG, Zaraket H, Nassar AH. Influenza and its treatment during pregnancy: A review. J Neonatal Perinatal Med. 2015;8(4):297-306. doi: 10.3233/NPM-15814124. PMID: 26836818.
Memoli MJ, Harvey H, Morens DM, Taubenberger JK. Influenza in pregnancy. Influenza Other Respir Viruses. 2013 Nov;7(6):1033-9. doi: 10.1111/irv.12055. Epub 2012 Nov 21. PMID: 23170853; PMCID: PMC3582707.
Rasmussen SA, Jamieson DJ, Uyeki TM. Effects of influenza on pregnant women and infants. Am J Obstet Gynecol. 2012 Sep;207(3 Suppl):S3-8. doi: 10.1016/j.ajog.2012.06.068. Epub 2012 Jul 9. PMID: 22920056.
