Ποια είναι τα σημάδια του πρόωρου τοκετού;

Ο όρος πρόωρο νεογνό αναφέρεται σε νεογνά, τα οποία γεννήθηκαν πριν από τη συμπλήρωση των 37 εβδομάδων κύησης. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η κατάταξη της προωρότητας σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ.:

• Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) – <37 ε.κ.
• Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. – <32 ε.κ.
• Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.

Τα προβλήματα, που θα αντιμετωπίσει το νεογνό μετά τον τοκετό εξαρτώνται από το βαθμό προωρότητας. Το όριο μεταξύ προωρότητας υψηλού βαθμού και ακραίας προωρότητας έχει τεθεί στις 28 εβδομάδες, διότι τα μωράκια, που γεννιούνται αφού έχουν συμπληρωθεί 28 εβδομάδες κύησης, αν δεν εμφανίζουν ειδικά προβλήματα υγείας, έχουν πιθανότητες μέχρι και 90% να αναπτυχθούν κανονικά, χωρίς να εμφανίσουν κάποια μακροπρόθεσμα τουλάχιστον προβλήματα, που σχετίζονται με την προωρότητα.

Πώς θα καταλάβετε ότι το μωρό «κατεβαίνει»;

Πόσο συχνός είναι ο πρόωρος τοκετός;

Έχει υπολογιστεί, πως το ποσοστό πρόωρων τοκετών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι 10,6% (Chawanpaiboon και συνεργάτες, 2014) και αυτό έχει παραμείνει περίπου σταθερό τις τελευταίες δεκαετίες (Ohuma και συνεργάτες, 2023).

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες για πρόωρο τοκετό;

Ο κατάλογος με τους παράγοντες, που αυξάνουν τις πιθανότητες μία γυναίκα να γεννήσει πρόωρα περιλαμβάνει (Jenkins & Mikes, 2025):

• Το ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη κύηση.
• Το μειωμένο μήκος τραχήλου, όπως αυτό μετράται στο υπερηχογράφημα (υποδηλώνει ανεπάρκεια τραχήλου).
• τον προδρομικό πλακούντα.
• την κυοφορία πλέον του ενός εμβρύου.
• το υδράμνιο (μεγάλη ποσότητα αμνιακού υγρού) ή το ολιγάμνιο (μικρή ποσότητα αμνιακού υγρού).
• Καταστάσεις, που συνδέονται με διαταραχή στην κυκλοφορία του αίματος μεταξύ πλακούντα και μωρού (π.χ. υπερτασικές διαταραχές της εγκυμοσύνης, διαβήτης κύησης, αυτοάνοσα νοσήματα).
• Ευρήματα κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο, που συνδέονται με διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος μεταξύ πλακούντα και μωρού (π.χ. ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη, παθολογικές μετρήσεις στο υπερηχογράφημα Doppler).
• Τη μαύρη φυλή της μητέρας.
• Την ηλικία της μητέρας, που είναι μεγαλύτερη των 40 ετών.
• Την κακή διατροφή της μητέρας.
• Το υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος της μητέρας.
• Την πλημμελή παρακολούθηση της κύησης.
• Tη χρήση ουσιών.

Πρόωρος τοκετός: Ποια είναι τα σημάδια

Πώς θα καταλάβω ότι επίκειται πρόωρος τοκετός;

Φυσικά κυοφορούσες, εκ του ιστορικού των οποίων προκύπτουν παράγοντες, που καθιστούν την εκδήλωση πρόωρου τοκετού πιθανότερη, είναι κατά κανόνα πιο «υποψιασμένες», όσον αφορά τα σημεία πρόωρου τοκετού. Εντούτοις, πρόωρος τοκετός είναι δυνατόν να εκδηλωθεί και απουσία κάποιων χαρακτηριστικών σημείων ή ευρημάτων από το ιστορικό της γυναίκας.

Συχνά, οι γυναίκες, που βρίσκονται σε πρόωρο τοκετό, αναφέρουν κοιλιακό άλγος, που ομοιάζει με κράμπες ή με πόνους περιόδου, ρυθμικές συσπάσεις της μήτρας και πόνο ή αίσθημα πίεσης στην πύελο ή την οσφύ. Συνήθως, σημείο ότι επίκειται πρόωρος τοκετός είναι οι έντονες συσπάσεις της μήτρας, οι οποίες επαναλαμβάνονται ανά 2 με 3 λεπτά περίπου. Πάντως, δεν αποκλείεται πρόωρος τοκετός να εκδηλωθεί χωρίς την εκδήλωση κάποιας συμπτωματολογίας. Η εκ του κόλπου εκροή βλέννης ή μικρής ποσότητας αίματος ενίοτε συνδέεται με την έναρξη πρόωρου τοκετού (Jenkins & Mikes, 2025).

Πρόωρος τοκετός: Είναι εφικτή η πρόληψη;

Άλλα σημεία έναρξης πρόωρου τοκετού είναι (Jenkins & Mikes, 2025):

• η διαρροή αμνιακού υγρού, εξαιτίας πρόωρης ρήξης των υμένων
• ο πυρετός, που συνδυάζεται με ευαισθησία της μήτρας κατά την ψηλάφησή της και ενίοτε με την εκροή δύσοσμων κολπικών υγρών είναι σημεία, που υποδηλώνουν την πιθανότητα εκδήλωσης φλεγμονής
• η κολπική αιμόρροια και το κοιλιακό άλγος, που ενδέχεται να συνδέονται με αποκόλληση του πλακούντα

Δείτε παρακάτω και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε αποκλειστικά για τις αναγνώστριες του Mothersblog.gr!

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Chawanpaiboon S, Vogel JP, Moller AB, Lumbiganon P, Petzold M, Hogan D, Landoulsi S, Jampathong N, Kongwattanakul K, Laopaiboon M, Lewis C, Rattanakanokchai S, Teng DN, Thinkhamrop J, Watananirun K, Zhang J, Zhou W, Gülmezoglu AM. Global, regional, and national estimates of levels of preterm birth in 2014: a systematic review and modelling analysis. Lancet Glob Health. 2019 Jan;7(1):e37-e46. doi: 10.1016/S2214-109X(18)30451-0. Epub 2018 Oct 30. PMID: 30389451; PMCID: PMC6293055.}

^{Jenkins SM, Mikes BA. Preterm Labor. [Updated 2025 Feb 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536939/}

^{Ohuma EO, Moller AB, Bradley E, Chakwera S, Hussain-Alkhateeb L, Lewin A, Okwaraji YB, Mahanani WR, Johansson EW, Lavin T, Fernandez DE, Domínguez GG, de Costa A, Cresswell JA, Krasevec J, Lawn JE, Blencowe H, Requejo J, Moran AC. National, regional, and global estimates of preterm birth in 2020, with trends from 2010: a systematic analysis. Lancet. 2023 Oct 7;402(10409):1261-1271. doi: 10.1016/S0140-6736(23)00878-4. Erratum in: Lancet. 2024 Feb 17;403(10427):618. doi: 10.1016/S0140-6736(24)00267-8. PMID: 37805217.}