Διαβήτης και εγκυμοσύνη: Διάγνωση, συνέπειες για τη μητέρα

Η διάγνωση του διαβήτη τίθεται με αιματολογικές εξετάσεις στα πλαίσια των οποίων μετρώνται τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα. Τα επίπεδα αυτά μετρώνται και όταν το άτομο είναι σε νηστεία, αλλά και μετά από τη χορήγηση συγκεκριμένων ποσοτήτων γλυκόζης και μετά το φαγητό.

Μετρώνται επίσης και τα επίπεδα της Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης στο αίμα.

Τι είναι η Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη και ποια η σημασία της;

Η Αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη του αίματος, που εντοπίζεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς και το διοξείδιο του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. Ένα ποσοστό της πρωτεΐνης αυτής είναι ενωμένο με το σάκχαρο γλυκόζη, εξού και ο όρος «γλυκοζυλυωμένη».

Το ποσοστό της Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης αντικατοπτρίζει το μέσο επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, όπως αυτό διαμορφώθηκε τους προηγούμενους 2 με 3 μήνες. Επομένως, αν το ποσοστό αυτό υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο, τότε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα της εξεταζόμενης ήταν υψηλά κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, οπότε και μιλάμε για διαβήτη.

Έτσι δεν αποκλείεται μια γυναίκα, που μόλις έμεινε έγκυος και στα πλαίσια της κύησης υποβλήθηκε σε προγεννητικό έλεγχο, να ανακαλύψει, πως είχε διαβήτη, χωρίς να το γνωρίζει.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αμερικανικού Συνδέσμου για το Διαβήτη (American Diabetes Association – ADA) ποσοστό των ενηλίκων στις ΗΠΑ, που σε κάποια ηλικιακά φάσματα αγγίζει ακόμα και το 50%, φαίνεται πως παρουσιάζουν μια κατάσταση, η οποία ονομάζεται προδιαβήτης. Οι ενήλικες αυτοί παρουσιάζουν μεν υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα τους, αλλά όχι αρκετά, ώστε να διαγνωστούν με Διαβήτη.

Συνεπώς, δεν είναι σπάνιο κάποια γυναίκα να διαγνωστεί με Διαβήτη, όταν υποβληθεί στις αιματολογικές εξετάσεις του προγεννητικού ελέγχου και μετρηθούν υψηλές τιμές Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις γυναικών, που πριν από τον έλεγχο αυτό δεν γνώριζαν, πως πάσχουν από Διαβήτη, καθότι η νόσος αυτή καθυστερεί να δώσει συμπτώματα.

Πώς ο προϋπάρχων Διαβήτης επηρεάζει την υγεία της εγκύου;

Ο Διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο, αν δεν ελεγχθεί έγκαιρα, προκαλεί μη αναστρέψιμες βλάβες σε διάφορα συστήματα. Οι βλάβες αυτές ενδέχεται να γίνουν σοβαρότερες κατά τη διάρκεια της κύησης επιβαρύνοντας την υγεία της εγκύου, αλλά επιπλέκοντας και αυτή καθαυτή την εγκυμοσύνη.

Ας δούμε τα κυριότερα, προβλήματα, που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η διαβητική γυναίκα στην εγκυμοσύνη:

1. Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια

Ο αμφιβληστροειδής χιτών είναι το στρώμα αυτό, που εντοπίζεται εντός του οφθαλμικού βολβού και στην πίσω εσωτερική επιφάνεια αυτού, πάνω στο οποίο προσπίπτουν τα φωτεινά ερεθίσματα. Επί του χιτώνος αυτού τα φωτεινά ερεθίσματα μετατρέπονται σε νευρικά ερεθίσματα και δια των οπτικών νεύρων διαβιβάζονται στην εξειδικευμένη περιοχή του εγκεφάλου, όπου και μετατρέπονται σε εικόνα.

Ο χιτών αυτός όμως είναι από τις δομές, που εμφανίζουν σοβαρές βλάβες, αν ο Διαβήτης δεν τεθεί εγκαίρως υπό έλεγχο. Η Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια μάλιστα είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης μεταξύ των γυναικών ηλικίας από 24 έως 64 ετών.

Έχει διατυπωθεί η εμπεριστατωμένη άποψη, πως η εγκυμοσύνη ενδέχεται να επιταχύνει την εξέλιξη της Διαβητικής Αμφιβληστροειδοπάθειας, αν δεν υπάρχει ικανοποιητικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της γυναίκας.

Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται, αν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη να υποβληθείτε σε οφθαλμολογικό έλεγχο στο πρώτο τρίμηνο.

2. Νεφρική νόσος

Τα νεφρά είναι ένα ακόμα όργανο, που βλάπτεται από τον ανεπαρκή έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε γυναίκες, οι οποίες πάσχουν από Διαβήτη.

Η νεφρική λειτουργία σε κάθε περίπτωση εντείνεται κατά τη διάρκεια της κύησης, αφού η ροή του αίματος στα νεφρά τότε αυξάνεται κατά 30% με 50%. Επομένως, αν τα νεφρά της γυναίκας, έχουν ήδη επιβαρυνθεί λόγω του Διαβήτη, ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ανταποκριθούν επαρκώς στις αυξημένες ανάγκες της εγκυμοσύνης.

Έτσι, αν και δεν φαίνεται η εξέλιξη της προϋπάρχουσας νεφρικής νόσου, που συνδέεται με το Διαβήτη, να επιταχύνεται κατά τη διάρκεια της κύησης, αυτή αυξάνει τις πιθανότητες για πρόωρο τοκετό, υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη του μωρού και προεκλαμψία.

Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί για διαβητικές γυναίκες, που πριν από την κύηση παρουσιάζουν νεφρική ανεπάρκεια.

3. Διαταραχές στην αρτηριακή πίεση

1 στις 10 γυναίκες με προϋπάρχοντα Διαβήτη εμφανίζουν υπέρταση κατά τη διάρκεια της κύησης. Η κατάσταση αυτή συνδέεται με αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης επιπλοκών όπως:

• Υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη του μωρού
• Αποκόλληση πλακούντα
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Προεκλαμψία

Μάλιστα φαίνεται, πως η ενώ οι πιθανότητες εμφάνισης προεκλαμψίας σε μη διαβητικές γυναίκες κυμαίνονται κοντά στο 8%, ο αντίστοιχος κίνδυνος σε διαβητικές γυναίκες ανέρχεται στο 12%. Ο κίνδυνος αυτός φαίνεται, πως μειώνεται, αν επιτευχθεί επαρκής έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα της εγκύου

Η ADA εξάλλου συστήνει τη χορήγηση χαμηλών δόσεων ασπιρίνης σε διαβητικές εγκύους από τα τέλη του πρώτου τριμήνου, προκειμένου οι πιθανότητες εμφάνισης προεκλαμψίας να μειωθούν.

4. Καρδιακή νόσος

Οι γυναίκες, που κατά τη διάρκεια της κύησης εμφάνισαν διαβήτη, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιακά νοσήματα ακόμα και 25 χρόνια μετά τον τοκετό.

5. Ουρολοιμώξεις

Οι γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ουρολοίμωξη κατά τη διάρκεια της κύησης.

6. Προβλήματα στον τοκετό λόγω μακροσωμίας του νεογνού

Τα μωρά διαβητικών γυναικών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μακροσωμία έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες τραυματισμών του περινέου κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού. Παράλληλα, αυξάνονται και οι πιθανότητες καταφυγής στην καισαρική τομή.

7. Προβλήματα στα δόντια και στα ούλα

Ούτως ή άλλως η κύηση προδιαθέτει για την εμφάνιση προβλημάτων στα δόντια και στα ούλα. Οι πιθανότητες εμφάνισης τέτοιου είδους προβλημάτων αυξάνεται έτι περαιτέρω για τις διαβητικές γυναίκες.