Βιταμίνη D στην εγκυμοσύνη: Ποιες είναι οι συνέπειες της έλλειψης Bιταμίνης D για την κύηση;

Η Βιταμίνη D ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Τη βιταμίνη αυτή μπορούμε να τη λάβουμε από κάποιες τροφές, ενώ παράγεται και ενδογενώς από τον ίδιο μας τον οργανισμό. Συγκεκριμένα, το δέρμα μας παράγει Βιταμίνη D κατά την έκθεσή του στον ήλιο.

Ποιες είναι οι δράσεις της Βιταμίνης D;

Αρχικά, η Βιταμίνη D εθεωρείτο, πως εμπλεκόταν μόνον στο μεταβολισμό των οστών. Η βιταμίνη αυτή είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του δια της διατροφής ληφθέντος ασβεστίου από το έντερο. Το ασβέστιο είναι βασικό συστατικό των οστών και των δοντιών.

Έλλειψη Βιταμίνης D ειδικά στην παιδική ηλικία έχει συνδεθεί με μία κατάσταση στρεβλής ανάπτυξης των οστών, που ονομάζεται Ραχιτισμός. Για το λόγο αυτό παλαιά είναι η συνήθεια να χορηγείται στα παιδιά μουρουνέλαιο, το οποίο είναι σημαντική πηγή Βιταμίνης D.

Όμως νεώτερα στοιχεία έχουν εμπλέξει τη Βιταμίνη D τόσο στη ρύθμιση των αντιδράσεων του ανοσοποιητικού συστήματος (δηλαδή του «αμυντικού» συστήματος του οργανισμού), όσο και στο μεταβολισμό του σακχάρου. Μάλιστα υποδοχείς της Βιταμίνης D έχουν εντοπιστεί όχι μόνο στα οστά αλλά και στο μαστό, στον εγκέφαλο, στο παχύ έντερο, στους μύες, στο πάγκρεας, αλλά και στον πλακούντα. Υποδοχείς ονομάζονται μόρια, που «αντιδρούν» στην παρουσία της βιταμίνης και μεταβάλλουν τις λειτουργίες του οργάνου, στο οποίο εντοπίζονται.

Ποιες τροφές περιέχουν Βιταμίνη D;

Κατά κύριο λόγο Βιταμίνη D περιέχεται σε ψάρια, που έχουν πολύ λίπος, όπως είναι η Ρέγκα και ο Μπακαλιάρος. Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε, πως δεν αναφερόμαστε στα γνωστά Μπακαλιαράκια, που είναι μικρά και λεπτόσαρκα και ενδημούν στη Μεσόγειο, αλλά στο «Βασιλιά» Μπακαλιάρο, που ενδημεί στα κρύα νερά του Βόρειου Ατλαντικού και είναι γνωστός και ως Μουρούνα, από το ήπαρ του οποίου παίρνουμε το μουρουνέλαιο.
Πηγές ασβεστίου είναι και τα δημητριακά, οι χυμοί (κυρίως πορτοκαλιού) και το γάλα, που έχουν «ενισχυθεί» σε Βιταμίνη D.

Τι είναι η έλλειψη σε Βιταμίνη D;

Λέμε, πως κάποιος έχει έλλειψη σε Βιταμίνη D, όταν τα επίπεδά της, που καταμετρούνται στο αίμα είναι χαμηλά.

Είναι συχνή η έλλειψη Βιταμίνης D;

Είναι εξαιρετικά συχνή μάλιστα υπάρχουν μελέτες, που κατέγραψαν έλλειψη Βιταμίνης D ακόμα και σε ποσοστό 97% των εγκύων!
Η εξαιρετικά συχνή έλλειψη Βιταμίνης D συνδέεται με:

• Την εκτενή χρήση αντιηλιακών με εξαιρετικά υψηλό δείκτη προστασίας
• Το ότι τροφές πραγματικά πλούσιες σε Βιταμίνη D σπάνια ενσωματώνονται σε ένα κοινό διαιτολόγιο
• Την παχυσαρκία (οι παχύσαρκοι παράγουν Βιταμίνη D με πιο αργούς ρυθμούς από τα άτομα με φυσιολογικό βάρος)
• Την παρουσία μελανίνης όταν το δέρμα είναι πολύ σκουρόχρωμο (η μελανίνη είναι η χρωστική, που δίνει στο δέρμα τη σκούρα απόχρωση – το μαύρισμα)
• Το πόσο βόρεια ζει κάποιος (όσο πιο βόρεια, τόσο χαμηλότερη η ηλιοφάνεια και τόσο πιο συχνή η έλλειψη Βιταμίνης D)

Τα στοιχεία δείχνουν, πως ακόμα και στην ηλιόλουστη χώρα μας η έλλειψη Βιταμίνης D είναι πολύ συχνή.

Ποιες είναι οι συνέπειες της έλλειψης Βιταμίνης D για τη κύηση;

Η έλλειψη Βιταμίνης D έχει συνδεθεί από διάφορες μελέτες με:

• Την προεκλαμψία
• Τη γέννηση λιποβαρούς νεογνού
• Το διαβήτη κύησης
• Τον πρόωρο τοκετό
• Ελλείματα στην ανάπτυξη των οστών του εμβρύου
• Με την εμφάνιση άσθματος στο μωρό

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε, πως η επιρροή της χορήγησης Βιταμίνης D και οι ενδεχόμενες συνέπειες της έλλειψής της σε ό,τι αφορά την κύηση είναι ένα πεδίο έντονης έρευνας. Τα δε αποτελέσματα των διαφόρων μελετών, ως προς τη σύνδεση των χαμηλών επιπέδων της Βιταμίνης D με την εμφάνιση των προαναφερθέντων προβλημάτων της κύησης, είναι μάλλον αντικρουόμενα.

Έτσι όπως υπάρχουν μελέτες, που αναδεικνύουν σαφή σύνδεση της έλλειψης Βιταμίνης D με προβλήματα της κύησης, υπάρχουν και μελέτες, που απορρίπτουν αυτή τη σύνδεση.

Τελικά να πάρω συμπληρώματα διατροφής με Βιταμίνη D, τώρα που είμαι έγκυος;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αμφισβητεί τη χρεία της χορήγησης μεγάλων δόσεων Βιταμίνης D κατά την κύηση. Συνιστά η λήψη από τη διατροφή, την έκθεση στον ήλιο και τη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, που περιέχουν μικρή δόση Βιταμίνης D (περίπου 200 IU ημερησίως) σε περίπτωση, καταγραφεί έλλειψη. Σε κάθε περίπτωση δεν αναφέρει κινδύνους από τη λήψη της κατά την εγκυμοσύνη.

Δύο άλλοι μεγάλοι οργανισμοί, το Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων (RCOG – Royal College of Obstetricians and Gynecologists) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (American College of Obstetricians ang Gynecologists) διατυπώνουν ελαφρώς διαφορετική άποψη. Οι οργανισμοί αυτοί ασχολούνται με την κατάρτιση «ιδανικών πρακτικών» κατά την κύηση, δηλαδή διατυπώνουν συστάσεις, που αφορούν τους ειδικούς, ώστε να επιτυγχάνονται τα μέγιστα οφέλη για την έγκυο και το μωρό της.

Σύμφωνα με τις οδηγίες των δύο αυτών οργανισμών, η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, που περιέχουν 400 IU έως 600 IU ημερησίως σε όλες τις κυήσεις, ενώ η δόση αυτή μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας ακόμα και στις 2000 IU ημερησίως, ενώ ασφαλείς για το κύημα θεωρούνται ακόμα και δόσεις 4000 IU ημερησίως.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr