Καταρχάς, η άσκηση επιτρέπεται κατά την εγκυμοσύνη, εκτός αν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι, όπως:
- αυξημένες πιθανότητες για πρόωρο τοκετό
- ανεπάρκεια τραχήλου της μήτρας
- πρόδρομικος ή επιπωματικός πλακούντας
- αποκόλληση πλακούντα
- υπέρταση κύησης
- προεκλαμψία
- ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη
Γενικά, η έγκυος μπορεί να ωφεληθεί από την άσκηση, αφού δια αυτής ενισχύεται η δοκιμαζόμενη από την κύηση ψυχολογία της, ενώ το μυϊκό της σύστημα διατηρεί το σφρίγος του. Σε κάθε όμως περίπτωση είναι απαραίτητο, πριν επιδοθείτε σε οποιοδήποτε είδος άσκησης να ενημερώσετε σχετικά το θεράποντα ιατρό, ο οποίος γνωρίζει το ιστορικό σας, αλλά και την πορεία της δικής σας εγκυμοσύνης και δύναται να σας κάνει εξατομικευμένες σχετικές συστάσεις.
Το κολύμπι είναι ένα είδος άσκησης, που επιτρέπει την εκγύμναση όλου του σώματος τρόπον τινά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, οπότε αποτρέπεται η επιβάρυνση στις αρθρώσεις και μειώνονται οι τραυματισμοί, ενώ βελτιώνεται και η αεροβική αντοχή. Βέβαια, η βελτίωση της αεροβικής αντοχής δεν είναι το ζητούμενο για μία έγκυο, αλλά η προστασία των αρθρώσεων είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα της κολύμβησης έναντι άλλων μορφών άσκησης.
Η αρθραλγία στην εγκυμοσύνη με λίγα λόγια
Ο πόνος στις αρθρώσεις είναι μία από τις συνηθέστερες οχλήσεις της εγκυμοσύνης, αφού και αυτές – όπως άλλωστε και όλο το σώμα – δοκιμάζονται από αυτήν καθαυτήν την κύηση.
Συγκεκριμένα, τα γόνατα και οι αστράγαλοι καταπονούνται σημαντικά, ιδιαίτερα κατά τα ύστερα στάδια της κύησης και ακόμα περισσότερο, αν πήρατε περισσότερο βάρος από το ενδεδειγμένο. Οι αρθρώσεις αυτές καλούνται να υποστηρίξουν όλο αυτό το επιπλέον βάρος.
Ανάλογα καταπονείται κατά τα ύστερα στάδια της κύησης και η άρθρωση του ισχίου, αφού κατά το τρίτο τρίμηνο το σώμα σας προετοιμάζεται για τον τοκετό και το μωρό κατέρχεται εντός της λεκάνης. Η κάθοδος αυτή ως αποτέλεσμα συχνά έχει την διεύρυνση της ηβικής σύμφυσής (βλ. εικόνα), δηλαδή του σημείου, που «συναντώνται» τα οστά της λεκάνης. Έτσι διευρύνεται και η διάμετρος της λεκάνης και αλλάζει η γεωμετρία της αρθρώσεως του ισχίου.
Για το λόγον αυτό συχνά βλέπουμε εγκύους στο τρίτο τρίμηνο να περπατούν με τα πόδια ελαφρώς «ανοικτά».
Ανάλογα «ταλαιπωρείται» στην εγκυμοσύνη και η σπονδυλική στήλη. Κατά συνέπεια, πολλές είναι οι έγκυοι, που αναφέρουν οσφυαλγία ή ισχιαλγία.
Οι αρθρώσεις κατά τη διάρκεια της κύησης είναι εξάλλου λιγότερο σταθερές, αφού κατά την κύηση εκκρίνεται από τον οργανισμό της γυναίκας η ορμόνη ρελαξίνη. Η ορμόνη αυτή καθιστά τους συνδέσμους, που συγκρατούν τα οστά, πιο «μαλακούς», οπότε και μειώνεται η αντίστασή τους στην επ’ αυτών άσκηση τάσης (όταν δηλαδή οι σύνδεσμοι «τραβηχθούν»). Επομένως, είναι πιθανότερο μία άρθρωση να τραυματισθεί, αν φορτισθεί. Η φόρτιση των αρθρώσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλή, όταν κολυμπάμε, οπότε και ο τραυματισμός λιγότερο πιθανός.
Έγκυος και κολύμπι (είτε στη θάλασσα, είτε στην πισίνα)
Πριν μπείτε στη θάλασσα ή στην πισίνα είναι σημαντικό να έχετε υπόψη σας, πως οι σωματικές σας αντοχές είναι μειωμένες, σε σχέση με ό,τι συνέβαινε πριν την κύηση.
Η μείωση των αντοχών συνδέεται έως ένα βαθμό με τη φυσιολογική μείωση του αιματοκρίτη κατά τη διάρκεια της κύησης και της εμφάνισης αναιμίας. Το φαινόμενο αυτό είναι φυσιολογικό, αφού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το σώμα σας παράγει έως και 40% περισσότερο υγρό, με αποτέλεσμα ο όγκος του αίματος να αυξηθεί κατά 20% με 30%. Η αύξηση αυτή του όγκου ενδέχεται να προκαλέσει «αραίωση» του αίματος.
Χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της αναιμίας είναι η σωματική κόπωση, η οποία ενδέχεται να εμφανιστεί και απροειδοποίητα, αν ξεπεραστεί το όριο της σωματικής αντοχής. Αν αυτό συμβεί ενδέχεται να ζαλιστείτε και να εμφανίσετε τάση λιποθυμίας.
Η κόπωση εξάλλου εντείνεται από την αφυδάτωση. Ακόμα και όσο κολυμπάτε, σταδιακά αφυδατώνεστε καίτοι δεν το καταλαβαίνετε. Επομένως, είναι σημαντικό να μην παραμελείτε την επαρκή σας ενυδάτωση.
Η εγκυμοσύνη επιπροσθέτως προδιαθέτει και για την εμφάνιση κραμπών, δηλαδή επώδυνων μυϊκών σπασμών κατά κύριο λόγο στα κάτω άκρα. Κράμπες ενδέχεται να εμφανιστούν και όσο κολυμπάτε. Οι κράμπες δεν είναι αυτές καθαυτές επικίνδυνες, αλλά ενίοτε προκαλούν πανικό στον κολυμβητή, ειδικά, αν αυτός είναι άπειρος και ο πανικός στη θάλασσα συνδέεται με σημαντικούς κινδύνους.
Πριν κολυμπήσετε να έχετε πάντα υπόψη σας, πως η πέψη των τροφών κατά τη διάρκεια της κύησης είναι ιδιαιτέρως αργή. Επομένως, ο «χρυσός κανόνας», που συχνά αναφέρουμε σε όλους τους κολυμβητές, πως πρέπει να έχει παρέλθει τουλάχιστον τρίωρο, πριν τη βουτιά, σε εσάς δεν ισχύει, καθότι το τρίωρο, ίσως να μην είναι αρκετό. Το χρονικό διάστημα, που συνιστάται να παρέλθει, πριν να μπορείτε να βουτήξετε με ασφάλεια σαφώς υπερβαίνει τις τρεις ώρες στην περίπτωση εγκυμοσύνης…
Έγκυος και θάλασσα
Με δεδομένο, πως κατά την εγκυμοσύνη είναι πιθανότερο να ζαλιστείτε, όσο κολυμπάτε ή να πάθετε κράμπα, είναι απαραίτητο για τη δική σας ασφάλεια να ακολουθείτε πάντα κάποιους βασικούς κανόνες:
- μην απομακρύνεστε από την παραλία
- περιοριστείτε στα αβαθή νερά, όπου «πατώνετε»
- ποτέ μην κολυμπάτε μόνη σας
Επίσης, η ισορροπία σας κατά τη διάρκεια κυρίως του τρίτου τριμήνου, λόγω της μεγάλης κοιλιάς είναι πιο «ευαίσθητη» και είναι ευκολότερο να πέσετε. Για το λόγο αυτό μην γυρνάτε την πλάτη σας στη θάλασσα, όσο είστε κοντά στο νερό, διότι ακόμα και ένα μικρό σχετικά κύμα δεν αποκλείεται να προκαλέσει την πτώση και ενδεχόμενο τραυματισμό σας.
Έγκυος και πισίνα
Αν πάθετε κράμπα ή αν ζαλιστείτε στην πισίνα είστε θεωρητικά «πιο ασφαλής», αφού μπορείτε να κρατηθείτε είτε από τα επιπλέοντα διαχωριστικά (τα λεγόμενα «λουκάνικα»), αν αυτά υπάρχουν, ή από το τοιχίο της πισίνας. Επίσης, κατά κανόνα – αφού η πισίνα δεν είναι τόσο μεγάλη όσο η θάλασσα – η βοήθεια, αν τη χρειαστείτε, μπορεί να φθάσει γρηγορότερα σε εσάς, ακόμα και από κάποιον, που είναι εκείνη τη στιγμή εκτός πισίνας.
Όμως η ασφάλεια αυτή είναι μάλλον φενάκη (παραπλάνηση). Το χρονικό διάστημα μεταξύ της εμφάνισης ενδεχόμενης τάσης λιποθυμίας κατά την κολύμβηση και της εκδήλωσης των εξαιρετικά δυσάρεστων συνεπειών αυτής, όπως είναι και ο πνιγμός, είναι εξαιρετικά βραχύ. Οπότε μπορεί, όποιος βρίσκεται εκτός πισίνας να μην αντιληφθεί εγκαίρως, ότι βρίσκεστε σε δυσκολία.
Επομένως, και για την πισίνα ισχύει ό,τι και για τη θάλασσα: μην κολυμπάτε μόνη σας και αποφεύγετε τα αβαθή.
Το νερό της πισίνας εξάλλου έχει χαμηλότερη άνωση από το νερό της θάλασσας. Έτσι, η «στήριξη», που αυτό παρέχει στο σώμα σας είναι χαμηλότερη και η σωματική προσπάθεια, που απαιτείται για να επιπλεύσετε, είναι μεγαλύτερη. Συνεπώς, η κόπωση και οι κράμπες είναι πιθανότερο να εμφανιστούν.
Το κολύμπι και η υγεία του κόλπου
Είτε κολυμπάτε σε θάλασσα, είτε σε πισίνα, είτε είστε έγκυος, είτε όχι, είναι σημαντικό να ακολουθείτε κάποιους απλούς κανόνες υγιεινής, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες κολπίτιδες:
- αλλάζετε το μαγιό μόλις βγείτε από το νερό και μην το αφήνετε να στεγνώσει πάνω σας
- μην κάθεστε απευθείας στην άμμο, αλλά πάνω σε μία πετσέτα
- καθαρίζετε την ευαίσθητη περιοχή με μία πετσέτα διαφορετική, από αυτήν, πάνω στην οποία κάθεστε
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
