Γιατί γκρινιάζει το παιδί μου;

Ξεκινώντας θα τονίσω πως δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια: υπάρχουν παιδιά που είναι πιο γκρινιάρικα από άλλα, όπως συμβαίνει και με εμάς τους …μεγάλους άλλωστε, υπάρχουν οι γκρινιάρηδες, οι πιο χαρούμενοι και γελαστοί, οι πιο μίζεροι…

Πριν χαρακτηρίσουμε λοιπόν ένα παιδί γκρινιάρικο, καλό είναι να σταθούμε λίγο και να δούμε γιατί έχει αυτή τη συμπεριφορά. Μήπως είναι άρρωστο; Μήπως είναι κακοδιάθετο; Πονάει κάπου; Κρυώνει; Ζεσταίνεται; Πεινάει; Νυστάζει; Θέλει τουαλέτα; «Βράχηκε;». Μην ξεχνάμε πως όταν οι βασικές ανάγκες του μένουν ανικανοποίητες τότε βγαίνει η σχετική γκρίνια. Βέβαια, ο γονιός μπορεί να αντιληφθεί αν πρόκειται για έναν από τους παραπάνω λόγους, ώστε ικανοποιώντας την παιδική αυτή βασική ανάγκη, θα λάβει τέλος και η γκρίνια. Άρα λοιπόν, το πρώτο που κάνω είναι να παρατηρήσω «τι θέλει να μου πει η γκρίνια του παιδιού μου!»

Επίσης, χρειάζεται να παρατηρήσω πότε γκρινιάζει περισσότερο: Όταν θέλει την προσοχή μου; Όταν βαριέται; Όταν θέλει να πει κάτι και δεν καταφέρνει να χρησιμοποιήσει τις λεξούλες και να εκφραστεί; Όταν είναι θυμωμένο; Ενώ το παιδί έχει μάθει να χρησιμοποιεί τον λόγο για να συνεννοηθεί και να επικοινωνήσει, δεν του είναι πάντα τόσο εύκολο, ανάλογα βέβαια και με την ηλικία του. Μπορεί λοιπόν να μην ξέρει πώς να εκφράσει αυτό που θέλει να πει ή να μιλάει και να μην το καταλαβαίνει ο γονιός του, με αποτέλεσμα να εκνευρίζεται ακόμη περισσότερο. Τότε, νιώθει αβοήθητο και μέσα στην απελπισία του – βιώνει τα πάντα στον υπερθετικό βαθμό - παλινδρομεί σε προηγούμενους τρόπους επικοινωνίας μέσω του κλάματος και της γκρίνιας.

Το παιδί μου γκρινιάζει! Τι να κάνω;

1. Διατηρώ την ψυχραιμία μου:

Πόσο αστείο ή κωμικοτραγικό φαίνεται αν χάσω και εγώ την ψυχραιμία μου ως μαμά ή μπαμπάς και αρχίσω επίσης να του φωνάζω να σταματήσει και να ηρεμήσει, χάνοντας και εγώ τη δική μου ψυχραιμία…

2. Του ζητώ να μου εξηγήσει τι θέλει ή τι του συμβαίνει:

Είναι σημαντικό να μάθει να εκφράζει χωρίς φωνές και με λογάκια αυτό που θέλει! Ακόμα και αν δεν καταλαβαίνω τι μου λέει, το ακούω υπομονετικά…

3. Του ζητάω να μιλάει λίγο πιο αργά και να παίρνει και ανάσες:

Συνήθως σε αυτές τις καταστάσεις προσπαθεί το παιδί με μία ανάσα να πει όλο αυτό που του συμβαίνει, με αποτέλεσμα να αγχώνεται ακόμα περισσότερο εφόσον συμμετέχει και το σώμα πλέον στην κατάσταση αυτή.

4. Του επισημαίνω πως αν δεν σταματήσει να γκρινιάζει, δεν καταλαβαίνω τι θέλει, δεν το ακούω και δεν του μιλάω:

Προσπαθώ με αυτό τον τρόπο να μην ενισχύσω τον συγκεκριμένο τρόπο και να του δείξω πως υπάρχουν και όρια σε αυτά που μπορεί να κάνει και συνέπειες επίσης! Διαφορετικά θα προσπαθεί να πετύχει το στόχο του μέσα από την γκρίνια αν δει βέβαια πως αμέσως ο γονιός τρέχει να το ηρεμήσει, δίνοντάς του ότι θέλει…

5. Δεν πεισμώνω και εγώ:

Εφόσον του έχω πει πως όταν ηρεμήσει μπορεί να μου πει τι του συμβαίνει, πηγαίνω σε άλλο δωμάτιο του σπιτιού και δεν απαντώ σε ότι μου λέει και δεν γίνομαι και εγώ μικρό παιδάκι που γκρινιάζει επίσης, «ρίχνοντας λάδι στη φωτιά!»

6. Εναλλακτικές-του δίνω παραδείγματα της συμπεριφοράς που χρειάζεται να υιοθετήσει! Για παράδειγμα:

«Μπορείς να μου ζητήσεις αυτό που θέλεις, χωρίς να φωνάζεις…» Αν δεν μπορεί να εκφράσει αυτό που του συμβαίνει, του ζητάω με άλλους τρόπους, πχ. να μου δείξει ή ακόμα και να μου το ζωγραφίσει. Οι εναλλακτικές είναι απαραίτητες επειδή εκείνη τη στιγμή δεν μπορεί να βρει άλλον τρόπο για να ξεφύγει από τη γκρίνια του…

7. Απαντώ με ευχάριστο τρόπο όταν είναι ευγενικό:

ενισχύω με αυτό τον τρόπο το να μάθει να ζητάει πιο ήρεμα αλλά και να καταλάβει πως είναι μία πιο αποδεκτή συμπεριφορά που «κερδίζει». Επίσης, αρκετές φορές μπορεί ο δικός μας τρόπος να είναι αυτός που κάνει το παιδί να παραφέρεται, αν για παράδειγμα, μας ρωτάει κάτι ή ζητάει κάτι και εμείς δεν του δίνουμε σημασία για τι είμαστε απασχολημένοι στο …κινητό μας ή κάνουμε μια δουλειά…

8. Το μαθαίνω με παιχνιδιάρικο τρόπο πόσο άσχημη είναι η γκρίνια:

Μπορώ να του διαβάσω ένα παραμύθι ή να του διηγηθώ μία ιστορία με βάση την γκρίνια, να παίξουμε με κούκλες και έναν γκρινιάρη ήρωα, πόσο αποδεκτός μπορεί να είναι, πόσο πιο ευχάριστος μπορεί να γίνει και να κερδίσει και πιο εύκολα αυτό που θέλει αλλά και πως δεν μπορεί κάποιος να έχει πάντα αυτό που θέλει, να μάθει δηλαδή να ακούει και «όχι» αλλά και πως «δεν πηγαίνουν πάντα έτσι όπως θέλουμε τα πράγματα!»

9. Δεν υποκύπτω!

Χρειάζεται υπομονή και ατσάλινα νεύρα πολλές φορές, καθώς μπορεί να είμαι κουρασμένη, να μην έχω διάθεση, να έχω «τα δικά μου», όπου αν θέλω να ενισχύσω θετικές συμπεριφορές, στηρίζω αυτό που του έχω πει, δεν αλλάζω γνώμη. Η δική μου σταθερή μου συμπεριφορά θα αποδυναμώσει τη δική του συγκεκριμένη συμπεριφορά σταδιακά.

10. Περνάω ποιοτικό χρόνο μαζί του και κάνουμε δραστηριότητες::

Πολλές φορές αυτή η γκρίνια ξεκινάει γιατί το παιδί θέλει να εκτονώσει την ενέργειά του. Αν λοιπόν είναι κλεισμένο μέσα στο σπίτι συνέχεια, ο γονιός του δεν του δίνει και ιδιαίτερη σημασία … τότε όπως καταλαβαίνουμε είναι μία «φυσιολογική» αντίδραση διεκδίκησης των αναγκών του!

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας