Δέκα tips διατροφής για παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1

Τα β-κύτταρα εκκρίνουν την ορμόνη ινσουλίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την εισαγωγή της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως «καύσιμο» του οργανισμού. Όταν τα β-κύτταρα καταστρέφονται, η ινσουλίνη δεν παράγεται με αποτέλεσμα τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Η ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με τη χορήγηση της ινσουλίνης παίζουν ρόλο κλειδί στην επιτυχή διαχείριση του ΣΔΙ. Αν το παιδί σας έχει διαγνωσθεί με ΣΔΙ, δείτε παρακάτω 10 συμβουλές διατροφής που θα βοηθήσουν στη διατροφική διαχείριση.

1. Κύρια προτεραιότητα τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά είναι η διατροφική εκπαίδευση στη μέτρηση των υδατανθράκων ενός γεύματος, έτσι ώστε η ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνεται να ταιριάζει με τη δόση της ινσουλίνης. Ένας εξειδικευμένος διαιτολόγος σε συνεργασία με το γιατρό θα καταρτίσουν το κατάλληλο πλάνο για το παιδί και θα σας εκπαιδεύσουν κατάλληλα.
2. Ένα σταθερό πρόγραμμα διατροφής που να περιλαμβάνει 3 κυρίως γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, δείπνο) και 3 μικρότερα γεύματα (δεκατιανό, απογευματινό και snack προ του ύπνου) θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου. Επιπλέον, θα αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες υπογλυκαιμίες που μπορεί να γίνουν πολύ επικίνδυνες.
3. Επιλέγετε υδατάνθρακες καλής ποιότητας. Όλοι οι τύποι υδατανθράκων επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, οπότε είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποια τρόφιμα περιέχουν υδατάνθρακες, να επιλέγετε τις καταλληλότερες πηγές και να γνωρίζετε τις μερίδες που πρέπει να καταναλώσει το παιδί. Επιλέγετε λοιπόν υδατάνθρακες που περιέχονται στα προϊόντα ολικής αλέσεως, στα φρούτα και τα λαχανικά, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, και αποφύγετε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες που περιέχονται στα λευκά ψωμιά, λευκά ζυμαρικά και το λευκό ρύζι καθώς και τα επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού.
4. Επιλέγετε ποιοτικά λιπαρά. Τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, το αβοκάντο, το ελαιόλαδο και τα λιπαρά ψάρια είναι πηγές μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών που προστατεύουν την υγεία της καρδιάς. Μην ξεχνάτε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία πάθηση που μακροπρόθεσμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Μην επιλέγετε το τηγάνισμα σαν τρόπο μαγειρέματος και αποφύγετε το βούτυρο, το φοινικέλαιο και το λάδι καρύδας. Επιπλέον επιλέγετε άπαχο κρέας και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά.
5. Συνδυάζετε τους υδατάνθρακες με πρωτεΐνες ή/και καλά λιπαρά. Οι πρωτεΐνες και τα λιπαρά καθυστερούν την απορρόφηση των υδατανθράκων και έτσι αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου στο αίμα. Έτσι λοιπόν συνδυάζετε τους υδατάνθρακες με πρωτεΐνες ή λιπαρά σε κάθε κύριο ή ενδιάμεσο snack των παιδιών.
6. Περιορίστε το αλάτι στη διατροφή του παιδιού. Η καρδιαγγειακή υγεία μπορεί να επηρεαστεί από το ΣΔΙ και γι’ αυτό η διατροφή του παιδιού θα πρέπει να προστατεύει την καρδιά. Στοχεύστε στην κατανάλωση έως 1 κουταλιάς του γλυκού άλατος την ημέρα. Και καθώς πολλά συσκευασμένα τρόφιμα περιέχουν ήδη αλάτι, προτιμήστε λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα και ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων εάν δεν είστε σίγουροι για το πόσο αλάτι περιέχουν. Επίσης, ένας καλός τρόπος για να μειώσετε την κατανάλωση άλατος είναι να μην προσθέτετε αλάτι στο μαγείρεμα αλλά να ενισχύετε τη γεύση με βότανα και μπαχαρικά.
7. Προτετοιμάστε το κολατσιό για το σχολείο από το σπίτι. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να προσαρμόσετε την ποσότητα των υδατανθράκων με την ινσουλίνη που χορηγείται στο παιδί. Η κατανάλωση έτοιμων snacks από το κυλικείο του σχολείου φαίνεται πως δε βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου, καθώς δεν μπορείτε να είστε σίγουροι για την περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες.
8. Επιλέγετε με προσοχή τρόφιμα που διαφημίζονται ως κατάλληλα για διαβητικούς. Αυτά τα προϊόντα συνήθως δεν προσφέρουν ειδικά οφέλη σε άτομα με διαβήτη και μπορεί να περιέχουν περισσότερο λίπος και αλάτι σε σχέση με τις συμβατικές επιλογές. Συμβουλευτείτε πάντα τις ετικέτες τροφίμων για να διαπιστώσετε αν πραγματικά το τρόφιμο είναι κατάλληλο για το παιδί.
9. Έχετε πάντα μαζί σας κάποιο τρόφιμο για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Καραμέλες, ένας μικρός χυμός ή οποιαδήποτε τροφή έχετε διαπιστώσει ότι βοηθά το παιδί σας θα πρέπει να βρίσκονται πάντα στην τσάντα σας και την τσάντα του παιδιού έτσι ώστε να προλάβετε τους κινδύνους της υπογλυκαιμίας.
10. Τέλος, το σημαντικότερο είναι το παιδί να χτίσει μια υγιή σχέση με το φαγητό και να μη φοβάται τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες, αλλά να εξοικειωθεί με την προσαρμογή τους στο διαιτολόγιό του ανάλογα με το σχήμα της ινσουλίνης.

Δρ Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com