Δίαιτες αποτοξίνωσης: 5 λόγοι για να μην τις ακολουθήσουμε

Ιδιαίτερα μετά την περίοδο των Χριστουγέννων πολλοί καταφεύγουν σε αυτή τη λύση προκειμένου να επανέλθουν στο βάρος τους και να νιώσουν καλύτερα μετά τις ατασθαλίες των γιορτών.

Τέτοιου τύπου δίαιτες υπόσχονται μεταξύ άλλων ταχεία απώλεια βάρους, βελτιωμένη γαστρεντερική υγεία, ενίσχυση της υγείας των μαλλιών, των νυχιών και του δέρματος, ενισχυμένο ανοσοποιητικό σύστημα και πολλά άλλα. Η διάρκειά τους μπορεί να ποικίλλει από λίγες ημέρες έως 1 μήνα και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• νηστεία για σύντομα χρονικά διαστήματα
• κατανάλωση μεμονωμένων ομάδων τροφίμων
• αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων (π.χ. σιτηρά, γαλακτοκομικά)
• πλήρη αποφυγή της καφεΐνης και του αλκοόλ
• λήψη χαπιών, καταλάνωση «μαγικών» βοτάνων και άλλων σκευασμάτων

Έχουν όμως βάση αυτού του τύπου οι δίαιτες; Ας δούμε 5 λόγους για τους οποίους πρέπει να τις αποφεύγουμε:

1. Η ιδέα της αποτοξίνωσης μέσω της διατροφής δεν έχει επιστημονική βάση. Αν δεν υπάρχει κάποιο ιατρικό πρόβλημα το σώμα μας είναι εφοδιασμένο με ένα καλά αναπτυγμένο σύστημα που μπορεί να απομακρύνει τοξικές ουσίες και άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού. Το δέρμα, το έντερο, το ήπαρ και οι νεφροί φιλτάρουν συνεχώς και αποβάλλουν το αλκοόλ, προϊόντα της πέψης, νεκρά κύτταρα, χημικές ουσίες και βακτήρια. Δεν υπάρχουν χάπια ή συγκεκριμένα βότανα, προϊόντα και διατροφικά σχήματα που να βοηθούν σε αυτή τη διαδικασία. Η ισορροπημένη διατροφή και η καλή ενυδάτωση ωστόσο είναι οι μόνοι τρόποι διατήρησης της υγείας και της ευεξίας.
2. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης είναι ελλειπείς σε θρεπτικά συστατικά. Το σώμα μας χρειάζεται μία ποικιλία θρεπτικών συστατικών που βρίσκουμε συνδυαστικά σε όλες τις ομάδες τροφίμων (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, κρέας, γαλακτοκομικά και λιπαρά). Ακολουθώντας διατροφικά σχήματα που αποκλείουν συγκεκριμένα τρόφιμα ή ακόμα και ολόκληρες ομάδες τροφίμων θέτουμε σε κίνδυνο την επάρκεια της διατροφής μας. Επιπλέον, τέτοιου τύπου δίαιτες μπορούν να επιβραδύνουν το μεταβολισμό μας και τελικά να έχουμε τα αντίθετα αποτελέσματα αν προσπαθούμε να χάσουμε βάρος.
3. Η απώλεια βάρους που προκαλούν οι δίαιτες αποτοξίνωσης είναι βραχυπρόθεσμη. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι αποκλείοντας ομάδες τροφίμων ή ακόμα και αποφεύγοντας την κατανάλωση τροφής για αρκετές ώρες σίγουρα μπορούμε να χάσουμε μια αξιοσημείωτη ποσότητα βάρους αλλά όχι απαραίτητα λίπους. Και ας μην ξεχνάμε ότι η απώλεια λίπους είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα σε μία προσπάθεια απώλειας βάρους. Καθώς όμως οι δίαιτες αυτές δεν μπορούν να ακολουθηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όταν επανέλθουμε στις διατροφικές συνήθειές μας το βάρος μας θα αυξηθεί ξανά. Επομένως, η απώλεια βάρους για πολύ μικρό χρονικό διάστημα δεν είναι επιτυχία, αλλά αντίθετα οι συνεχείς αυξομειώσεις του βάρους μπορεί να είναι και επικίνδυνες για την υγεία.
4. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητα συμπτώματα. Λόγω της αλλαγής της διατροφικής μας ρουτίνας και των ακραίων διατροφικών σχημάτων είναι πιθανό να αισθανθούμε ζάλη, αδυναμία και να εμφανίσουμε ενοχλητικά συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα. Αυτά είναι σημάδια ότι η υγεία του σώματός μας σίγουρα δε βελτιώνεται, όπως υπόσχονται οι δίαιτες αποτοξίνωσης.
5. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης μπορεί να καλλιεργήσουν διαταραγμένη σχέση με το φαγητό. Καθώς οι δίαιτες αποτοξίνωσης προωθούν ανορθόδοξα σχήματα διατροφής είναι πιθανό να εντείνουν τις διατροφικές διαταραχές σε άτομα που ήδη έχουν διαταραγμένη σχέση με το φαγητό ή ακόμα και να καλλιεργήσουν εκ νέου ιδεοληπτικές διατροφικές συνήθειες και υπερβολικές διατροφικές συμπεριφορές.

Επομένως, αν θέλουμε να βελτιώσουμε την υγεία μας χάνοντας ταυτόχρονα κάποια περιττά κιλά, η ισορροπημένη διατροφή, η καλή ενυδάτωση, η φυσική δραστηριότητα και ο επαρκής ύπνος παραμένουν οι πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς στρατηγικές.

Δρ Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com