Φυτικές στανόλες και στερόλες: Γιατί είναι σημαντικές στη διατροφή μας;

Οι φυτικές στανόλες και οι στερόλες βρίσκονται φυσικά σε πληθώρα φυτικών τροφών όπως τα όσπρια, τα δημητριακά, τα φυτικά έλαια, οι σπόροι και οι ξηροί καρποί. Οι φυτικές στανόλες και οι στερόλες έχουν παρόμοια δομή με εκείνη της χοληστερόλης και μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο, αυξάνοντας την αποβολή της μέσω των κοπράνων. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται να βοηθούν στη μείωση της ολικής χοληστερόλης και ιδιαίτερα της LDL («κακής»)-χοληστερόλης στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού.

Οι περισσότερες δίαιτες παρέχουν μια μικρή ποσότητα φυτικών στανολών και στερολών (περίπου 300 mg την ημέρα), ενώ οι χορτοφαγικές δίαιτες περιέχουν περίπου διπλάσια ποσότητα. Δεν είναι απαραίτητο να λαμβάνετε συμπληρώματα στερολών και στανολών για να σας βοηθήσουν στη διαχείριση της χοληστερόλης σας. Υπάρχουν ωστόσο άλλες απλούστερες και λιγότερο δαπανηρές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε, όπως:

• Η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών ολικής αλέσεως.
• Η επιλογή άπαχου κρέατος, γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά, ψαριών και ξηρών καρπών ενάντι των λιπαρών κρεάτων και γαλακτοκομικών.
• Η αντικατάσταση του βουτύρου με φυτικά έλαια, ξηρούς καρπούς και σπόρους
• Η τακτική άσκηση

Ωστόσο, τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, και ιδιαίτερα εκείνα με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, μπορεί να επωφεληθούν από την κατανάλωση εμπλουτισμένων τροφών (εμπλουτισμένο γάλα, αλείμματα, γιαούρτια και ροφήματα γιαουρτιού) με φυτικές στανόλες και στερόλες. Τα δεδομένα από κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι η πρόσληψη 1,5 έως 2,4g ημερησίως μπορεί να μειώσει τη χοληστερόλη κατά 7-10% σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που λαμβάνουν φάρμακα. Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση περισσότερων από τα συνιστώμενα 3g ημερησίως φυτικών στανολών και στερολών είναι απίθανο να μειώσει περαιτέρω τα επίπεδα χοληστερόλης και μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών (A, D, E, K). Ωστόσο, η μείωση της απορρόφησης των λιποδιαλυτών βιταμινών μπορεί να αντισταθμιστεί ακολουθώντας μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και καλά λιπαρά (όπως ξηρούς καρπούς, αβοκάντο, σπόρους, ελαιόλαδο).

Τέλος, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα άτομα με φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης είναι απίθανο να επωφεληθούν την κατανάλωση τροφών εμπλουτισμένων με στανόλες και στερόλες. Δεδομένου ότι η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη, αυτά τα προϊόντα δεν συνιστώνται σε παιδιά ή γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, εκτός εάν συμβουλευτείτε το γιατρό ή το διαιτολόγο σας.

Δρ Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com

_{Πηγή: https://www.bda.uk.com/resource/food-facts-plant-stanols-and-sterols.html}