Πόσο σημαντικό είναι το σελήνιο στη διατροφή μας;

Το σελήνιο συγκαταλέγεται στην κατηγορία των ιχνοστοιχείων που σημαίνει ότι ο οργανισμός μας χρειάζεται μόνο μια μικρή ποσότητα από αυτό.

Βρίσκεται φυσικά σε τρόφιμα και είναι βασικό συστατικό διαφόρων ενζύμων και πρωτεϊνών, που ονομάζονται σεληνοπρωτεΐνες, και βοηθούν στη δημιουργία του DNA ενώ προστατεύουν από κυτταρικές βλάβες και μολύνσεις. Αυτές οι πρωτεΐνες συμμετέχουν επίσης στην αναπαραγωγή και στο μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών.

Το μεγαλύτερο μέρος του σεληνίου στο σώμα αποθηκεύεται στους μύες , αν και ο θυρεοειδής αδένας έχει επίσης υψηλή συγκέντρωση σεληνίου λόγω των διαφόρων σεληνοπρωτεϊνών που βοηθούν στη λειτουργία του.

Πόσο σελήνιο χρειαζόμαστε καθημερινά;

Οι ανάγκες μας σε σελήνιο καθορίζονται από πολλούς παράγοντες όπως η ηλικία και το φύλο, ενώ διάφορες άλλες φυσιολογικές ή παθολογικές καταστάσεις μπορούν να μεταβάλουν τις ανάγκες μας.

Η έλλειψη σε σελήνιο είναι συνήθως σπάνια και μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως η ναυτία, ο έμετος, οι πονοκέφαλοι και ο λήθαργος.

Σε ποιες τροφές βρίσκεται το σελήνιο;

Η ποσότητα σεληνίου στα τρόφιμα μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την περιεκτικότητα σε σελήνιο του εδάφους στο οποίο καλλιεργούνται. Οι φυτικές τροφές λαμβάνουν σελήνιο από το έδαφος, το οποίο στη συνέχεια θα επηρεάσει την ποσότητα σεληνίου στα ζώα που τρέφονται με φυτικές τροφές. Οι ζωϊκές τροφές όπως τα θαλασσινά, τα εντόσθια, το μοσχάρι, το κοτόπουλο και τα βραζιλιάνικα φιστίκια (Brazilian nuts) είναι τα τρόφιμα με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σελήνιο, αν και τα όσπρια, τα αυγά και τα εμπλουτισμένα δημητριακά περιέχουν επίσης σημαντικές ποσότητες.

Πόσο σημαντικό είναι το σελήνιο για την υγεία;

Το σελήνιο είναι συστατικό σεληνοπρωτεϊνών και ενζύμων που έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βοηθούν στη διάσπαση ενώσεων που μπορούν να βλάψουν τους ιστούς και το DNA, οδηγώντας σε φλεγμονές και άλλα προβλήματα υγείας. Για το λόγο αυτό η επαρκής πρόσληψη σεληνίου έχει συνδεθεί μέσα από πολυάριθμες μελέτες με

• μειωμένο κίνδυνο καρκίνου και μειωμένο κίνδυνο θανάτων από καρκίνο
• μείωση του κινδύνου εμφάνισης αυτοάνοσων παθήσεων του θυρεοειδούς, όπως η νόσος του Hashimoto και η νόσος του Graves που οδηγούν είτε σε υπερδραστήριο θυρεοειδή (υπερθυρεοειδισμός) ή σε υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός)
• μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων

Ωστόσο απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιώσουν τις παραπάνω ενδείξεις.

Χρειάζεται να παίρνω συμπλήρωμα σεληνίου;

Εάν ένα άτομο δεν διατρέχει υψηλό κίνδυνο για ανεπάρκεια, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λήψη υψηλότερης ποσότητας σεληνίου θα παρέχει περισσότερα οφέλη για την υγεία. Η κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων συνήθως εξασφαλίζει την ποσότητα σεληνίου που χρειάζεται ο οργανισμός μας.

Δρ Ευσταθία Παπαδά, RD
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com