Ποιες τροφές είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου;
Τα παιδιά αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς και η διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στην ομαλή ανάπτυξή τους.
Πέρα από τη σωματική ανάπτυξη, η ανάπτυξη του εγκεφάλου είναι επίσης ταχύτατη και συνδέεται με τις πνευματικές επιδόσεις των παιδιών. Η ισορροπημένη διατροφή παίζει ρόλο-κλειδί στην υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου με τα παρακάτω τρόφιμα να μπορούν να ενισχύσουν πολύ τις πνευματικές τους επιδόσεις.
Ψάρια
Τα ψάρια είναι μια εξαιρετική πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων με τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολωμός, ο τόνος και οι σαρδέλες να είναι τα πλουσιότερα σε ωμέγα-3. Τα παιδιά χρειάζονται αυτού του είδους τα λιπαρά για να χτίσουν τη δομή του εγκεφάλου τους από την στιγμή της σύλληψης, ενώ συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Χωρίς την άφθονη προσφορά ωμέγα-3 λιπαρών, ο οργανισμός ενσωματώνει άλλα λιπαρά οξέα που δεν παρέχουν τα ίδια οφέλη στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Ωστόσο, τα ωμέγα-3 λιπαρά δεν είναι το μόνο διατροφικό όφελος, καθώς τα ψάρια είναι μια πλούσια πηγή πρωτεΐνης που χρειάζονται οι αναπτυσσόμενοι οργανισμοί και παρέχουν επίσης σημαντικές ποσότητες σιδήρου, ασβεστίου και ψευδαργύρου. Αν τα παιδιά δυσκολεύονται με την κατανάλωση του ψαριού, αυτό μπορεί να οφείλεται κυρίως στην έντονη μυρωδιά τους. Σε περίπτωση που δεν το προτιμούν ψητό ή βραστό σε σούπα, μπορείτε να φτιάξετε σπιτικές ψαροκροκέτες με μυρωδικά που καλύπτουν τη μυρωδιά του ψαριού. Μην ξεχνάτε πως η κατανάλωση του ψαριού είναι απαραίτητη για τα παιδιά 1-2 φορές ανά εβδομάδα.
Γιαούρτι
Οι βιταμίνες και τα λιπαρά οξέα στο γιαούρτι υποστηρίζουν την ανάπτυξη και λειτουργία των κυττάρων του εγκεφάλου, ενώ τα προβιοτικά που περιέχει υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Το γιαούρτι μπορεί να αξιοποιηθεί σε διάφορες συνταγές έτσι ώστε να ικανοποιήσει τους «απαιτητικούς» ουρανίσκους των παιδιών. Ο συνδυασμός του με φρούτα και βρώμη αποτελεί ένα πρωινό πλούσιο σε ενέργεια, ενώ μπορεί να αποτελέσει κι ένα πολύ θρεπτικό ενδιάμεσο snack σε μικρότερη ποσότητα. Προσθέτοντας και λίγα κομμάτια μαύρης σοκολάτας το snack αυτό θα συμβάλει σημαντικά στην εγκεφαλική λειτουργία. Επιπλέον, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το γιαούρτι για να φτιάξετε σπιτικές σως και dips. Αποφύγετε ωστόσο τα επιδόρπια γιαουρτιού καθώς περιέχουν σημαντικές ποσότητες ζάχαρης.
Αυγά
O κρόκος του αυγού είναι η πιο συμπυκνωμένη διατροφική πηγή χολίνης, μιας σημαντικής θρεπτικής ουσίας που βοηθά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, στη διατήρηση της συγκέντρωσης και βελτιώνει τη μνήμη. Όταν δε τα αυγά εμπλουτίζονται με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τα οφέλη για την εγκεφαλική ανάπτυξη και λειτουργία πολλαπλασιάζονται. Τα αυγά μποροούν επίσης να αξιοποιηθούν με διάφορους τρόπους στην παιδική διατροφή. Στο πρωινό ή σαν ενδιάμεσο σνακ αλλά και ως κυρίως γεύμα (π.χ. ομελέτα με λαχανικά) αποτελώντας μία γρήγορη λύση όταν δεν προλαβαίνετε να μαγειρέψετε. Μην ξεχνάτε ότι εκτός από τα παραπάνω, το αυγό είναι πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης που είναι επίσης απαραίτητη για την ανάπτυξη των παιδιών.
Πράσινα λαχανικά
Τα πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι, είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ και πλήθος άλλων βιταμινών που συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας στην ενήλικη ζωή. Επιπλέον, είναι γεμάτα με αντιοξειδωτικά συστατικά που βοηθούν την ανάπτυξη των νέων εγκεφαλικών κυττάρων. Αν τα ωμά πράσινα λαχανικά αποτελούν πρόκληση για τα παιδιά, μπορείτε να τα ενσωματώσετε σε άλλες συνταγές όπως πίτες, ομελέτες, λαζάνια. Ωστόσο, να θυμάστε ότι τα περισσότερα ευεργετικά συστατικά τους είναι πολύ ευαίσθητα στη θερμότητα με αποτέλεσμα κατά το μαγείρεμα να καταστρέφεται σημαντικό μέρος τους. Οι ωμές σαλάτες λοιπόν θα πρέπει να αποτελούν την πρώτη επιλογή σε ό,τι αφορά τα πράσινα λαχανικά και όταν τα παιδιά αντιστέκονται στην κατανάλωσή τους, τότε μπορείτε να δοκιμάσετε τις παραπάνω συνταγές.
Ξηροί καρποί και σπόροι
Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι πλούσιες πηγές πρωτεΐνης, απαραίτητων λιπαρών οξέων που ο οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει, βιταμινών και ανόργανων στοιχείων, που συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη και τη διατήρηση του νευρικού συστήματος. Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι είναι ένα εύκολο στη μεταφορά σνακ, ενώ μπορούν να προστεθούν και σε άλλες παρασκευές, όπως το γάλα με δημητριακά ή το γιαούρτι με φρούτα και οι σαλάτες. Επιπλέον, τα αλείμματα από ξηρούς καρπούς και σπόρους είναι πολύ δημοφιλή στα παιδιά. Το ταχίνι, το φυστικοβούτυρο αλλά και το βούτυρο αμυγδάλου και φουντουκιού αποτελούν νόστιμες προτάσεις για τα παιδιά. Όταν πρόκειται για ξηρούς καρπούς προτιμήστε τις ανάλατες και ωμές εκδοχές τους, ενώ σε ό,τι αφορά τα αλείμματα προτιμήστε εκείνα χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή μπορείτε να παρασκευάσετε τις σπιτικές εκδοχές τους.
Περιμένω τις ερωτήσεις σας εδώ!
Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com