«Είμαι 15χρονών. Ολοι μου λένε πως είμαι αδύνατη, αλλά εγώ πιστεύω ότι πρέπει να χάσω κι άλλα κιλά. Να ανησυχώ;»
Στην εφηβεία όλοι οι έφηβοι δίνουν μεγάλη έμφαση στην εμφάνισή τους, στο πώς φαίνεται το σώμα τους και στο πώς το βλέπουν οι άλλοι.
Η εξωτερική εμφάνιση και η εικόνα του σώματος στην ηλικία της εφηβείας παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Κάποιες φορές, το πώς βλέπουμε εμείς το σώμα μας και τον εαυτό μας διαφέρει από αυτό που βλέπουν οι άνθρωποι γύρω μας. Αυτό σχετίζεται με τις προσδοκίες που έχουμε για τον εαυτό μας και την εμφάνισή μας, την αποδοχή ή την απόρριψη που εμείς οι ίδιοι βιώνουμε για τον εαυτό μας, την αυτοεκτίμησή μας, τα κριτήρια και τα πρότυπα που έχουμε, καθώς και με τις πεποιθήσεις που έχουμε υιοθετήσει για το «πώς πρέπει να είμαστε».
Έχει σημασία πώς εσύ η ίδια νιώθεις όταν παρατηρείς τον εαυτό σου στον καθρέφτη. Πολλές φορές, μπορεί να αισθάνεσαι ότι δεν σε ικανοποιεί η εικόνα του σώματός σου και να πιστεύεις ότι έχεις παραπάνω κιλά που πρέπει να χάσεις. Αν αυτό το πιστεύω σου, διαφέρει σημαντικά από αυτό που παρατηρούν οι γονείς σου και οι φίλοι σου και μάλιστα σου επισημαίνουν ότι είναι χρήσιμο να πάρεις βάρος και όχι να χάσεις, είναι σημαντικό να αναρωτηθείς κατά πόσο είναι ρεαλιστικές οι προσδοκίες που έχεις θέσει για την εξωτερική σου εμφάνιση, πώς θα ήθελες να είναι το σώμα σου και πόσο αυτό συμβαδίζει με τα πραγματικά δεδομένα για το μέσο φυσιολογικό βάρος ενός ανθρώπου με τα δικά σου χαρακτηριστικά. Είναι πιθανό να επηρεάζεσαι από τα πρότυπα που προβάλλονται στα περιοδικά και την τηλεόραση που ενισχύουν την εικόνα γυναικών με μικρό σωματικό βάρος, το βομβαρδισμό από τα ΜΜΕ για τους τρόπους που μία γυναίκα θα φτάσει την τελειότητα στην εξωτερική της εμφάνιση, αποκτώντας, με εξαντλητικές δίαιτες, το τέλειο κορμί που θα το ποθούν όλοι οι άνδρες. Όμως, υπάρχει ο προβληματισμός κατά πόσο όλα αυτά απεικονίζουν την πραγματικότητα. Όσο κυνηγάμε το τέλειο, που δεν υπάρχει, τόσο μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο αγωνίας, άγχους και απογοήτευσης για το ότι δεν μπορούμε να το φτάσουμε.
Κάποιες φορές, αισθανόμενη ότι θέλεις τώρα που μεγαλώνεις να είσαι υπεύθυνη εσύ η ίδια για τον εαυτό σου και να έχεις τον έλεγχο των καταστάσεων στη ζωή σου, μπορεί να παγιδευτείς στην προσπάθεια ελέγχου του σωματικού σου βάρους, κάνοντας δίαιτες που σου στερούν απαραίτητα διατροφικά στοιχεία για τον οργανισμό σου, σε μία ηλικία που κορυφώνεται η βιολογική σου ανάπτυξη. Αυτές οι συμπεριφορές σου στερούν το να απολαμβάνεις και να αγαπάς τον εαυτό σου έτσι όπως είναι, σε εγκλωβίζουν στην αγωνία και το κυνήγι του τέλειου σώματος, με αποτέλεσμα πολύ συχνά να μην μπορείς να λάβεις ευχαρίστηση και να χαρείς άλλα πράγματα και δραστηριότητες που έχεις ανάγκη σε αυτήν την περίοδο της ζωής σου, όπως οι φίλες σου και το φλερτ.
Οι παραπάνω συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο σε μία διατροφική διαταραχή (ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία) χωρίς να το συνειδητοποιεί, να το αναγνωρίζει και να το αποδέχεται. Αυτό όμως βάζει σε κίνδυνο την υγεία του, σωματική και ψυχική, και υπάρχει άμεση ανάγκη να λάβει ιατρική και ψυχολογική βοήθεια για να μπορέσει έγκαιρα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Είναι λοιπόν, σημαντικό να σέβεσαι τον εαυτό σου και να τον προστατεύεις εσύ η ίδια, φροντίζοντας να τρέφεσαι σωστά, να ασκείσαι, να διατηρείς το σώμα σου σε ένα φυσιολογικό επίπεδο βάρους, μα πάνω από όλα να το αγαπάς και να το αποδέχεσαι όπως είναι, με τις ατέλειες και τα προτερήματά του που σίγουρα όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν.
Θάνος Ε. Ασκητής
Νευρολόγος - Ψυχίατρος
Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής κ' Σεξουαλικής Υγείας