25η Μαρτίου-Εκπαιδευτικό υλικό, βίντεο και παζλ για παιδιά δημοτικού

Η 25η Μαρτίου, ημέρα του Ευαγγελισμού, είχε οριστεί ως ημέρα έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης, κατά του Τουρκικού ζυγού, από τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη: «Ως ευαγγελιζομένη την πολιτικήν λύτρωσιν του ελληνικού έθνους».

Η ημερομηνία αυτή θεωρήθηκε ως σημείο αναφοράς από τις πρώτες ήδη ημέρες της Επανάστασης, και μάλιστα ως έναρξη ειδικής χρονολόγησης, ακόμα και σε περιοχές που είχαν επαναστατήσει νωρίτερα.

Πώς θα μάθουν τα παιδιά περισσότερα για τη σπουδαιότητα αυτής της ημέρας

Τα παιχνίδια την εποχή της Τουρκοκρατίας

Στην Τουρκοκρατία τα παιχνίδια προέρχονταν από την αρχαιότητα, από το Βυζάντιο και από άλλα έθνη. Τα παιδιά έφτιαχναν διασκεδαστικά παιχνίδια από το «τίποτα». Αργότερα όταν ξέσπασε η Επανάσταση, η Δύση εμπνεύστηκε τα δικά της παιχνίδια από τη φλόγα του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.

Τα παιδιά συνήθιζαν να παίζουν σε αλάνες και σοκάκια. Τα αγοριά προτιμούσαν ομαδικά παιχνίδια όπως κρυφτό, ξιφομαχία, κυνηγητό και πετροπόλεμο και τα κορίτσια προτιμούσαν να παίζουν μέλισσα, κουτσό, πινακωτή, τυφλόμυγα και τσιλίκι.

Τι ήταν το τσιλίκι;

Το τσιλίκι παιζόταν από δύο παίχτες. Ο κάθε παίχτης κρατούσε μια βέργα, περίπου 25 εκατοστών. Ήταν πελεκημένο στις άκρες έτσι ώστε να είναι μυτερό και να εκτινάσεται προς τα επάνω όταν το χτυπούσαν με την τσιλικόβεργα στις άκρες. Κάθε παίχτης έπαιζε με τη σειρά του. Στο παίξιμό του έμοιαζε με το αμερικάνικο μπέιζμπολ. Ζωγράφιζαν έναν κύκλο μέσα από τον οποίο το παιδί που έπαιζε πρώτο προσπαθούσε να διώξει όσο μπορούσε μακρύτερα το «τσιλίκι» που κρατούσε με το ένα του χέρι χτυπώντας το με την τσιλικόβεργα που είχε στο άλλο.

Αν το άλλο παιδί κατάφερνε να πιάσει το τσιλίκι στον αέρα τότε έχανε το πρώτο κι άλλαζαν ρόλους. Αν δεν τα κατάφερε τότε είχε μια ακόμη ευκαιρία να «κάψει» τον αντίπαλό του.

Πριν από το Καριοφίλι η ... Σφεντόνα

Το 1815, ο πρόξενος της Γαλλίας Pouqueville ξεκίνησε περιοδεία στη Νότιο Ελλάδα Στην Πάτρα τα παιδιά του έκαναν επίδειξη της δεξιοτεχνίας τους στη σφεντόνα Διαβάζουμε από τις σημειώσεις του: «Τα παιδιά, συγκεντρωμένα στο λιβάδι, μου έκαναν επίδειξη της δεξιοτεχνίας τους στο πέταγμα πέτρας με τη σφεντόνα και από αυτήν την άποψη δεν υστερούν καθόλου από τους προγόνους τους που διακρίνονταν σ' αυτό το είδος άσκησης...».

Ποιήματα της 25ης Μαρτίου

25 του Μάρτη

Πόσα χρόνια σκλαβωμένη,
πόσα χρόνια πονεμένη,
ήτανε η δικιά μας
η Πατρίδα η γλυκιά;

Δεν ήτανε ούτε δέκα,
ούτε εκατό,
τετρακόσια όλα μαζί
και υπέφερε πολύ.

Και να που ήρθε αυτή η μέρα,
η μεγάλη, η τρανή,
η δικιά μας η Πατρίδα
για να δοξαστεί.

25 του Μαρτιού

25 του Μαρτιού,
γραμμένη στα ουράνια,
γι' αυτό κι εγώ στολίστηκα,
με τόση περηφάνια.

Και φόρεσα της λευτεριάς, τα ρούχα τα γραμμένα, σημάδια της ελευθεριάς, καθάρια τιμημένα.

Πάνω σε ράχες σκάλωσα, με χιόνια και με κρύα, ζητώντας την ελευθεριά
για τη γλυκιά Πατρίδα.

Η γενιά του εικοσιένα

Γλυκοχαράζει η χαραυγή
και λάμπει ο ουρανός κι η γη.
Λάμπουν και βροντούν κανόνια
γλυκοκελαηδούν τ’ αηδόνια.

Λάμπουν τουφέκια και βροντούν
και Λευτεριά παντού σκορπούν.
Λάμπει και η λεβεντογέννα
η γενιά του Εικοσιένα.

Ελλάδα

Δε χορταίνω να βλέπω τον ήλιο,
που το φως του σκορπάει στην πλάση,
δε χορταίνω να βλέπω τους κάμπους,
τα βουνά,τις πλαγιές και τα δάση.

Δε χορταίνω να βλέπω τα δέντρα,
τις πηγές,τη μικρή μας πλατεία,
δε χορταίνω να ζω,ν' αναπνέω
στην ωραία αυτή πολιτεία.

Δε χορταίνω να βλέπω ακρογιάλια
και πανώρια νησιά στην αράδα,
δε χορταίνω να βλέπω εσένα,
ω πατρίδα, Ελλάδα,Ελλάδα!

Χαίρε Ελλάδα Δοξασμένη

Χαίρε Ελλάδα δοξασμένη,
φως,ελπίδα και χαρά,
ζήσε πάντα αντρειωμένη,
με τιμή και λευτεριά.

Χρόνια τώρα με λαχτάρα,
σε θαυμάζουν οι λαοί
και προφέρουν με τρομάρα,
τ' όνομά σου οι εχθροί.

Από το Εικοσιένα,
σαν αστέρι της αυγής,
λάμψη στέλνεις ολοένα,
ως τα πέρατα της γης.

Σαν αιώνια και μεγάλη,
σαν πατρίδα των θεών,
λάμψε, φώτισε και πάλι,
με το φως τόσων σοφών.

Λάβαρα και σημαίες

Η ιστορία της ελληνικής σημαίας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Ελληνική Επανάσταση. Κατά το πρώτο έτος Επανάστασης δεν υπήρχε ενιαία διοίκηση και το κάθε στρατιωτικό σώμα έφερε τη δική του σημαία. Οι επαναστατικές σημαίες είτε ήταν τρίχρωμες (άσπρο-μαύρο-κόκκινο) με τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας, είτε ακολουθούσαν τα μπαϊράκια και τα φλάμπουρα των αρματολών φέροντας σταυρό μαζί με αγίους ή τον αετό, ενώ πολλά χωριά εξεγέρθηκαν υπό το λάβαρο της εκκλησίας της ενορίας τους.

Mάθετε περισσότερα για την ιστορία της Ελληνικής σημαίας εδώ

Σημαίες και λάβαρα της Ελληνικής Επανάστασης from iliana stavrou

Γυναίκες και Επανάσταση του 1821

Οι πληροφορίες που διατίθενται από το chilonas.com για τη θέση των Ελληνίδων στην Τουρκοκρατία προέρχονται κυρίως από τις αναφορές των περιηγητών, που επισκέπτονταν περιοχές κάτω από ποικίλες στρατιωτικές και πολιτικές συνθήκες και για διαφορετικούς λόγους, καθώς επίσης και από τα δημοτικά τραγούδια, πολλά από τα οποία αναφέρονται στην πολεμική δράση και τις ηρωικές πράξεις γυναικών. Αξιομνημόνευτη είναι, επίσης, «η συμβολή της Καλλιρρόης Παρρέν και των συνεργατριών της, που συγκέντρωσαν σπυρί-σπυρί τις πληροφορίες και τις δημοσίευσαν στην «Εφημερίδα των Κυριών», καθώς, επίσης και της Σωτηρίας Αλιμπέρτη. Δυστυχώς, οι ιστορικοί και οι βιογράφοι του προηγούμενου αιώνα που ασχολήθηκαν με την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης παρέλειψαν να συμπεριλάβουν στα έργα τους την κοινωνική δράση και την πολεμική συμβολή των γυναικών.

Οι αναφορές των περιηγητών της Τουρκοκρατούμενης Ελλάδας από το 16ο ως το 19ο αιώνα περιέχουν πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τα έθιμα, τις ενασχολήσεις, την εκπαίδευση, την κοινωνική, αλλά και στρατιωτική προσφορά των γυναικών. Αν και δε διευκρινίζεται επαρκώς ο βαθμός επιρροής των γυναικών στα δημόσια πράγματα κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες, αναφέρονται περιπτώσεις στις οποίες διαφαίνεται μια διακεκριμένη θέση και παρουσία τους στη δημόσια ζωή, όπως η περίπτωση των γυναικών της Μυκόνου, που εντυπωσίασε έναν Άγγλο περιηγητή του 19ου αιώνα.

Αν και, όπως αναφέρεται, η εκπαίδευση των γυναικών ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, υπήρχαν μορφωμένες γυναίκες, όπως η μητέρα του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου Ρωξάνη, που είχε διδαχθεί από το μεγάλο λογοθέτη Ιωάννη Καρυοφίλλη και θεωρούνταν μια από τις πιο μορφωμένες γυναίκες της εποχής της. Πολλές από τις γυναίκες αυτές, κυρίως οι φαναριώτισσες, δώριζαν χρήματα σε μορφωτικά ιδρύματα ή επιχορηγούσαν μεταφράσεις και εκδόσεις λογοτεχνικών και άλλων βιβλίων. Έτσι, η Μαρία Σούτσου, σύζυγος του λογοθέτη Δράκου Σούτσου, και η Ελένη Σούτσου, σύζυγος του Δημητρίου Σούτσου, δώρισαν χρήματα για την Πατριαρχική Σχολή, η Ελέγκω, σύζυγος του Μιχάλη Βλαγκάζη, πρόσφερε 2000 πιάστρες στο Σχολείο της Κωνσταντινούπολης. Η Ελένη, σύζυγος Μανώλη Ζάβρα, από τη Θεσσαλονίκη επιχορήγησε την επανέκδοση της μετάφρασης του βιβλίου «Του νέου Ρομπινσόν συμβάντα», που τυπώθηκε στη Βιέννη το 1819. Πολλές ήταν, επίσης, και οι μορφωμένες γυναίκες που μετέφρασαν ή έγραψαν οι ίδιες λογοτεχνικά έργα.

H Ελισάβετ Υψηλάντη, η μητέρα των Υψηλάντηδων, αποκαλούνταν «Πρωτομάνα των Φιλικών». […]έρχεται πρώτη να χρηματοδοτήσει τον αγώνα που προετοιμάζεται. Στις 16/2/1821 στο αρχοντικό της συγκεντρώνονται οι Φιλικοί για να αποφασίσουν την στιγμή της εξεγέρσεως. Η ηθική και υλική συμβολή της Υψηλάνταινας είναι τόση, που ο Αλέξανδρος (Υψηλάντης) συγκινημένος λέει στους άλλους εταίρους: «-Γράψτε στο τέλος της διακήρυξης «φιλώ το χέρι της μητρός μου». (Γυναίκες στην Φιλική Εταιρία και Φαναριώτισσες, Κούλας Ξηραδάκη, Αθήνα 1971, σελ.13)

Την Μαριγώ Ζαραφοπούλα, την χρησιμοποίησαν πολλές φορές για μεταφορά πολύτιμων εγγράφων. Έδωσε πολλές φορές λεπτά στην Εταιρία της Πόλης, πήρε μυστικά απ’ τους Τούρκους και τα ‘φερε στους Φιλικούς, έσωσε πατριώτες απ’ την προδοσία του Ασημάκη και φυγάδεψε στελέχη του αγώνα σε στιγμές κινδύνου. Όπως βεβαιώνουν οι πατριώτες Π.Μαυρομιχάλης και Δημ. Ορλώφ «… εφυλακίσθη και εξορίσθη ως λαβούσα μέρος εις την Εταιρίαν». (Γυναίκες στην Φιλική Εταιρία και Φαναριώτισσες, Κούλας Ξηραδάκη, Αθήνα 1971, σελ. 15-16)

Η Ευφροσύνη Νέγρη, λέει η συγγραφέας Παρρέν: «Ειργάσθη, προς διάδοσιν των κυοφορουμένων τότε φιλελευθέρων ιδεών και η αίθουσα της απετέλει το κέντρον των μυστικών συναθροίσεων των μεμυημένων ομογενών. Υπό τας μυροβόλους ανθοδέσμας των πολυτελών δοχείων, εκρύβοντο τα εγχειρίδια* και τα όπλα, τα οποία κρυφά και μεταξύ δύο φιλοφρονήσεων μετεβιβάζοντο εις τους ήρωας, οίτινες υπό τοιούτων γυναικών ενεθαρρύνοντο εις την ευγενή και μεγάλην απόφασιν να πληρώσωσι με το αίμα τους την ελευθερία της χώρας των». (Γυναίκες στην Φιλική Εταιρία και Φαναριώτισσες, Κούλας Ξηραδάκη, Αθήνα 1971, σελ.20)

Επίσης, αν και η επαγγελματική δραστηριότητα των γυναικών σε γενικές γραμμές περιορίζονταν σε ενασχολήσεις που θεωρούνταν γυναικείες, όπως είναι η υφαντική, τα εργόχειρα και γενικά τα χειροτεχνήματα, για την ενίσχυση της οικογένειας, καθώς επίσης η πρακτική ιατρική και η πρακτική μαιευτική, υπήρχαν περιπτώσεις που οι γυναίκες εργάζονταν το ίδιο σκληρά με τους άνδρες και μάλιστα σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Για παράδειγμα, οι γυναίκες των ορεινών περιοχών της Ηπείρου, που αναφέρονται ως εξελληνισμένες Βλάχες, εργάζονταν μεταφέροντας στις πλάτες τους μεγάλες πέτρες, όμοια με τους άνδρες λαμβάνοντας αμοιβή διόλου λιγότερη από εκείνη των ανδρών.

Εντύπωση, επίσης, προκάλεσε το παράδειγμα των γυναικών του Σουλίου και της Μάνης, οι οποίες μάχονταν στο πλευρό των ανδρών, όπως και οι άνδρες, με αξιοσημείωτο σθένος και τόλμη. Το Σούλι ήταν οργανωμένο στη βάση αρρενογονικών γενών, όπου ο γάμος ήταν πατροτοπικός, ενώ φαίνεται ότι συνήθιζαν τις επιγαμίες, αλλά και τους πολλαπλούς γάμους, με σκοπό τη σύναψη συμμαχιών «με ισχυρά τοπικά κοινωνικοοικονομικά ερείσματα». Οι Σουλιώτισσες υφίσταντο τους περιορισμούς που υπήρχαν για τις γυναίκες στις ανδροκεντρικές οικογένειες, συμμετείχαν, όμως, ενεργά τόσο στην εργασία για τη διασφάλιση του ζωικού κεφαλαίου της ομάδας και για την κάλυψη των αναγκών της οικογένειας ως «παραγωγικός εργάτης» και μάλιστα σε δύσκολες συνθήκες, όσο και στις επιδρομές που πραγματοποιούσαν οι πολεμιστές για την υπεράσπιση του τετραχωρίου.

Οι θρυλικές πρωτοβουλίες των Σουλιωτισσών στις μάχες εναντίον του Αλή Πασά και οι ηρωικοί τους θάνατοι μνημονεύονται ως δείγματα σπάνιας δύναμης και τόλμης. Η Μόσχω, σύζυγος του Λάμπρου Τζαβέλα, που οδήγησε 300 γυναίκες, μεταξύ αυτών και την κόρη της Σόφω, σε ένοπλη επίθεση εναντίον τριών χιλιάδων Τουρκαλβανών, η Χάιδω που μετέφερε πολεμοφόδια κατά τον αγώνα των Σουλιωτών στο Κούγγι, όπου τραυματίστηκαν και σφάχτηκαν πολλές γυναίκες, η Μαρία, κόρη του Γιώργη Μπότσαρη, που χώρισε τον άντρα της και έγινε μοναχή (η αδελφή Μακαρία), όταν ο Γιώργης Μπότσαρης αυτομόλησε προς τον Αλή Πασά, η Δέσπω, σύζυγος του Γιώργη Μπότσαρη, που, αφού πολέμησε στη Ρηνιάσα με τις κόρες και τις νύφες της εναντίον των Τούρκων, ανατίναξε τον Πύργο μέσα από τον οποίο πολεμούσαν για να μην παραδοθούν, η Ελένη Κίτσου Μπότσαρη που μετά το Ζάλογγο αφέθηκε να παρασυρθεί στο ρέμα για να μην συλληφθεί από τους Τούρκους. Ακόμη, η Δέσπω Φώτου Τζαβέλα, για την οποία αναφέρεται ότι είχε το βαθμό του ταγματάρχη και μάλιστα ότι έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Νεάπολης το 1805 κατά του Ναπολέοντα με το εκστρατευτικό σώμα των Ρώσων, η Φωτεινή Κολοκοτρώνη, κόρη του Φώτη Τζαβέλα και σύζυγος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, η οποία διακρινόταν για την κρίση της και αναφέρεται ότι διετέλεσε και σύμβουλος της βασίλισσας, η Χρυσούλα, η Βασιλική και η Αικατερίνη Μάρκου Μπότσαρη, η Αγγελική Κώτση Γεωργίτσα Σαφάκα, αλλά και πολλές ανώνυμες Σουλιώτισσες που έπεσαν ομαδικά στο Σέλτσο, όπου άλλες κατακρεμνίστηκαν και άλλες πνίγηκαν στον Αχελώο και επίσης οι Σουλιώτισσες που έπεσαν στο Ζάλογγο, είναι κάποιες μόνο από τις γυναίκες του Σουλίου που έβαλαν τη σφραγίδα τους στις μάχες κατά των Τούρκων και διακρίθηκαν για την αυτοθυσία τους.

Όμως, η δράση των γυναικών στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα εξαπλώνεται σε ολόκληρη την επαναστατημένη επικράτεια. Κατά μία άποψη, ακόμη και ο πνιγμός της κυρά Φροσύνης, μαζί με 16 άλλες γυναίκες των Ιωαννίνων δεν οφείλεται σε λόγους ερωτικής αντεκδίκησης, αλλά σε πολιτικούς λόγους. Στις διαδικασίες για την οχύρωση της πόλης του Μεσολογγίου και τις πολεμικές προετοιμασίες σε όλη τη διάρκεια του 1823 οι Μεσολογγίτισσες συμμετείχαν ενεργά με όλους τους τρόπους, ενώ, σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι Αύγουστος Φαμπρ και Σάμουελ Χάου, κατά την ηρωική έξοδο πολλές γυναίκες ντύθηκαν με αντρική περιβολή, προτιμώντας, αν δεν κατόρθωναν να διαφύγουν, να φονευθούν από τους Τούρκους ως άνδρες πολεμιστές. Οι γυναίκες κατά την έξοδο πολέμησαν επάξια με τους άνδρες, πολλές έπεσαν στη μάχη, άλλες αιχμαλωτίστηκαν και κάποιες σώθηκαν.

Ανάλογη ήταν η συνδρομή τους και κατά την πολιορκία της Ακρόπολης. Στη μάχη αυτή έλαβαν μέρος, μεταξύ των άλλων γυναικών, η Ασημίνα Γκούρα, η οποία ήταν μυημένη στη Φιλική Εταιρεία και η οποία, λόγω του σθένους που επέδειξε στη μάχη της πολιορκίας της Ακρόπολης, αναγνωρίστηκε από τους άνδρες ως καπετάνισσα, η Μαμούραινα, σύζυγος του Ιωάννη Μαμούρη, η Ελένη Αναγνωστοπούλου και η μητέρα των αγωνιστών Λέκκα. Επίσης, ο Νικόλαος Καρώρης στο Ημερολόγιο της Πολιορκίας των Αθηνών αναφέρει την περίπτωση μιας γυναίκας από τα Κιούρκα, η οποία διέφυγε από το στρατόπεδο των Τούρκων, όπου κρατούνταν ως αιχμάλωτη, και πληροφόρησε τους Έλληνες για τις τούρκικες δυνάμεις.

Η Λασκαρίνα "Μπουμπουλίνα" Πινότση ήταν Ελληνίδα ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Πολέμησε ηρωικά το 1821 και υπήρξε ίσως η σπουδαιότερη γυναίκα που έλαβε μέρος στην Επανάσταση. Μετά τον θάνατο της και ύστερα από 193 έτη, έλαβε τιμητικά από την Ελληνική Πολιτεία το βαθμό της Υποναυάρχου.

Η ελληνική επανάσταση του 1821 στη ζωγραφική: οι πίνακες του Ευγένιου Ντελακρουά

Ο Ευγένιος Ντελακρουά (1798-1863) είναι ένας από τους πιο γνωστούς Γάλλους ζωγράφους του ρομαντισμού. Με τα έργα του άνοιξε το δρόμο της μετάβασης από το ρομαντισμό στο συμβολισμό και τον ιμπρεσιονισμό. Ως γνήσιος ρομαντικός καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από ηρωικά ιστορικά γεγονότα, όπως η Γαλλική και η Ελληνική Επανάσταση, αλλά και από τα ταξίδια του στην "εξωτική" Ανατολή (Μαρόκο).
Ο ίδιος επηρεάστηκε από το κίνημα του Ευρωπαϊκού Φιλελληνισμού και κυρίως από το έργο του Άγγλου Φιλέλληνα ποιητή Λόρδου Μπάυρον.

Σκηνή από τις σφαγές στη Χίο

Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου

Ο γκιαούρης πολεμά τον Πασά

Επεισόδιο από τον ελληνικό αγώνα ή ο Έλληνας πολεμιστής

Βίντεο με σχολιασμό των έργων του Ντελακρουά

Ψηφιακές εφαρμογές και περιηγήσεις για γονείς και παιδιά

Μουσείο Μπενάκη Εικονική περιήγηση 360° Virtual Visits by Panomedia.gr © 2005-2014 (benaki.org)

Εθνικό Ιστορικό Μουσείο: Δράσεις ψηφιακές εφαρμογές για το 1821

Ελληνική επανάσταση και ψηφιακά παιχνίδια για παιδιά

Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο θα βρει κανείς αρκετά ψηφιακά παιχνίδια που θα μάθουν στα παιδιά με διασκεδαστικό τρόπο μερικά ενδιαφέροντα πράγματα για την Επανάσταση του 1821.

Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές

Γαλανόλευκη η θωριά σου / Μαθαίνοντας τα λάβαρα και τις σημαίες

Σήμερα γάμος γίνεται / Η Αθηναία Παγώνα ετοιμάζεται να παντρευτεί τον Κωνσταντή

Παιχνίδι μυστηρίου / Ψάξε και βρες τα κλεμμένα κειμήλια που κλάπηκαν από το Μουσείο

Παζλ εμπνευσμένα από την Ελληνική Επανάσταση - Διαδραστικά παιχνίδια για παιδιά

Παζλ - Πολιορκία του Μεσολογγίου

Παζλ - η Ελλάδα υποβασταζόμενη από τον Κοραή και τον Ρήγα

Παζλ - Αθανάσιος Διάκος

Παζλ - Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη

Παζλ - Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στη Λέρνα

Για το τέλος αφήσαμε ένα βίντεο που δημοσίευσε το Μουσείο Μπενάκη με τίτλο: Η ζωή των Ελλήνων στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ το οποίο ξετυλίγει το χρονικό προετοιμασίας της Επανάστασης του 1821, εστιάζοντας στους πρωταγωνιστές της και στη δράση τους.

Βίντεο 1ο:

Βίντεο 2ο: Δείτε το στην ert.gr

^{πηγές: boraeinai.blogspot.com/annagelopoulou.blogspot.com/slideshare.net / chilonas.com}