Πώς μιλάμε στα παιδιά για την 25η Μαρτίου

Η 25η Μαρτίου είναι εθνική και θρησκευτική γιορτή. Γιορτάζουμε την ελληνική επανάσταση ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Πολλά παιδιά συγχέουν τα γεγονότα της 25ης Μαρτίου με αυτά της 28ης Οκτωβρίου ενώ δηλώνουν άγνοια για πολλούς ήρωες της επανάστασης.

Για να μιλήσετε στα παιδιά σας για τη διπλή γιορτή και τη σημασία της, παρακάτω ακολουθούν πληροφορίες, φωτογραφίες, βίντεο και σχολικά ποιήματα.

«Πώς άρχισε η Επανάσταση μαμά;»

Έτσι άρχισε η Επανάσταση...

Στην κυρίως Ελλάδα η Επανάσταση ξεκίνησε από την Πελοπόννησο. Ο ηρωικός μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός τον Μάρτιο του 1821 ύψωσε στη Μονή της Αγίας Λαύρας τη σημαία της Ελληνικής Επανάστασης και ευλόγησε τα όπλα των οπλαρχηγών και των επαναστατημένων Ελλήνων. Έτσι ξεκίνησε η Επανάσταση και απλώθηκε γρήγορα στη Στερεά Ελλάδα, το Πήλιο, τη Χαλκιδική αλλά και τα νησιά, όπως οι Σπέτσες με την ατρόμητη Μπουμπουλίνα.

Γιατί φορούν στολή οι τσολιάδες; Τι σημαίνει;

Δεν είναι λίγες οι φορές που με αφορμή την 25η Μαρτίου τα παιδιά να φορούν στολές Τσολιά (αγόρια) και Αμαλίας (κορίτσια). Τι συμβολίζει ομως η ενδυμασία του τσολιά; Ρούχα που φορούσαν εκείνη την εποχή οι Έλληνες;

Φάριο: Το καπέλο του Εύζωνα, το οποίο στο κέντρο του έχει το Εθνόσημο. Παλαιότερα στο κέντρο του υπήρχε η βασιλική κορώνα.

Φούντα: Από το φάριο, κρέμεται μια μαύρη φούντα, που συμβολίζει το δάκρυ του Χριστού κατά τη σταύρωση.

Φέρμελη: Το γιλέκο των Ευζώνων, του οποίου η κατασκευή χρειάζεται ένα μήνα. Είναι κεντημένο με λευκά και επίχρυσα νήματα, που δημιουργούν λαογραφικές απεικονίσεις. Επίσης, κεντημένα πάνω στο γιλέκο ειναι τα αρχικά Χ.Ο, που πιστεύεται ότι αντιστοιχούν στις λέξεις Χριστιανός Ορθόδοξος.

Φουστανέλα: Βαμβακερή φορεσιά με 400 πτυχές, όσες και τα χρόνια της τουρκικής κυριαρχίας στην Ελλάδα. Το χρώμα της είναι λευκο, που συμβολίζει την αγχνότητα των εθνικών απελευθερωτικών αγώνων. Για να φτιαχτεί μια φουστανέλα χρειάζονται περίπου 30 μέτρα ύφασμα.

Τσαρούχια: Τα υποδήματα της φορεσιάς. Είναι δερμάτινα και η σόλα τους έχει από 60 έως 120 καρφιά, ανάλογα με το μέγεθος. Κατά μέσο όρο το κάθε τσαρούχι ζυγίζει 3,5 κιλά. Το σχήμα και η μορφή τους, χρησίμευε σε μάχες σώμα με σώμα, καθώς στις φούντες έκρυβαν κοφτερά αντικείμενα που ταβούσαν απότομα και ξάφνιαζαν και τον εχθρό. Άλλη άποψη υποστηρίζει ότι οι φούντες προστάτευαν από κρυοπαγήματα τα πόδια, όταν οι στρατιώτες περπατούσαν για ώρες στο χιόνι.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Εκτός από την Επανάσταση του 1821 όμως, την 25η Μαρτίου είναι και μια μεγάλη θρησκευτική γιορτή: ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Πώς θα μιλήσετε στα παιδιά για αυτή την εορτή, τι άλλο πρέπει να γνωρίζουν εκτός από το ότι γιορτάζουν οι Βαγγέλης, Βαγγελίτσα, Ευάγγελος και Ευαγγελία;

Στη μικρή πόλη Ναζαρέτ, ζούσε μια ενάρετη κοπέλα που το όνομά της ήταν Μαρία. Ήταν ταπεινή, αγαπούσε και βοηθούσε τους συνανθρώπους της και είχε βαθιά πίστη στο Θεό.

Μια μέρα παρουσιάστηκε στη Μαρία ο Αρχάγγελος Γαβριήλ σταλμένος από το Θεό. Αφού χαιρέτησε τη Μαρία, «Χαίρε, κεχαριτωμένη», της ανήγγειλε το χαρμόσυνο νέο.

Ο Πανάγαθος Θεός, διάλεξε εκείνη από όλες τις κοπέλες για να γίνει μητέρα του Υιού Του, του Ιησού, του Σωτήρα του κόσμου. Η Παναγιά ακούει με ταπεινοφροσύνη και σεβασμό τα λόγια του Αρχαγγέλου και δέχεται υπάκουα το θέλημα του Θεού.

Απολυτίκιο του Ευαγγελισμού

Ποιοι ήταν οι ήρωες του 1821;

Πολλά είναι τα παιδιά που δεν γνωρίζουν πράγματα για τους ήρωες του 1821 ενώ πολλά αγνοούν ότι στον επαναστατικό αγώνα συμμετείχαν και γυναίκες.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Αθανάσιος Διάκος

Αλέξανδρος Υψηλάντης

Ανδρέας Μιαούλης

Δημήτριος Παπανικολής

Κωνσταντίνος Κανάρης

Γεώργιος Καραϊσκάκης

Μάρκος Μπότσαρης

Νικηταράς

Οδυσσέας Ανδρούτσος

Παπαφλέσσας

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα

Μαντώ Μαυρογένους

Τζαβέλαινα

Σουλιώτισσες

25η Μαρτίου - Ελληνική Επανάσταση / Ποιήματα για παιδιά

Στο Σούλι

Εκεί στο Σούλι πάνω
περήφανοι Σουλιώτες
γίνηκαν της πατρίδας
γενναίοι στρατιώτες.

Χρόνια ο Αλής να πάρει
το Σούλι πολεμούσε
μα πάντα ντροπιασμένος
στο σπίτι του γυρνούσε.

Δέσπω

Αχός βαρύς ακούεται, πολλά τουφέκια πέφτουν.
Μήνα σε γάμο ρίχνονται, μήνα σε χαροκόπι;
Ουδέ σε γάμο ρίχνονται, ουδέ σε χαροκόπι,
η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και μ' αγγόνια.
Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον πύργο.

«Γιώργαινα, ρίξε τ' άρματα, δεν είν' εδώ το Σούλι.
Εδώ είσαι σκλάβα του πασά, σκλάβα των Αρβανίτων.
- Το Σούλι κι αν προσκύνησε, κι αν τούρκεψεν η Κιάφα,
η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες δεν έκανε, δεν κάνει»,
Δαυλί στο χέρι νάρπαξε, κόρες και νύφες κράζει:

«Σκλάβες Τούρκων μη ζήσομε, παιδιά μ', μαζί μου ελάτε».
Και τα φυσέκια ανάψανε κι όλοι φωτιά γενήκαν.

Το Ελληνόπουλο

Είμαι μικρό Ελληνόπουλο
και έχω χαρά μεγάλη
γιατί είναι η πατρίδα μου
όμορφη σαν καμιά άλλη

Είναι η Ελλάδα η γλυκιά
που από χιλιάδες χρόνια
πολέμαγε και νίκαγε
χωρίς να χει κανόνια

Γι' αυτό είμαι πεφήφανο
γι' αυτό και καμαρώνω
πως είμαι Ελληνόπουλο
σε όλους το αφιερώνω.

Ο ήρωας

Μη με βλέπετε μικρό
έχω φλόγα στην καρδιά
κι αγαπώ πολύ πολύ
την Πατρίδα τη γλυκιά.

Ήρωας στ΄ αληθινά
κάποια μέρα θα γενώ
κι αν η Ελλάδα χρειασθεί
τ΄ άρματα θε να ζωστώ.

Χορός Ζαλόγγου

Έχε γεια καημένε κόσμε
Έχε γεια γλυκειά ζωή
και συ δύστυχη πατρίδα
Έχε γεια παντοτινή.

Στη στεργιά δεν ζει το ψάρι. ο
ύτ’ ανθός στην αμμουδιά
Κ’ οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
μέσ’ τη μαύρη την σκλαβιά,
(ή δίχως την ελευθεριά)

Έχετε γεια βρυσούλες
λόγγοι,βουνά, ραχούλες…

Το Ευζωνάκι

Είμαι ένα ευζωνάκι
δείτε τι καλά φορώ
άσπρη ωραία φουστανέλα
και σπαθί αστραφτερό.

Κόκκινο μικρό φεσάκι
με μια φούντα μακριά
και την ξακουστή στον κόσμο
των Ελλήνων τσαρουχιά.

Είναι ο τσολιάς φωνάζουν
ζήτω και χειροκροτούν
γιατί ξέρουν πως το φως τους
στην Ελλάδα το χρωστούν

25η Μαρτίου

Χρόνια πολλά αμέτρητα
ήτανε σκλαβωμένη
η όμορφη Ελλάδα μας
που είναι τιμημένη.

Μια μέρα σαν και σήμερα
τ’ αθάνατα παιδιά της
όλα μαζί ορκίστηκαν
για την ελευθεριά της.

Πολέμησαν και νίκησαν
σε θάλασσες και όρη
και λευτεριά ξανάδωσαν
στη σκλαβωμένη κόρη.

Τσολιαδάκι

Περηφάνεια που την έχω
τσολιαδάκι είμαι μικρό
κι έχω μέσα στην ψυχή μου
την Ελλάδα που αγαπώ.

Νοιώθω δύναμη περίσσια
κι έχω ανδρεία στην καρδιά
γιατί είμαι απ’ τη μεγάλη
των ηρώων τη γενιά.

Το 1821

Πέρασε καιρός πολύς
που όλα ήταν σκλαβωμένα.
Οι εκκλησιές και τα σχολειά
όλα ήταν κλεισμένα.

Έναν πόθο είχαν όλοι
που έκαιγε μες στην καρδιά.
Να ξανάρθει στην Πατρίδα
γρήγορα η λευτεριά.

Άρπαξαν τα καριοφίλια
και με πίστη στο Θεό,
πάλεψαν σαν τα λιοντάρια
για να διώξουν τον εχθρό.

Οι τσολιάδες

Οι γενναίοι μας τσολιάδες
με τη φούντα, το σπαθί,
πολεμήσαν σαν λιοντάρια
για πατρίδα, για τιμή.

Σαν απόγονοι εκείνων
ας φωνάξουμε, παιδιά:
Ζήτω η ένδοξη Ελλάδα!
Ζήτω, ήρωα τσολιά!

Διπλή γιορτή

Διπλή είναι σήμερα γιορτή,
διπλή είναι η χαρά.
Γιορτάζει η πατρίδα μας
μαζί και η Παναγιά.

Εικοσιπέντε του Μαρτιού
η Λευτεριά γιορτάζει,
Ζήτω η Ελλάδα μας
κάθε παιδί φωνάζει!

25η Μαρτίου

Μια μέρα σαν ετούτη
στη μαύρη τη σκλαβιά,
υψώθηκε η σημαία
για την ελευθεριά.

Βροντήσαν τα τουφέκια
άστραψαν τα σπαθιά
νέοι, παιδιά και γέροι
βγήκαν στην κλεφτουριά.

Καλύτερα μιας ώρας
ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια
σκλαβιά και φυλακή.

Σουλιωτοπούλα

Σουλιωτοπούλα είμαι εγώ
την Ελλάδα τραγουδώ
τ’ όνομά της θα δοξάσω
στ’ άστρα θα το ανεβάσω.

Θα το κάνω χαραυγή
να το βλέπει όλη η γη
και να λεν τα χείλη αράδα
Ζήτω, ζήτω η Ελλάδα!!!

Ποιήματα για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Εικοσιπέντε του Μαρτιού
το Αγγελούδι εκείνο,
κατέβηκε στην Παναγιά
της έδωσε τον κρίνο.

Την ίδια μέρα διάλεξαν
οι Έλληνες και πάλι,
τα άρματα αρπάξανε
σηκώσαν το κεφάλι.

Διπλή είναι σήμερα γιορτή,
διπλή και η χαρά,
γιορτάζει η πατρίδα μας
μαζί και η Παναγιά.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Σαν σήμερα ο Άγγελος
επήγε στη Μαρία.
Με κρίνο της φανέρωσε
τα λόγια του τα Θεία.

Της είπε ότι γρήγορα
στον κόσμο θα μας φέρει,
Τον όμορφο Χριστούλη μας
σαν λάμψει το αστέρι.

Αμέσως εταράχτηκε,
πέφτει και γονατίζει
τον όμορφο τον κρίνο του
δειλά αυτή μυρίζει.

Ευαγγελισμός

Στα πολύ παλιά τα χρόνια
Ο Χριστός πριν γεννηθεί
Παναγιά στην εκκλησία
πήγε να προσευχηθεί.

Ξάφνου φάνηκε μπροστά της
ένας άγγελος λαμπρός.
Μη φοβάσαι της μιλάει ,
εδώ με έστειλε ο Θεός.

Άκουσε το θέλημά του
το τρανό το ξακουστό :
"Ένας χρόνος πριν περάσει
θα γεννήσεις τον Χριστό"