Κακοποίηση κατά τη λοχεία: Η καλύτερη πρόγνωση βίας κατά την λοχεία είναι η βία στο παρελθόν

Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να τις βοηθήσουν σε αυτό που περνούν μιας και το ίδιο το άτομο αρνείται - από φόβο και ντροπή - να μιλήσει με ειδικό για να τον συμβουλεύσει κατάλληλα. Η λοχεία και η επιλόχειος περίοδος είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνες στιγμές για τις κοπέλες που έχουν κακοποιηθεί, καθώς η γέννα του μωρού τους φέρνει μαζί νέες προκλήσεις πέραν όσων αντιμετώπιζαν και παλιότερα (υπερβολική κόπωση, πόνος που σχετίζεται με την γέννα). Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για την οικογένεια και τους φίλους να παραμείνουν υποστηρικτικοί σε αυτές τις καταστάσεις αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι η απομόνωση είναι ένας πολύ καθοριστικός παράγοντας στην ανικανότητα της γυναίκας να αντιδράσει προστατεύοντας τον εαυτό της και οι θύτες συχνά το εκμεταλλεύονται (μαζί με απειλές, σωματική βία, κλπ.) προκειμένου να έχουν τον έλεγχο της σχέσης.

Κατά την λοχεία, μερικές μορφές κακοποίησης της γυναίκας μπορεί να είναι :

-Περιορισμός από τον σύντροφο όσον αφορά τα της φροντίδας προ του τοκετού
- Αύξηση των σωματικών επιθέσεων με στόχο την κοιλιακή χώρα
- Υποτιμητικά/προσβλητικά σχόλια με σημείο αναφοράς τις αλλαγές του σώματος της γυναίκας
- Περιορισμός της στην επιλογή των ατόμων που θα την προσέχουν
- Παρεμπόδισή της να ενημερωθεί σχετικά με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό ή άσκηση πίεσης προκειμένου να δώσει την συγκατάθεση της για εξετάσεις παρά την θέλησή της
-Απειλή να την εγκαταλείψει αν δεν τερματίσει την κύηση
Οι έρευνες αναφέρουν ποσοστά του ύψους 25% των γυναικών που έχουν κακοποιηθεί από τον σύντροφο τους, έχουν υποστεί βία και κατά την λοχεία. Από αυτές, περίπου το 45% αναφέρουν ότι η κακοποίηση ξεκίνησε όταν έμειναν έγκυες.

Γιατί ;
- Ο σύντροφος μπορεί να μην θέλει την εγκυμοσύνη
- Η κακοποίηση μπορεί να αποτελούσε μέρος της προσπάθειας να προκαλέσει αποβολή
- Μπορεί να νοιώθει ότι θα χάσει την 'θέση' του χάριν του μωρού
- Μπορεί να νοιώθει άβολα με τις αλλαγές του σώματος της γυναίκας και να είναι εχθρικός μαζί της
- Μπορεί να θέλει να διασφαλίσει ότι θα διατηρήσει τον έλεγχό του πάνω της όταν θα υπάρχουν περισσότερα άτομα στην ζωή τους
- Μπορεί να μην επιθυμεί τις περαιτέρω υποχρεώσεις που θα φέρει το μωρό μαζί του

Όμως, η καλύτερη πρόγνωση βίας κατά την λοχεία είναι η βία στο παρελθόν.

Τί δεν πρέπει να κάνετε

Aν μια φίλη ή συγγενής σας πει ότι κακοποιείται, υπάρχουν κάποια πράγματα που ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ να κάνετε :

- ΠΟΤΕ μην επιμένετε να εγκαταλείψει τον βίαιο σύντροφό της
Σίγουρα κατανοώ ότι είναι πολύ δύσκολο να μην επιμείνετε να αφήσει τον βίαιο σύντροφό της. Να θυμάστε ότι η γυναίκα που κακοποιείτε συχνά φοβάται πολύ τί θα της συμβεί αν εγκαταλείψει τον σύντροφό της. Κι αυτό γιατί μπορεί να έχει δεχθεί απειλές από εκείνον να κάνει κακό στην ίδια, ή στην οικογένειά της και/ή στα πράγματα που της ανήκουν αν προσπαθήσει να φύγει. Η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι πολλές γυναίκες πληγώνονται από τους συντρόφους τους μόλις φύγουν από την σχέση αυτή και η παρενόχληση συνεχίζεται. Όμως, αν μπορείτε να παραμείνετε διαθέσιμοι να την στηρίζετε και να την σέβεστε χωρίς να κρίνετε την απόφασή της να μείνει, θα σας έχει στο μυαλό σαν μια τρυφερή και ευαίσθητη σύμμαχο στην οποία μπορεί να στραφεί όταν θα είναι ικανή να αφήσει τον βίαιο σύντροφό της. Οι γυναίκες πρέπει να είναι έτοιμες να φύγουν όταν εκείνες το αισθάνονται - η πίεση από την οικογένεια , φίλους ή άλλους που προσπαθούν να την κάνουν να φύγει, συχνά κάνει τις γυναίκες να απομονώνονται περισσότερο και να ξεκόψουν από πιθανούς υποστηρικτές.

-ΠΟΤΕ μην κάνετε σχόλια που την καθιστούν υπεύθυνη για την βία

Οι κακοποιημένες γυναίκες σε βίαιες σχέσεις τους έχουν ακούσει επανειλημμένα από τον σύντροφό τους ότι αυτές ευθύνονται για την κακοποίηση που βιώνουν. Σχόλια όπως ''πάτησες τα κουμπιά μου'', ''αν δεν είχες κάνει....'', ''Δεν θα χρειαζόταν να το κάνω αν εσύ δεν είχες......'', ''Το κάνεις πολύ μεγάλο θέμα'', ''Εγώ μόνο ....'' ''Δεν ήταν τόσο κακό όσο το κάνεις να φαίνεται'', ''υπερβάλλεις'', ''είσαι τρελή/χαζή'' λέγονται συνεχώς σε μια γυναίκα τόσο που να την κάνουν να τα πιστεύει. Οι γυναίκες εσωτερικεύουν αυτά τα μηνύματα και αρχίζουν να καθιστούν τον εαυτό τους υπεύθυνο όταν στην ουσία ο βίαιος σύντροφος πρέπει να θεωρείται ο μόνος υπεύθυνος για τις επιλογές του, συμπεριλαμβανομένου της επιλογής να εκδηλώσει με τραυματικό και βλαβερό τρόπο τον θυμό του, τον φόβο του, την θλίψη ή την ματαίωσή του. Όταν κατηγορείται μια γυναίκα που έχει υποστεί κακοποίηση, αυτό καταρρακώνει ακόμα περισσότερο την αυτοεκτίμησή της, κάνοντάς της το πιο δύσκολο να ζητήσει βοήθεια για να φύγει από τον βίαιο σύντροφό της. Πιθανόν να μην στραφεί σε εσάς για ανακούφιση, επιβεβαίωση ή βοήθεια στο μέλλον αν διατηρείτε επικριτική στάση απέναντί της.

- ΠΟΤΕ μην κρίνετε τους λόγους που έχει για να μείνει στην σχέση
Η διατήρηση ξεκάθαρου επίκεντρου σχετικά με το ποιός είναι υπεύθυνος για την κακοποίηση, θα σας βοηθήσει να στηρίξετε την γυναίκα με φροντίδα και κατανόηση. Είναι απαραίτητο να αναγνωρίσετε τις πολύπλοκες δυναμικές της κακοποίησης και πώς λειτουργούν και θολώνουν την αίσθηση που έχει η γυναίκα για τον εαυτό της, την σχέση της και τον σύντροφό της. Όπως είπαμε και νωρίτερα, υπάρχουν συνεχείς κίνδυνοι για την γυναίκα και τα παιδιά όταν προσπαθούν να βγουν από μια βίαιη σχέση. Οι λόγοι της για να μείνει μπορεί να συμπεριλαμβάνουν επίγνωση του πόσο αληθινοί είναι αυτοί οι κίνδυνοι, ιδίως αν έχει προσπαθήσει να φύγει από την βίαιη σχέση στο παρελθόν.
Επίσης, υπάρχει έλλειψη ανεκτών επιλογών για στέγη, ανεπαρκή προστασία από τον σύντροφο από νομικά μέτρα, περιορισμός στα κέντρα ημερήσιας φροντίδας και λίστες αναμονής για συμβουλευτική και ξενώνες. Πρέπει να κοιτάξετε πόσα εμπόδια μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα στην προσπάθειά της να φύγει από μια κακοποιητική σχέση και πόσο πιο δύσκολο είναι να το ξεπεράσει μια γυναίκα που είναι στην λοχεία.

- ΠΟΤΕ μην την βάζετε σε κίνδυνο δίνοντάς τις πληροφορίες με μη-ασφαλή τρόπο (ηλεκτρονικό ή τηλεφωνικό μήνυμα)
Οι βίαιοι σύντροφοι μπορεί να κοιτάνε τα ηλεκτρονικά μηνύματα, να ψάχνουν τσάντες ή να διαγράφουν e-mail/τηλεφωνικά μηνύματα. Είναι καλό να την ρωτήσετε όταν είστε μόνοι για τον καλύτερο τρόπο να ενημερωθεί. Μερικές φορές τα φυλλάδια και σημαντικά τηλεφωνικά νούμερα μπορεί να φυλαχθούν σε εργασιακό χώρο ή στο σπίτι φίλου. Για μερικές γυναίκες μπορεί να χρειαστείτε να απομνημονεύσετε το τηλέφωνο ενός τοπικού ξενώνα (συμβουλευτείτε τους ξενώνες που σας συστήνουμε) ή να συμβουλευτούν μια γραμμή στήριξης σε περίπτωση ανάγκης.

-ΠΟΤΕ μην την πιέζετε να κάνει αυτό που εσείς θεωρείτε καλό για εκείνη ή για το αγέννητο μωρό ή τα παιδιά
Οι καλοί φίλοι, συγγενείς και ιατροί συχνά δίνουν συμβουλές σε κακοποιημένες γυναίκες σχετικά με το τί πρέπει και δεν πρέπει να κάνουν για να φροντίσουν τον εαυτό τους. Μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσετε ότι μερικές φορές το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να είστε απλά εκεί. Ακούγεται τόσο απλό, αλλά οι γυναίκες που κακοποιούνται έχουν χάσει πολλούς φίλους ή δεν έχουν νοιώσει ποτέ αρκετά άνετα να μιλήσουν σε άλλους για αυτό που περνούν. Αν έχει μοιραστεί μαζί σας αυτό που της συμβαίνει, συγχαρείτε την για το κουράγιο της και ρωτήστε την πώς θα μπορούσατε να την βοηθήσετε....αν γίνεται.
Όπως ακριβώς η λοχεία είναι ένας κίνδυνος για τις κακοποιημένες γυναίκες, για μερικές είναι η στιγμή που εν τέλει είναι ικανές να ζητήσουν βοήθεια για την ασφάλεια του εαυτού τους και των επερχόμενων παιδιών τους. Να είστε κοντά για να την ακούσετε, να δείξετε το ενδιαφέρον σας, και να της συστήσετε πού να απευθυνθεί για βοήθεια ή ενημέρωση.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com