Επανειλημμένες ή καθ' έξιν αποβολές

Σύμφωνα με την ESHRE, ως επανειλημμένες ορίζονται οι δύο ή περισσότερες αποβολές.

25 Απριλίου 2023

Επανειλημμένες ή καθ' έξιν αποβολές — Bigstock

Οι αυτόματες αποβολές αποτελούν την πιο συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης. Η απώλεια ενός εμβρύου αποτελεί μια επίπονη εμπειρία για κάθε ζευγάρι που τη βιώνει. Οι αυτόματες αποβολές επηρεάζουν πολύ περισσότερο την ψυχολογία των ζευγαριών όταν είναι επαναλαμβανόμενες. Σε αυτή την περίπτωση τα αισθήματα απώλειας πολλαπλασιάζονται εξαιτίας της επαναληψιμότητας της κατάστασης.

Ο ρόλος του Γυναικολόγου στις περιπτώσεις επανειλημμένων αποβολών είναι κομβικός, διότι θα πρέπει να στηρίξει το ζευγάρι, να δείξει πραγματικό ενδιαφέρον, να εξηγεί με τρόπο κατανοητό τις πιθανές αιτίες και να προτείνει, εξατομικευμένα, αποτελεσματικές λύσεις. Η ανεύρεση της πιθανής αιτίας των επανειλημμένων αποβολών και η προσπάθεια μείωσης των πιθανοτήτων επανεμφάνισης στο μέλλον αποτελεί πρόκληση για κάθε Γυναικολόγο.

Δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των επιστημονικών εταιρειών ως προς τον ορισμό των επανειλημμένων αποβολών. Σύμφωνα με την ESHRE, ως επανειλημμένες ορίζονται οι δύο ή περισσότερες αποβολές. Η συχνότητά τους, με βάση αυτό τον ορισμό, ανέρχεται στο 2-3%, συμπεριλαμβανομένων και των βιοχημικών κυήσεων.

Η ηλικία της εγκύου αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Ο κίνδυνος αυξάνεται μετά την ηλικία των 40 ετών, ενώ είναι μικρότερος μεταξύ 20-35 ετών. Επίσης, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η μεγάλη ηλικία του πατέρα αυξάνουν τον κίνδυνο επανειλημμένων αποβολών.

Οι κύριες αιτίες επανειλημμένων αποβολών είναι 3

Χρωμοσωμικές ανωμαλίες των γονέων:

σε ποσοστό 2-5% των ζευγαριών με επανειλημμένες αποβολές υπάρχει κάποια δομική χρωμοσωμική ανωμαλία σε έναν από τους δύο γονείς και γι’ αυτό συστήνεται ο έλεγχος του καρυότυπου του ζεύγους. Τα ζευγάρια αυτά θα πρέπει να παραπέμπονται σε κλινικό γενετιστή και να ενημερώνονται για την πρόγνωση και τις μελλοντικές θεραπευτικές επιλογές, όπως είναι ο προεμφυτευτικός έλεγχος.

Ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας:

ταξινομούνται σε συγγενείς ανωμαλίες (μονόκερως, δίκερως, δίδελφυς μήτρα, διάφραγμα μήτρας) και επίκτητες ανωμαλίες (πολύποδες, ινομυώματα, ενδομήτριες συμφύσεις). Σε γυναίκες με επανειλημμένες αποβολές επιβάλλεται να γίνει έλεγχος με της ανατομίας της μήτρας, αρχικά με διακολπικό υπερηχογράφημα ή υδροσονογραφία και επί συγκεκριμένων ενδείξεων, με υστεροσκόπηση ή και λαπαροσκόπηση.

Ανοσολογικοί παράγοντες:

αποτελούν ένα πολύ συχνό αίτιο επανειλημμένων αποβολών, σε ποσοστό 15%. Οι αποβολές ανοσολογικής αιτιολογίας διακρίνονται σε αυτοάνοσες και αλλοάνοσες. Το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο αποτελεί μια επίκτητη αυτοάνοση θρομβοφιλία που ανευρίσκεται στο 5-20% των γυναικών με καθ’ έξιν αποβολές και θεωρείται ο πιο βασικός ιάσιμος αιτιολογικός παράγοντάς τους. Θα πρέπει να γίνεται έλεγχος για παρουσία αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων σε γυναίκες με επανειλημμένες αποβολές.

Αίτια των επανειλημμένων αποβολών

Στα αίτια των επανειλημμένων αποβολών περιλαμβάνονται επίσης ενδοκρινοπάθειες (διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, κυρίως με παρουσία αυξημένων αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων πχ. θυρεοειδίτιδα Hashimoto, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, σακχαρώδης διαβήτης και ανεπάρκεια ωχρινικής φάσης), λοιμώδεις παράγοντες (πχ. λοίμωξη της ενδομήτριας κοιλότητας που ονομάζεται χρόνια ενδομητρίτιδα) και η πτωχή ποιότητα των σπερματοζωαρίων, γι’ αυτό σε κάποια ζευγάρια συστήνεται ο έλεγχος του κατακερματισμού (DFI-DNA Fragmentation Index) και του οξειδωτικού stress του σπέρματος.

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι επίκτητες θρομβοφιλίες δεν ενοχοποιούνται για καθ’ έξιν αποβολές και ως εκ τούτου δεν συστήνεται ο συγκεκριμένος έλεγχος ως ρουτίνα στη διερεύνηση των επανειλημμένων αποβολών.

Δυστυχώς, σε ένα υψηλό ποσοστό περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται κάποιο σαφές αίτιο των επανειλημμένων αποβολών. Οι επανειλημμένες αποβολές μπορεί να αποτελέσουν μια τραυματική εμπειρία για πολλά ζευγάρια, με αντίκτυπο στην ψυχολογία τους. Η διερεύνηση της αιτίας θα πρέπει να γίνεται ακολουθώντας μια ενιαία στρατηγική, βασισμένη στις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, προκειμένου να οδηγούμαστε στη σωστή διάγνωση και να προτείνουμε στο ζευγάρι την καταλληλότερη θεραπεία.