Επηρεάζει τη γονιμότητα ο καρκίνος του μαστού;

Οκτώβριος, μήνας ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού.

16 Οκτωβρίου 2024

Επηρεάζει τη γονιμότητα ο καρκίνος του μαστού; — Bigstock

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο του γυναικείου πληθυσμού και την πρώτη αιτία θανάτου για τις γυναίκες μεταξύ 45 - 60 ετών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (2024), 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσει με καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της, ενώ 8.987 γυναίκες διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού στη χώρα μας το 2022.

Παράλληλα, οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού στην Ευρώπη έχουν μειωτική τάση χάρη στην έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας και τις ολοένα αποτελεσματικότερες θεραπείες. Η έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας αυξάνει τα ποσοστά πενταετούς επιβίωσης μετά τη διάγνωση έως και 97%. Μάλιστα 250.000 γυναίκες που υπολογίζονται ότι επιβιώνουν του καρκίνου, είναι στις ηλικίες 20 - 39 ετών.

Πώς επηρεάζεται η γονιμότητα

«O καρκίνος του μαστού και ειδικά η θεραπεία του», εξηγεί ο Δρ Κωνσταντίνος Κωσταράς, MD, PhD, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών & Ιδρυτικό μέλος του Institute of Life ΙΑΣΩ, «μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον φυσικό κύκλο της ωορρηξίας που μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ή μόνιμη υπογονιμότητα. Το 42% όλων των γυναικών που επιζούν από καρκίνο θα αναπτύξουν μόνιμη ωοθηκική βλάβη στη ζωή τους. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι είναι καλύτερο να συζητηθούν οι πιθανοί κίνδυνοι της θεραπείας με τον ιατρό σας, προτού αρχίσει η θεραπεία».

Το εάν επηρεάζεται η γονιμότητα από την θεραπεία που θα ακολουθήσετε εξαρτάται από παράγοντες όπως: η βιολογική κατάσταση των ωοθηκών σας, η ηλικία σας κατά τη στιγμή της θεραπείας, η διάρκεια και το είδος των θεραπειών, το χρονικό διάστημα που έχει περάσει από τη θεραπεία του καρκίνου κι άλλους προσωπικούς παράγοντες υγείας.

Σύγχρονες Τεχνικές στην υπηρεσία τη γονιμότητας

Οι γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο μαστού ανησυχούν για την γονιμότητά τους και αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη τεχνικών – όπως η κρυοσυντήρηση ωαρίων -που τους δίνει τη δυνατότητα απόκτησης ενός παιδιού. Η ανάκτηση ωαρίων και η κρυοσυντήρηση δίνει την δυνατότητα στις γυναίκες να παρατείνουν την γονιμότητά τους μετά την λήξη της θεραπείας. Η κρυοσυντήρηση εμβρύων είναι μια άλλη επιλογή για τις γυναίκες που έχουν σύντροφο κι επιθυμούν την δημιουργία οικογένειας, μετά το πέρας της θεραπείας του καρκίνου.

Πώς επιτυγχάνεται

Η κρυοσυντήρηση είναι μια διαδικασία που πρέπει να διεξαχθεί πριν αρχίσει η γυναίκα τη θεραπεία του καρκίνου (χημειοθεραπεία). Τόσο η κατάψυξη ωαρίων, όσο και η κατάψυξη εμβρύων προϋποθέτουν τη θεραπεία για την παραγωγή ωαρίων (διέγερση των ωοθηκών) που επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ορμονών, ώστε να παραχθεί ικανός αριθμός ωαρίων. Αυτές είναι προληπτικές τεχνικές που πρέπει να πραγματοποιηθούν πριν υποβληθούν οι γυναίκες σε θεραπείες για τον καρκίνο καθώς αυτές οι θεραπείες μπορεί να έχουν επιρροή στη λειτουργία των ωοθηκών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπογονιμότητα.

Ενισχυτικά τα επιστημονικά δεδομένα

Σύμφωνα λοιπόν, με το Royal College of Obstetricians & Gynaecologists από το 2011, οι γυναίκες μπορούν να καθησυχαστούν ότι η μακροχρόνια επιβίωση μετά τον καρκίνο του μαστού δεν επηρεάζεται αρνητικά από την εγκυμοσύνη. Μάλιστα, τα περισσότερα από τα διαθέσιμα δεδομένα δεν δείχνουν καμία αύξηση σε συγγενείς δυσπλασίες ή θνησιγένεια στους απογόνους των γυναικών που έχουν ολοκληρώσει τη θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού. Το ίδιο υποστηρίζει και η American Society for Reproductive Medicine (ASRM) από το 2019 δηλ. ότι οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού με παρακολούθηση άνω των 10 ετών δεν εκδηλώνουν καμία αλλαγή στην επιβίωση, χωρίς νόσο και υποτροπές.

Η μέθοδος της υαλοποίησης/ κατάψυξης ωαρίων θεωρείται ασφαλής, διότι τα παιδιά αυτά δεν παρουσίασαν αυξημένα ποσοστά χρωμοσωμιακών ανωμαλιών, ενώ το περιγεννητικό αποτέλεσμα ήταν όμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού (συγγενείς ανωμαλίες, αναπτυξιακά προβλήματα κλπ).

Για τις γυναίκες που έχουν ήδη ολοκληρώσει την θεραπεία, υπάρχουν κι άλλες επιλογές όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση (εάν δεν βρίσκεστε σε εμμηνόπαυση), οι δωρεές ωαρίων και η παρένθετη μητρότητα.