ΥΓΕΙΑ

Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού σώζει ζωές

Κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου πραγματοποιείται ενημερωτική καμπάνια για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού στο πλαίσιο « Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού».

Mothersblog Team

15 Οκτωβρίου 2023

Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού σώζει ζωές — Σήμερα 1 στις 8 γυναίκες εμφανίζει καρκίνο του μαστού. Bigstock

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες.Ωστόσο, αν διαγνωσθεί έγκαιρα, πριν επεκταθεί σε άλλα όργανα, το πενταετές ποσοστό επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού ξεπερνά το 95%.

Σήμερα 1 στις 8 γυναίκες εμφανίζει καρκίνο του μαστού, ενώ η νόσος αποτελεί τη 2η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι μέχρι το 2025 θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού περίπου 2,2 εκατομμύρια γυναίκες, με τη θνησιμότητα κάθε χρόνο να είναι 21,5 ανά 100.000 γυναίκες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα το 2020 είχαμε περισσότερα από 7.770 νέα περιστατικά.

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν από την Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, Καθηγήτρια, Γυναικολόγο-Χειρουργό-Μαστολόγο και Πρόεδρο του «21ου Παγκόσμιου Συνεδρίου για τον Καρκίνο του Mαστού και την Υγεία του Μαστού (21st SIS World Congress on Breast Cancer and Breast Healthcare), που διοργανώθηκε τον Μάιο του 2023 στη Ρόδο από την Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας.

Παράγοντες κινδύνου καρκίνου του μαστού

Οι αιτίες που προκαλούν καρκίνο του μαστού είναι άγνωστες. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου σε μια γυναίκα:

Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού
Μέση ηλικία
Ιστορικό καλοηθών νοσημάτων του μαστού
Μακροχρόνια έκθεση σε ορμόνες, για παράδειγμα λόγω καθυστερημένης εμμηνόπαυσης ή θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
Πρώτη εγκυμοσύνη σε μεγάλη ηλικία
Παράγοντες που αφορούν στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης σε ιονίζουσα ακτινοβολία, της αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ και της κατανάλωσης μιας πλούσιας σε λιπαρά διατροφής.

Διάγνωση και θεραπεία

Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

Μία σκληρή μάζα που αναπτύσσεται στο μαστό ή στη μασχάλη, η οποία συνήθως είναι ανώδυνη και εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά
Μεταβολή στο μέγεθος ή το σχήμα του μαστού
Αλλαγές στο δέρμα, όπως εμφάνιση κοιλοτήτων, πτυχών ή ερυθρότητας
Αλλαγές στη θηλή, όπως ασυνήθιστες εκκρίσεις ή εμφάνιση εξανθήματος γύρω από την περιοχή της θηλής

Πρόληψη, η καλύτερη θεραπεία

Η πρόληψη παραμένει πάντα η καλύτερη θεραπεία και, καθώς η ασθένεια είναι σήμερα ιάσιμη εάν ανιχνευθεί έγκαιρα, είναι πολύ σημαντικό οι γυναίκες,

να ελέγχουν τακτικά τον μαστό τους με ψηλάφηση, τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, μετά την 7η μέρα μετά την έναρξη της περιόδου.
να επισκέπτονται άμεσα τον γιατρό τους εάν παρατηρήσουν οποιαδήποτε ασυνήθιστη αλλαγή στον μαστό. Αυτός όμως δεν είναι λόγος πανικού, καθώς τα περισσότερα οζίδια του μαστού είναι καλοήθη (μη-καρκινικά) και μπορούν να αφαιρεθούν χωρίς επιπτώσεις
να κάνουν μαστογραφία τακτικά. Η μαστογραφία συνιστάται μετά την ηλικία των 50 ετών ή και νωρίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή υφίστανται άλλοι παράγοντες κινδύνου

Πρόγραμμα «Προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού – Φώφη Γεννηματά

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών που βρίσκονται στη χώρα μας και διαθέτουν ΑΜΚΑ και ενσωματώνει την ψηφιακή τεχνολογία προκειμένου να διευκολύνει τις γυναίκες να κάνουν τις εξετάσεις τους εύκολα και δωρεάν. Οι δωρεάν εξετάσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα είναι οι εξής:

Εξέταση Ψηφιακής Μαστογραφίας για όλες τις γυναίκες-δικαιούχους
Κλινική εξέταση (σε περίπτωση ευρήματος)
Υπερηχογράφημα (σε περίπτωση ευρήματος ή ανάγκης περαιτέρω διερεύνησης)

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Στο Πρόγραμμα μπορεί να συμμετάσχει κάθε γυναίκα ηλικίας 50 ετών έως και 69 ετών η οποία διαθέτει Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ).

Εξαιρούνται οι γυναίκες που έχουν ήδη κάνει εξέταση μαστού κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους είτε έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού την τελευταία πενταετία. Οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν τη διενέργεια ψηφιακής μαστογραφίας σε γυναίκες 50-69 ετών κάθε δύο χρόνια. Ως εκ τούτου, όταν μια γυναίκα έχει πραγματοποιήσει κατά το προηγούμενο έτος την εξέταση, δε συστήνεται να την πραγματοποιήσει ξανά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, στο πλαίσιο του προγράμματος πληθυσμιακού ελέγχου.

Αν ωστόσο ο ιατρός συστήσει σε μια γυναίκα να διενεργεί συχνότερα εξέταση μαστογραφίας επειδή συντρέχουν άλλοι ειδικοί κλινικοί λόγοι, η γυναίκα μπορεί να την πραγματοποιήσει μέσω ΕΟΠΥΥ, με τη διαδικασία που ισχύει μέχρι σήμερα. Το παρόν πρόγραμμα αφορά στον προληπτικό έλεγχο σε επίπεδο πληθυσμού και δεν αντικαθιστά ούτε σχετίζεται με την κλινική παρακολούθηση των γυναικών από τον ιατρό τους και τη διενέργεια εξετάσεων που παραγγέλλει ο ιατρός για αυτόν τον σκοπό μέσω ΕΟΠΥΥ.

Όλες οι γυναίκες-δικαιούχοι 50-69 οι οποίες διαθέτουν άυλη συνταγογράφηση έχουν λάβει σταδιακά (ανά ηλικιακή ομάδα και περιοχή) sms ή μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με το παραπεμπτικό για τη διενέργεια ψηφιακής μαστογραφίας.

Τα παραπεμπτικά για ψηφιακή μαστογραφία (άυλα ή έγχαρτα) έχουν διάρκεια ενός (1) έτους από την ημερομηνία έκδοσής τους.

Πώς μπορείτε να κάνετε τις εξετάσεις

Βήμα 1ο

Αν έχετε ήδη ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση:

Οι γυναίκες-δικαιούχοι ηλικίας 50-69 ετών που έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, θα λάβουν το άυλο παραπεμπτικό για την εξέταση ψηφιακής μαστογραφίας με μήνυμα (SMS) στο κινητό τους τηλέφωνο ή μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Με το άυλο παραπεμπτικό μπορούν να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο κέντρο της περιοχής τους (δημόσιο ή ιδιωτικό) και να κλείσουν το ραντεβού τους για την εξέταση, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Τα συνεργαζόμενα κέντρα του προγράμματος ανά περιοχή, βρίσκονται στο σημείο «Συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων» παρόντα ιστότοπο.

Αν δεν έχετε ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση:

Οι γυναίκες-δικαιούχοι ηλικίας 50-69 ετών που δεν έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, μπορούν να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο κέντρο της περιοχής τους (δημόσιο ή ιδιωτικό) και να κλείσουν το ραντεβού τους για την εξέταση, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Εάν το επιθυμούν, έχουν τη δυνατότητα κατά την επίσκεψή τους σε οποιονδήποτε ιατρό ή μονάδα υγείας να ζητήσουν την εκτύπωση του σχετικού παραπεμπτικού και στη συνέχεια να απευθυνθούν σε συνεργαζόμενο κέντρο. Τα συνεργαζόμενα κέντρα του προγράμματος ανά περιοχή, βρίσκονται στο σημείο «Συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων» στον παρόντα ιστότοπο. Η ενεργοποίηση της άυλης συνταγογράφησης συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της ταλαιπωρίας του πολίτη κατά την εξυπηρέτησή του από το σύστημα υγείας και συστήνεται για όλο τον πληθυσμό.

(Για την ενεργοποίηση της άυλης συνταγογράφησης ακολουθήστε τις οδηγίες στο link ehealth.gov.gr).

Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης της ψηφιακής μαστογραφίας, εκδίδεται η γνωμάτευση από τον ειδικό της Μονάδας Υγείας (Δημόσια ή Ιδιωτική) στην οποία διενεργήθηκε η εξέταση.

Σε περίπτωση μη ανίχνευσης ευρήματος, ολοκληρώνεται ο προληπτικός έλεγχος.

Σε περίπτωση που ο ειδικός διαπιστώσει ευρήματα που χρήζουν περαιτέρω ελέγχου ή σε περιπτώσεις μη ασφαλούς εκτίμησης μόνο με την εξέταση της μαστογραφία δίδεται σύσταση στη γυναίκα είτε για κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό είτε για διενέργεια υπερηχογραφήματος μαστού. Και οι δύο αυτές εξετάσεις μπορούν να εκτελεστούν δωρεάν στο πλαίσιο του προγράμματος (βλέπε Βήμα 2ο) είτε η γυναίκα έχει ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση είτε όχι.

Βήμα 2ο

Α) Σε περίπτωση που ο ειδικός συστήσει κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό, τότε δημιουργείται αυτόματα δικαίωμα επίσκεψης και η γυναίκα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει δωρεάν ιατρική επίσκεψη σε κλινικό ιατρό κατάλληλης ειδικότητας που συμμετέχει στο Πρόγραμμα μόνο με τη χρήση του ΑΜΚΑ της (βλέπε στα Συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων – Ιδιώτες Ιατροί).

Η επίσκεψη μπορεί να πραγματοποιηθεί, σε ιατρό ειδικότητας, όπως χειρουργό, γυναικολόγο, παθολόγο-ογκολόγο, ακτινοθεραπευτή, γενικό ιατρό ως προσωπικό ιατρό, (θεράπων ιατρός), σε δημόσια ή ιδιωτική Μονάδα Υγείας, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση της γυναίκας.

Αν ο ιατρός διαπιστώσει ότι δεν συντρέχει λόγος για περαιτέρω έλεγχο μετά την κλινική εξέταση και γνωμάτευση της ψηφιακής μαστογραφίας, ο κύκλος προληπτικού ελέγχου ολοκληρώνεται σε αυτό το στάδιο.

Σε περίπτωση που ο ιατρός διαπιστώσει ότι απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση μετά την κλινική εξέταση και γνωμάτευση της ψηφιακής μαστογραφίας, τότε η γυναίκα παραπέμπεται για τη διενέργεια δωρεάν υπερηχογραφήματος μαστού (βλέπε Βήμα 3ο).

Β) Σε περίπτωση που ο ειδικός (Βήμα 1ο) συστήσει διενέργεια υπερηχογραφήματος μαστού, τότε δημιουργείται αυτόματα δικαίωμα επίσκεψης και η γυναίκα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει δωρεάν ιατρική επίσκεψη σε κλινικό ιατρό κατάλληλης ειδικότητας που συμμετέχει στο Πρόγραμμα μόνο με τη χρήση του ΑΜΚΑ της (βλέπε στα Συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων – Ιδιώτες Ιατροί) για την έκδοση παραπεμπτικού για τη διενέργεια δωρεάν υπερηχογραφήματος μαστού (βλέπε Βήμα 3ο).

Βήμα 3ο

Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις, για τις γυναίκες που έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, εκδίδεται αυτόματα άυλο παραπεμπτικό, με το οποίο μπορούν να διενεργήσουν την εξέταση του υπερηχογραφήματος μαστού στα συνεργαζόμενα κέντρα της περιοχής τους (δημόσια ή ιδιωτικά) χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Για όσες δεν έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, ο ιατρός, μετά την κλινική εξέταση (Βήμα 2ο-Α) ή την επίσκεψη (Βήμα 2ο-Β) θα εκδώσει το έγχαρτο παραπεμπτικό για τη διενέργεια υπερηχογραφήματος μαστού.

Η γυναίκα θα διενεργήσει το υπερηχογράφημα και θα λάβει ενημέρωση για το αποτέλεσμα από τη Μονάδα Υγείας στην οποία διενήργησε την εξέταση.

Πηγές: moh.gov.gr, mastografia.gov.gr