Σοφία Ζαχαράκη: «Αναζητούμε τη βέλτιστη λύση ώστε η μητέρα να νιώθει τη μέριμνα του κράτους»

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται από το νέο έτος και συγκεκριμένα εντός του πρώτου τριμήνου του 2024, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για το δημογραφικό που αποτελεί μείζον πρόβλημα για τη χώρα μας. Όπως εξήγησε η αρμόδια υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, το εν λόγω Εθνικό Σχέδιο θα περιλαμβάνει ένα πλέγμα δράσεων ενώ θα υπάρξουν μέτρα και για την υπογεννητικότητα. «Θέλουμε οι νέες γυναίκες, όσο και εκείνες που μπορεί να επιλέγουν για διάφορους λόγους να ξεκινήσουν το ταξίδι της μητρότητας πιο αργά, να γνωρίζουν ότι έχουν επιλογές και η κυβέρνηση μας αντιλαμβάνεται πόσο σημαντική είναι μια τέτοια παρέμβαση», είπε χαρακτηριστικά η υπουργός.

Παράλληλα, στη συνέντευξή της, η Σοφία Ζαχαράκη εστίασε στην αύξηση του προϋπολογισμού των βρεφονηπιακών σταθμών και των ΚΔΑΠ για την περίοδο 2023- 2024 ενώ αναφέρθηκε και στο πρόγραμμα «Νταντάδες της γειτονιάς» λέγοντας ότι «δεν χτίστηκε στη λογική να δώσουμε απλά ένα voucher με μια σημαντική χρηματική ενίσχυση στους γονείς. Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια μεγάλη δεξαμενή υπεύθυνων, εκπαιδευμένων και πιστοποιημένων φροντιστών».

Σε ότι αφορά το θέμα των υιοθεσιών, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, παραδέχτηκε ότι πρέπει να επιταχυνθεί ο χρόνος επεξεργασίας και απάντησης στις αιτήσεις, ειδικά μετά και την ολοκλήρωση της καταγραφής των παιδιών στα κέντρα παιδικής προστασίας καθώς στόχος είναι να βρεθούν οι κατάλληλοι θετοί γονείς και ανάδοχοι για κάθε παιδί.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται από πλευράς υπουργείου, στη στήριξη των ατόμων με αναπηρία. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα υλοποιηθούν προγράμματα που σχετίζονται με την προσβασιμότητα, την πρώιμη παρέμβαση ειδικά σε παιδιά με αναπηρίες ή αναπτυξιακή καθυστέρηση αλλά και την υποστήριξη της εργασιακής ενσωμάτωσης ατόμων με διαταραχή φάσματος αυτισμού.

Αναφορικά με την ενδοοικογενειακή βία, η Σοφία Ζαχαράκη τόνισε ότι ο νέος ποινικός κώδικας φέρνει πολύ σημαντικές εξελίξεις ωστόσο το ζητούμενο είναι οι γυναίκες θύματα της κακοποιητικής οικογενειακής βίας να βρουν το θάρρος και να μιλήσουν.

Κυρία Ζαχαράκη, αναλάβατε την ηγεσία του νεοσύστατου υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με σημαντικές αρμοδιότητες που αφορούν, μεταξύ άλλων, τη στήριξη των νέων ζευγαριών, τα κοινωνικά επιδόματα , το δημογραφικό. Πολλά και σοβαρά τα μέτωπα που καλείστε να αντιμετωπίσετε. Ποια αποτελούν άμεση προτεραιότητα;

Σ.Ζ. Θα προσθέσω στα όσα ήδη αναφέρατε το πρόβλημα της βίας των ανηλίκων που προσλαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις , τη στήριξη της τρίτης ηλικίας ώστε να μείνει κοινωνικά και επαγγελματικά ενεργή, την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, την υποστήριξη των γυναικών και παιδιών που πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, την ανεξάρτητη και ισότιμη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, την προστασία της ανηλικότητας, τα δικαιώματα και την ισότητα.

Από όλα αυτά τίποτα δεν μπορεί να τεθεί σε δεύτερη μοίρα. Είναι όλα άμεσης κοινωνικής αναγκαιότητας και απόλυτης πολιτικής προτεραιότητας για την κυβέρνηση μας. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος της σύστασης του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Μεγάλη πρόκληση αποτελεί και η διοικητική οργάνωση του υπουργείου με δικό του οργανισμό που έχει ήδη δρομολογηθεί. Έχουμε βεβαίως τη διαχείριση και αντιμετώπιση τρεχόντων ζητημάτων επείγοντος χαρακτήρα, όπως πχ το ότι έπρεπε να διανεμηθούν έγκαιρα τα σχολικά γεύματα ή να επιλυθούν γραφειοκρατικά ζητήματα με τα vouchers στους βρεφονηπιακούς και να βρούμε βέβαια τους έξτρα πόρους για να καλύψουμε όλες τις αιτήσεις με πλήρη φάκελο στους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Το δημογραφικό, είναι ένα πρόβλημα με πολλές προεκτάσεις που αν δεν αντιμετωπιστεί θα αποτελέσει μεγάλη απειλή και για το ασφαλιστικό. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό πότε αναμένεται να παρουσιαστεί και τι ακριβώς θα περιλαμβάνει;

Σ.Ζ. Το δημογραφικό δεν είναι απλώς και μόνο ένα πρόβλημα υπογεννητικότητας που γεννά απειλές για το ασφαλιστικό. Είναι ένα μείγμα θεμάτων που περιλαμβάνει όλες σχεδόν τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου.

Δεν αφορά μόνο τη χώρα μας αλλά όλες τις χώρες της Ε.Ε όπως έδειξαν και τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat. Ωστόσο η χώρα μας έχει επιπλέον ιδιαιτερότητες. Ως κυβέρνηση σχεδιάσαμε και υλοποιούμε συνεκτικές πολιτικές που ωστόσο πρέπει να πούμε καθαρά, ότι χρειάζονται όμως αρκετές δεκαετίες συνεπούς εφαρμογής για να υπάρξουν αποτελέσματα. Αυτό το πλέγμα μέτρων, δράσεων και μακροπρόθεσμων πολιτικών κωδικοποιείται και θα αποτυπωθεί στο Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό το οποίο θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024. Η υπογεννητικότητα όπως ανέφερα και νωρίτερα είναι βασική παράμετρος του προβλήματος και πιστεύω πως σε λίγο καιρό θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε μέτρα και για το ζήτημα αυτό.

Θέλουμε οι νέες γυναίκες, όσο και εκείνες που μπορεί να επιλέγουν για διάφορους λόγους να ξεκινήσουν το ταξίδι της μητρότητας πιο αργά, να γνωρίζουν ότι έχουν επιλογές και η κυβέρνηση μας αντιλαμβάνεται πόσο σημαντική είναι μια τέτοια παρέμβαση.

Το πρόβλημα της στέγης είναι μια άλλη κομβική παράμετρος που συνδέεται ευθέως με το δημογραφικό και θα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου. Η έλλειψη ποιοτικής και οικονομικής στέγης είναι από τους πιο αποτρεπτικούς παράγοντες στη δημιουργία οικογένειας και για πρώτη φορά στη χώρα, υλοποιείται μια πολιτική με αρχή μέση και τέλος. Επτά προγράμματα με κλειδωμένη χρηματοδότηση ύψους 2,2 δις ευρώ, απευθύνονται κυρίως στους νέους ανθρώπους, και καλύπτει τη στεγαστική ανάγκη με πολλούς τρόπους.

Τα κοινωνικά επιδόματα (επίδομα παιδιού, γέννησης, μητρότητας) πιστεύετε ότι μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για τα νέα ζευγάρια να πάρουν την απόφαση για τη δημιουργία οικογένειας;

Σ.Ζ. Η κυβερνητική πολιτική δεν ξεκινάει και φυσικά δεν τελειώνει στα επιδόματα. Βλέπουμε στις σχετικές έρευνες, το λένε οι ειδικοί αλλά το ακούμε και από τους νέους ανθρώπους γύρω μας, ότι στη απόφαση για τη δημιουργία οικογένειας υπεισέρχονται πλέον περισσότεροι παράγοντες από τον στενό οικονομικό. Αρκετοί άνθρωποι ορίζουν πλέον με διαφορετικό τρόπο την προσωπική και οικογενειακή πληρότητα. Είναι σημαντικό όμως ότι όταν επιλέγουν τη στιγμή να κάνουν οικογένεια να βρίσκουν την πολιτεία δίπλα έμπρακτα κοντά τους. Σας θυμίζω ότι μια από τις πρώτες αποφάσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2019 ήταν η χορήγηση ενός εφάπαξ επιδόματος 2.000€ για κάθε παιδάκι που θα ερχόταν στον κόσμο.

Η αύξηση του αφορολόγητου στις οικογένειες με παιδιά – 1000 ευρώ ανά παιδί - δεν είναι επίδομα αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική για τις οικογένειες.

Η σημαντική μείωση της ανεργίας ιδιαίτερα της νεανικής και των γυναικών, η αύξηση του κατώτατου μισθού, το ξεπάγωμα των τριετιών κ.α οδηγούν στη σημαντική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Έτσι στηρίζεται στην πράξη η οικογένεια.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Η διεύρυνση του επιδόματος μητρότητας σε ελευθεροεπαγγελματίες και γυναίκες αγρότισσες και δυνατότητα μεταβίβαση της άδειας στον πατέρα είναι μια σημαντική στιγμή για τον προγραμματισμό μιας οικογένειας. Και είμαι χαρούμενη που είναι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που την εισήγαγε πολύ πρόσφατα.

Πού οφείλονται οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος «Νταντάδες της γειτονιάς» που έχει εξαγγελθεί από το 2022; Πότε θα λειτουργήσει;

Σ.Ζ. Έχετε δίκιο ότι υπήρξαν ορισμένες καθυστερήσεις Αλλά κάθε πιλοτικό πρόγραμμα έχει πάντα και κάποιες «παιδικές ασθένειες». Το σημαντικό είναι πως το πρόγραμμα πλέον θα τρέχει σε 61 Δήμους και πρόσφατα εντάξαμε τον μεγαλύτερο Δήμο της χώρας, το Δήμο Αθηναίων.

Για να μπορέσουν όμως περισσότεροι γονείς και οικογένειες να επωφεληθούν, όλοι εμείς οφείλουμε να παρέχουμε διαρκή, εύληπτη και αναλυτική ενημέρωση. Και σε αυτό χρειαζόμαστε και τη δική σας βοήθεια. Τι είναι σημαντικό να πούμε σήμερα;

Ότι η πλατφόρμα για την εγγραφή στο μητρώο επιμελητριών και επιμελητών είναι και θα παραμείνει ανοιχτή. Και πρέπει να επισημάνουμε ότι οι εγγραφές είναι ακόμα χαμηλές οπότε υπάρχει μια ευκαιρία να αυξήσουμε τον αριθμό αυτό. Ότι μαμάδες, μπαμπάδες, φυσικοί, θετοί και ανάδοχοι που εργάζονται είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης άνεργες μαμάδες φυσικές, θετές, ανάδοχες που είναι εγγεγραμμένες στα μητρώα της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης μπορούν να μπουν στην πλατφόρμα ntantades.gov.gr να κάνουν εγγραφή για να γίνουν δικαιούχοι του voucher των 500 και 300 ευρώ αντίστοιχα. Για οποιαδήποτε πληροφορία και βοήθεια επίσης μπορούν να καλούν στις τηλεφωνικές γραμμές 2103258080 και 2103258090 από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ ή να στείλουν μήνυμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση ntantades@yeka.gr.

Θέλω να επισημάνω ιδιαίτερα ότι το πρόγραμμα «Νταντάδες της γειτονιάς» δεν χτίστηκε στη λογική να δώσουμε απλά ένα voucher με μια σημαντική χρηματική ενίσχυση στους γονείς. Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια μεγάλη δεξαμενή υπεύθυνων, εκπαιδευμένων και πιστοποιημένων φροντιστών. Από ανθρώπους οι οποίοι θα εμπνέουν εμπιστοσύνη και θα δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας στις μαμάδες που αφήνουν στα χέρια τους τα παιδιά τους σε εξαιρετικά τρυφερή ηλικία.

Αλλά συγχρόνως δίνουμε την μέγιστη προσοχή μας και την φροντίδα στην ενίσχυση των προγραμμάτων vouchers που δίνουμε για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης δίνοντας έτσι την ελευθερία στους γονείς να εργάζονται όντας σίγουρος και σίγουρη ότι τα παιδιά είναι σε ένα ασφαλές περιβάλλον όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητά τους με τρόπο ολοκληρωμένο, καλλιεργούν τις δεξιότητές τους αλλά συγχρόνως δέχονται την φροντίδα εξειδικευμένων επαγγελματιών. Και θα είμαστε πάντα πάρα πολύ απαιτητικές και απαιτητικοί με ό,τι έχει να κάνει με τα παιδιά.

Σε ότι αφορά τις έγκυες και εργαζόμενες μητέρες θα έχουν να περιμένουν κάτι από τη νέα χρονιά σε επίπεδο παροχών (κάθε είδους);

Σ.Ζ. Από τις αρχές του 2024 το επίδομα παιδιού θα αυξηθεί έως και 600 ευρώ ετησίως, ενώ ειδικά για τον μήνα Δεκέμβριο, 800.000 δικαιούχοι, θα λάβουν επιπλέον μιάμιση δόση επιδόματος παιδιού. Ενδεικτικά το συνολικό ποσό που θα λάβει το Δεκέμβριο μια οικογένεια με τρία παιδιά κυμαίνεται από 280 έως 700 ευρώ. Να σημειώσω εδώ ότι οι μαμάδες που είναι εργαζόμενες στο δημόσιο λαμβάνουν πλέον αυξημένα οικογενειακά επιδόματα.

Για το 2023-2024 αυξάνουμε τον προϋπολογισμό των βρεφονηπιακών σταθμών και των ΚΔΑΠ επιπλέον 15 εκατ. ευρώ στα 360 εκατ που διατέθηκαν την περίοδο 2022-2023. Αξιοποιούμε το Ταμείο Ανάκαμψης για να δημιουργήσουμε δεκάδες χιλιάδες θέσεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σε κέντρα δημιουργικής απασχόλησης ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση ακόμα περισσότερα παιδιά. Παράλληλος στόχος είναι να λειτουργούν περισσότερες ώρες, μέχρι το απόγευμα, μαζί με την επέκταση των ολοήμερων σχολείων.

Το νέο πλαίσιο των γονικών αδειών χωρίς να είναι «επίδομα» ή «παροχή» με τη στενή έννοια στηρίζει ουσιαστικά την γονέϊκή αποστολή. Αποκαταστήσαμε μια αδικία αυξάνοντας στους 9 μήνες την άδεια μητρότητας στις ελεύθερες επαγγελματίες και στις αγρότισσες μητέρες όπως ισχύει για τις εργαζόμενες στο δημόσιο. Καλύφθηκε και οικονομικά η διαφορά που υπήρχε. Δώσαμε τη δυνατότητα μεταβίβασης της άδειας στον πατέρα στην περίπτωση που θα θέλει ή πρέπει να μείνει εκείνος με το παιδί. Σε μια περίοδο που η ακρίβεια απασχολεί ιδιαίτερα τα νοικοκυριά διατηρούνται ορισμένα από τα βρεφικά και παιδικά είδη στο χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ. Και βέβαια συνεχίζουμε αναζητώντας πάντα την βέλτιστη λύση έτσι ώστε να νιώθει η μητέρα την φροντίδα και την μέριμνα του κράτους.

Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που απασχολεί αρκετά ζευγάρια, είναι αυτό της υιοθεσίας και της αναδοχής. Τα προβλήματα είναι πολλά και λίγο πολύ γνωστά. Αναμένονται αλλαγές και σε ποια κατεύθυνση;

Σ.Ζ. Αρχικά θέλω να μοιραστώ μαζί σας τα καλά νέα. Το 2022 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας υπήρξε μια αξιοσημείωτη αύξηση των υιοθεσιών στη χώρα. 274 παιδιά βρήκαν οικογένεια, σπίτι και όλα συνδέονται με αυτά. Ασφάλεια, φροντίδα, υποστηρικτικό περιβάλλον. Είχαν προηγηθεί άλλα 184 παιδιά το 2021. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό είναι αποτέλεσμα μιας συγκροτημένης πολιτικής και κυρίως μιας δέσμευσης που έχουμε αναλάβει ως κυβέρνηση. Να βγάλουμε τα παιδιά από τα ιδρύματα. Να βρούμε τους κατάλληλους για κάθε παιδί θετούς γονείς και αναδόχους.

Για να το πετύχουμε πρώτα έπρεπε να ξέρουμε ακριβώς πόσα παιδιά βρίσκονται στα κέντρα παιδικής προστασίας. Η ηλεκτρονική καταγραφή ήταν από τις πρώτες μέριμνες που έλαβε η υφυπουργός κα Δόμνα Μιχαηλίδου και έτσι σήμερα γνωρίζουμε ότι 1266 παιδιά εκ των οποίων 166 με αναπηρίες βρίσκονται σε 98 μονάδες παιδικής προστασίας. Η αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 2023 και έχει βοηθήσει πολύ αλλά πρέπει να επιταχύνουμε ακόμη περισσότερο το χρόνο επεξεργασίας και απάντησης στις αιτήσεις. Γνωρίζουμε ότι βελτιώνοντας ή και εξαλείφοντας την εξαντλητική και ψυχικά εξουθενωτική γραφειοκρατία, ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να επιλέξουν την υιοθεσία και την αναδοχή. Συγχρόνως γνωρίζουμε καλά ότι πρέπει να ενισχυθεί ο αριθμός των κοινωνικών λειτουργών σε όλες τις περιφέρειες και είμαστε σε συνεχή συνεργασία μαζί τους.

Οικογένειες με ανάπηρα παιδιά. Πώς σκοπεύετε να τις βοηθήσετε και κυρίως τα παιδιά με αναπηρία που ζουν σε ιδρύματα;

Σ.Ζ. Όλες οι δράσεις και οι παρεμβάσεις μας, για τους ανθρώπους με αναπηρία έχουν στον πυρήνα τους, την όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητη διαβίωση τους, μέσα στην κοινότητα. Με όρους ισοτιμίας και αυτονομίας. Πως θα το καταφέρουμε;

Ένα παράδειγμα είναι ο «Προσωπικός Βοηθός» που αποτελεί ένα εμβληματικό εγχείρημα για την κυβέρνηση μας. Επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα και μέχρι τώρα περισσότερα από 1.250 άτομα βρήκαν τον πολύτιμο φροντιστή που θα τους επιτρέψει να ζουν να εργάζονται να διασκεδάζουν με αυτονομία και αξιοπρέπεια. Βέβαια υπάρχει αξιοποίηση του προγράμματος από μία ηλικία και μετά αλλά όμως είναι μία εξαιρετική αρχή για ένα κράτος που θέλει να εξασφαλίσει ισοτιμία σε όλους τους πολίτες του.

Αντιλαμβανόμαστε ως κοινωνία έστω και με καθυστέρηση την υποχρέωση μας για την ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία και αποκτάμε το προνόμιο θα έλεγα να μαθαίνουμε ό,τι όπου υπάρχει βούληση και σθένος υπάρχει και τρόπος. Πριν από λίγες μέρες στο Μουσείο της Ακρόπολης μαζί με τον πρωθυπουργό συναντήσαμε την Αργυρώ και την προσωπική της βοηθό, την Αλεξάνδρα. Δεν ήταν απλά μια συγκινητική στιγμή. Ήταν η στιγμή της απόλυτης συνείδησης ότι μπορούμε να υπερβούμε τον ελληνικό εξαιρετισμό που είχε καταστήσει τα άτομα με αναπηρία, αόρατα. Είναι κορυφαία επιλογή για την κυβέρνηση μας σε συνεργασία με τους φορείς να κάνουμε επανάσταση στα θέματα της προσβασιμότητας. Το πρόγραμμα μάλιστα επεκτείνεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Μάλιστα εντάξαμε στο Ταμείο Ανάκαμψης και το πρόγραμμα κτιριολογικής αναβάθμισης σπιτιών, χώρων εργασίας και δημόσιων φορέων ώστε να εξασφαλίζεται καθολική προσβασιμότητα. Μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία είναι αυτή που πρόκειται να πάρουμε πάλι μέσω του ταμείου ανάκαμψης με το πρόγραμμα της πρώιμης παρέμβασης για παιδιά με αναπηρία ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή αυτών και τις οικογένειές τους.

Το πιλοτικό πρόγραμμα θα εστιάζει σε παιδιά με αναπηρίες ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή ή με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτών ενδεικτικά με διαταραχές ΔΑΦ, σύνδρομο Down, νοητική δυσλειτουργία, διαταραχή ακοής ή/και όρασης, διαταραχές λόγου ή/και ομιλίας και κινητικές δυσκολίες.

Και δεν σταματάμε εκεί. Ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα που έχει και αυτό ενταχθεί στο ταμείο ανάκαμψης είναι αυτό της υποστήριξης της εργασιακής ενσωμάτωσης ατόμων με διαταραχή φάσματος αυτισμού.

Θα υλοποιηθεί μέσω της παροχής συμβουλευτικής υποστήριξης από Διαμεσολαβητές (μέντορες) προς τους ωφελούμενους και προς τους εργοδότες και της προώθησης στην απασχόληση μέσω της επιδότησης μισθολογικού κόστους και εργοδοτικών εισφορών. Παράλληλα, θα υλοποιηθεί εξειδικευμένη εκστρατεία ενημέρωσης, επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης για την ευρύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας με σκοπό την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και διαρκούς επαγγελματικής ενσωμάτωσης των ατόμων στο φάσμα του αυτισμού.

Χρειάζεται ως κοινωνία να κατεδαφίσουμε ένα βουνό από εμπόδια αλλά θα το κάνουμε.

Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας για τα παιδιά με αναπηρία που φιλοξενούνται σε ιδρύματα υπάρχει μια και μόνη απάντηση. Η ουσιαστική βοήθεια είναι να συνεχίζουμε να δημιουργούμε τις συνθήκες για να βγαίνουν τα παιδιά από τα ιδρύματα. Ήδη προχωράει ικανοποιητικά το πρόγραμμα που επιτρέπει σε εφήβους με αναπηρίες να ζήσουν μαζί σε σπίτια ημιαυτόνομης διαβίωσης. Κερδίζοντας το όνειρο σε μια λειτουργική και όσο το δυνατόν ανεξάρτητη ζωή.

Ταυτόχρονα επιδιώκουμε να ενδυναμώσουμε το θεσμό της επαγγελματικής αναδοχής. Γνωρίζουμε ότι παιδιά με μεγάλο ποσοστό ψυχικής ή σωματικής αναπηρίας δεν είναι εύκολο να βρεθούν σε μια θετή οικογένεια. Προσβλέπουμε ότι με την επαγγελματική αναδοχή θα καταφέρουμε και αυτά τα παιδιά να έχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα εκτός των ιδρυμάτων. Δεν έχουμε καταφέρει είναι η αλήθεια να διευρύνουμε την απήχηση του θεσμού αλλά δεν παραιτούμαστε. Δεν είναι ανέφικτος στόχος το «κανένα παιδί με αναπηρία σε ίδρυμα». ‘Η για να είμαι ακριβής είμαστε απολύτως δεσμευμένοι σε αυτόν το στόχο.

Εξίσου σημαντικό θέμα με πολλές προεκτάσεις, είναι η ενδοοικογενειακή βία με θύματα – συνήθως – συζύγους, μητέρες, παιδιά. Δεδομένου ότι είναι ένα σύνθετο ζήτημα, από πλευράς υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, τι είδους μέτρα μπορούμε να αναμένουμε;

Σ.Ζ. Θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο πριν σας πω για τα μέτρα και τις πρόνοιες που λαμβάνονται από το υπουργείο μας. Θα έχουμε κερδίσει απείρως περισσότερα εάν ως πολιτεία και κοινωνία επενδύσουμε στο να αποτάξουμε τη γενική κουλτούρα της βίας, παρακλάδι της οποίας είναι και η ενδο-οικογενειακή. Κομβικό είναι να καταφέρουμε να πείσουμε τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας ότι μπορούν να μιλήσουν, να καταγγείλουν και αυτομάτως η πολιτεία να υψώσει γύρω τους ένα ουσιαστικό τείχος προστασίας και ασφάλειας. Ήδη υπό την ευρύτερη εποπτείας μας λειτουργούν 44 Συμβουλευτικά Κέντρα με ειδικό επιστημονικό προσωπικό συμβούλων εξειδικευμένων στην προσέγγιση των γυναικών. Παρέχουν στις γυναίκες που απευθύνονται σε αυτά, δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης και συμβουλευτικής, στο πλαίσιο ολοκληρωμένων δράσεων ψυχοκοινωνικής και νομικής στήριξης και εργασιακής συμβουλευτικής. Λειτουργούν επίσης 20 ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών. Πολύ σημαντική είναι και η δέσμη πρωτοβουλιών που έχει λάβει η ελληνική αστυνομία. Δημιούργησε υπηρεσίες αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας, οι οποίες λειτουργούν σε όλη την επικράτεια. Συγκεκριμένα, ιδρύθηκαν 73 επιτελικές υπηρεσίες αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και 18 Γραφεία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας.

Και βέβαια μετά την επιτυχημένη πρώτη εφαρμογή του κουμπιού πανικού, του γνωστού panic button, το οποίο έχει ήδη βοηθήσει πολλές γυναίκες, το panic button θα επεκταθεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα με τη συνεργασία του υπουργείου κοινωνικής συνοχής και οικογένειας, του υπουργείου προστασίας του πολίτη και την πολύ σημαντική συνεισφορά του ιδρύματος Vodafone.

Για την νομική αντιμετώπιση του θέματος σημαντικές είναι και οι εξελίξεις που φέρνει ο νέος ποινικός κώδικας με αυστηροποίηση των ποινών ενδοοικογενειακής βίας αλλά και παροχή κινήτρων αλλά και υποχρέωση των επαγγελματιών να αναφέρουν αμελλητί κάθε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας ταυτόχρονη προστασία από τις σε βάρος τους κακόβουλες μηνύσεις, αναφορές και πειθαρχικές διώξεις.

Το πρώτο βήμα βέβαια είναι οι γυναίκες θύματα της κακοποιητικής οικογενειακής βίας να βρουν το θάρρος και να μιλήσουν. Αλλά και όποιος έχει διαπιστώσει ότι διαπράττεται τέτοιο έγκλημα. Παίρνοντας ένα τηλέφωνο. Η γραμμή SOS 15900 επί 365 μέρες το χρόνο επί 24ωρου διαθέτει ψυχολόγους και κοινωνικούς επιστήμονες να ακούσουν και να παρέχουν άμεση βοήθεια. Με εχεμύθεια και ευαισθησία. Επειδή υπάρχουν γυναίκες που είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν τηλέφωνο υπάρχει η δυνατότητα να στείλει οποιαδήποτε στιγμή ένα email στο sos15900@isotita.gr.

Και μια τελευταία ερώτηση: Περίπου πέντε μήνες μετά τις εκλογές και την ανάληψη των καθηκόντων σας, ποια ζητήματα από τα οποία έχετε κληθεί να διαχειριστείτε μέχρι σήμερα, σας ξάφνιασε ή σας δυσκόλεψε περισσότερο;

Σ.Ζ. Έχω την τύχη και τη χαρά παρότι ξεκινήσαμε ένα υπουργείο από το μηδέν να μην αρχίζουμε από το μηδέν την προσπάθεια μας. Ο σχεδιασμός των πολιτικών και των δράσεων έχει γερές βάσεις που μπήκαν στην πρώτη κυβερνητική θητεία και για το λόγο αυτό δεν υπήρξε κάποιος αιφνιδιασμός. Δυσκολίες εννοείται ότι υπάρχουν και είναι πολλές αλλά δουλεύουμε όλοι με επαγγελματισμό και βαθιά συναίσθηση ότι η προσπάθεια μας αντανακλάται σε κάθε άνθρωπο από τη στιγμή της γέννησής του μέχρι τα γεράματα του. Η δυσκολότερη πάντως στιγμή για το υπουργείο μας όπως άλλωστε και ολόκληρης της κυβέρνησης ήταν η αντιμετώπιση της θεομηνίας στη Θεσσαλία.

Βρεθήκαμε από την πρώτη ώρα δίπλα στους ανθρώπους που επλήγησαν, είδαμε την απόγνωση τους και την προσδοκία να ανταποκριθεί η πολιτεία στις ανάγκες τους χωρίς καθυστερήσεις. Ταχύτατα προχωρήσαμε ως υπουργείο στην αυτόματη παράταση μέχρι το τέλος του χρόνου στην καταβολή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και του Στεγαστικού Επιδόματος χωρίς νέες εγκριτικές αποφάσεις. Διασφαλίσαμε την προσωρινή φιλοξενία πληγέντων σε δομές του Υπουργείου ενώ σε συνεννόηση με τη ΔΥΠΑ συμβάλλουμε στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος των πλημμυροπαθών με την παραχώρηση εργατικών κατοικιών. Συγχρόνως συμπράξαμε με το υπουργείο υγείας και την κοινωνία των πολιτών για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των πολιτών από την πρώτη στιγμή.

Έχουμε επίγνωση της δυσκολίας των θεμάτων που έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε και προσωπική μου δέσμευση είναι ότι θα καταβάλουμε πάντα την μέγιστη προσπάθεια έτσι ώστε να τα αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά.