Διαταραχές της φωνής και παθήσεις των φωνητικών χορδών στα παιδιά

Οι δυνατές φωνές στο σχολεία , στα πάρκα , στη διάρκεια των παιχνιδιών, αποτελούν αίτια κακής χρήσης της φωνής, που μερικές φορές κουράζουν τόσο τις φωνητικές χορδές που στο τέλος της ημέρας δεν μπορούν καν να μιλήσουν τα παιδιά.

Πώς παράγεται η φωνή;

Φωνή παράγεται όταν ο αέρας υπό πίεση διέρχεται μεταξύ των φωνητικών χορδών οι οποίες δονούνται. Η φωνή τροποποιείται από τα ηχεία του στοματοφάρυγγα και των ρινικών κοιλοτήτων. Η ομιλία παράγεται από 3 λειτουργίες την πνευμονική , την λαρυγγική και τη στοματική.

Ποιο ανατομικό όργανο είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία της φωνής;

Το όργανο του λάρυγγα βρίσκεται στη μεσότητα του τραχήλου, στο σημείο διαχωρισμού της πεπτικής από την αναπνευστική οδό. Οι λειτουργίες του λάρυγγα είναι η προστατευτική η αναπνευστική και η φωνητική. Κατά τη φωνητική λειτουργία ο λάρυγγας δρα ως γεννήτρια παραγωγής ήχου με τη φώνηση των δυο φωνητικών χορδών.

Πώς μεταβάλλεται η φωνή με την ηλικία;

Η φωνή μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής. Κατά την εφηβεία η φωνή προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά του φύλου. Υπό την επίδραση ορμονών του φύλου αυξάνονται οι διαστάσεις του λάρυγγα. Το μικρό φωνητικό φάσμα της παιδικής ηλικίας επεκτείνεται προς τις χαμηλές και υψηλές συχνότατες μέχρι να αποκτήσει το εύρος του ενήλικα. Οι πρώτες εκδηλώσεις της ωρίμανσης της φωνής παρατηρούνται στα κορίτσια σε ηλικία 10-11 ετών ενώ στα αγόρια αργότερα.

Ποιες είναι οι παθήσεις των φωνητικών χορδών;

Οι δυσφωνίες παρατηρούνται σε σχολική ηλικία σε ποσοστό 5-45%. Τα αγόρια εμφανίζουν συχνότερα διαταραχές στη φωνή.

Τα πιο σημαντικά αίτια είναι:

• οι φλεγμονώδεις παθήσεις(πχ. λαρυγγίτιδα),
• τα νευρολογικά αίτια (με διαταραχές κινητικότητας του λάρυγγα),
• οι φωνοτραυματικές παθήσεις (συχνότερα-φωνητικά κομβία ή οζίδια),
• η δυσφωνία μυϊκής τάσης
• οι συγγενείς παθήσεις(λαρυγγομαλακία, αιμαγγειώματα). Οι συγγενείς παθήσεις του λάρυγγα, ανάλογα τη βαρύτητα τους εκδηλώνονται είτε άμεσα στο νεογνό μετά τον τοκετό είτε μερικούς μήνες αργότερα..
• οι ηλιακές δυσφωνίες(ηβηφωνία) και πολύ σπανιότερα στα παιδιά οι νεοπλασματικές παθήσεις.

Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα των παθήσεων των φωνητικών χορδών;

Το βράγχος φωνής αποτελεί το κυριότερο σύμπτωμα των φωνητικών χορδών. Βράγχος φωνής είναι η διαταραχή της φωνής που μπορεί να προκληθεί από κάθε παθολογική κατάσταση του λάρυγγα, που επηρεάζει τη λειτουργία των γνήσιων φωνητικών χορδών.

Το παιδικό βράγχος φωνής παρατηρείται σε οξεία λαρυγγίτιδα, σε διφθερίτιδα ή σε ξένο σώμα λάρυγγα-ΕΠΕΙΓΟΝ.

Το παρατεινόμενο βράγχος φωνής, προκαλείται, από πολύποδες ή θηλώματα φωνητικών χορδών ή κομβία. Η φωνή μπορεί να είναι τραχεία σε υποθυρεοειδισμό, εφηβεία και σπανιότερα σε άτομα χωρίς παθολογικά νοσήματα.

Πότε μας ανησυχεί η αλλαγή χροιάς τής φωνής σε ένα παιδί;

Όταν επιμένει η βραχνάδα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 5 ημερών (χωρίς να εμφανίζει δυσκολία στην αναπνοή , γιατί αν εμφανίζει δύσπνοια, πάμε άμεσα- ΕΠΕΙΓΟΝ- το παιδί στο ιατρό).

Η φωνή του παιδιού μπορεί να ακούγεται βραχνή, να πονά κατά την ομιλία, να δυσκολεύεται στη προφορά κάποιων ήχων, να προσπαθεί να μιλά δυνατότερα. Επίσης μπορεί να κάνει διακοπές κατά την ομιλία.

Πώς γίνεται η εξέταση για το έλεγχο των φωνητικών χορδών;

Κύρια εξέταση για τον έλεγχο των παθήσεων του λάρυγγα είναι η έμμεση και η άμεση λαρυγγοσκόπηση. Η εξέταση λαμβάνει χώρα σε ένα ιατρείο Ω.Ρ.Λ.

Αρχικά λαμβάνεται ένα ιστορικό περιγράφοντας πότε ξεκίνησαν τα συμπτώματα, για τις φωνητικές συνήθειες του παιδιού για τη ακουστική του αντίληψη( ένα παιδί που δεν ακούει άριστα μπορεί να φωνάζει περισσότερο, γιατί δεν αντιλαμβάνεται την ένταση της φωνής του), για πιθανές αλλεργίες ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Η εξέταση στο παιδί γίνεται συνήθως με ένα εύκαμπτο ρινοφαρυγγοσκόπιο, που εισέρχεται από τη μυτούλα και ενδοσκοπείται η κινητικότητα των φωνητικών χορδών. Η εξέταση είναι ανώδυνη και γρήγορη.

Στα μεγαλύτερα παιδιά άνω των 6 ετών μπορεί να γίνει και μέσω στοματικής κοιλότητας με άκαμπτο λαρυγγοσκόπιο, λέγοντας στο παιδί να παίρνει εισπνοή κ εκπνοή από το στόμα.

Ποια τα συχνότερα αίτια της διαταραχής της φωνής;

Η λαρυγγίτιδα και τα κομβία-οζίδια γνήσιων φωνητικών χορδών, αποτελούν τα κυριότερα αίτια του βράγχους φωνής. Η οξεία λαρυγγίτιδα , αποτελεί συνήθως εκδήλωση ιογενούς λοίμωξης του ανώτερου αναπνευτικού και η θεραπεία συνίσταται σε αντιπυρετικά, σε άφθονα υγρά και στη ρύθμιση η υγρασίας του δωματίου (εισπνοές με υδρατμούς-χρήση υγραντήρα) και σε οξεία φάση κορτικοστεροειδή).

Τα κομβία-οζίδια γνήσιων φωνητικών χορδών αποτελούν το πιο συχνό μακροχρόνιο αίτιο της διαταραχής της φωνής των παιδιών. Συνήθως στα παιδιά υποχωρούν αυτομάτως όταν αλλάξουν τις φωνητικές του συνήθειες. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.

Η θεραπεία συνίσταται σε ‘’οικονομία φωνής’’ (όσο είναι εφικτό σε ένα παιδί)και στη λογοθεραπεία, όχι για την βελτίωση της ομιλία του , αλλά για την εκμάθηση της σωστής χρήση της φωνής (σωστή τοποθέτηση φωνής).

Η λογοθεραπεία στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οδηγεί σε πλήρη υποχώρηση των βλαβών!

Η φωνή είναι μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού και από τα πιο βασικά μέσα επικοινωνίας στη καθημερινότητα μας.

Η αλλαγή χροιά της φωνής του παιδιού μας, που εμμένει, θα πρέπει να μας οδηγεί στον έλεγχο των φωνητικών του χορδών σε α φάση πηγαίνοντας σε ένα Ω.Ρ.Λ ιατρό για την πλήρη διερεύνηση τους και την απαραίτητα αγωγή(αναλόγως των ευρημάτων).

Φωκίων Γ.Σεφερλής, PhD
Χειρουργός Κεφαλής κ Τραχήλου
Διδάκτωρ Τμήματος Ιατρικής Παν/μιου Θεσσαλίας
Ιατρείο: Λ.Κουντουριώτου 158, Ρέθυμνο-Κρήτη