Βία κατά των Γυναικών: Οι τρεις μορφές ενδοοικογενειακής βίας

Με τον όρο βία κατά των γυναικών εννοούμε: «…κάθε πράξη ή απειλή βίας που κατευθύνεται εναντίον του γυναικείου φύλου, οπουδήποτε και αν εκδηλώνεται αυτή, είτε στον δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό χώρο, και επιφέρει ή μπορεί να επιφέρει στις γυναίκες βλάβη ή πόνο σωματικό, σεξουαλικό ή ψυχολογικό, φόβο ή ηθελημένη στέρηση της ελευθερίας». Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν τρεις μορφές ενδοοικογενειακής βίας:

1. Ψυχολογική βία που μπορεί να είναι: Α) Λεκτική: Εκφράζεται με προσβολές, ύβρεις και απειλές. Β) Κοινωνική: Στοχεύει στην απομόνωση του θύματος. Γ) Οικονομική: Πλήρης οικονομική εξάρτηση του θύματος πάνω στο θύτη.
2. Σωματική βία: Σωματική κακοποίηση του θύματος που αποτελείται από ξυλοδαρμό και κακοποίηση μέσω αντικειμένων.
3. Σεξουαλική βία: Αποτελεί την πιο γνωστή και σιωπηρή μορφή βίας. Εκδηλώνεται με βιασμό μέσα στο γάμο, με βιασμό έξω από το γάμο και με αιμομιξία.

Το 2020 διενεργήθηκε από το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας μια περιγραφική έρευνα για τη βία των γυναικών στην Ελλάδα. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν μέσω της έρευνας παρατίθενται παρακάτω:

• Κέντρο υποδοχής κακοποιημένων γυναικών στην Αθήνα. Έχουν επισκεφθεί το κέντρο 2600 γυναίκες και ζήτησαν τηλεφωνική βοήθεια περίπου 6000 γυναίκες. Επίσης, παρατηρήθηκε αύξηση των αλλοδαπών γυναικών. Υπήρξε συνεργασία με 172 αλλοδαπές γυναίκες, όπου 15 από αυτές υπήρξαν θύματα σωματεμπορίας. Από αυτές, 5 επέστρεψαν στη χώρα τους με τη βοήθεια του κέντρου και 16 φιλοξενήθηκαν στον ξενώνα.
• Κέντρο κακοποιημένων γυναικών της Γ.Γ. Ισότητας. Από τα επίσημα στοιχεία του κέντρου προκύπτει ότι τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των κακοποιημένων γυναικών που ζήτησαν τη συνεργασία του κέντρου, σε σύνολο 556 γυναικών, το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν γυναίκες άνω των 40 ετών. Πιο συγκεκριμένα καταγράφηκαν 180 γυναίκες με χρόνια κακοποίηση εντός γάμου, μορφωτικού επιπέδου μέσης εκπαίδευσης, Ελληνίδες κατά την πλειοψηφία και με τόπο διαμονής την Αθήνα. Τα δύο αυτά χρόνια το κέντρο έχει δεχτεί 1100 τηλεφωνήματα και 1164 τηλεφωνήματα, από γυναίκες οι οποίες δεν θεωρούν απαραίτητο να ζητήσουν ραντεβού και απλά χρειάζονται πληροφόρηση μέσω τηλεφώνου. Τέλος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα στοιχεία του κέντρου παρατηρείται ναι αύξηση στη ζήτηση τηλεφωνικών πληροφοριών που κορυφώνεται το Φεβρουάριο του 2020 με τη διεξαγωγή της Ευρωπαϊκής καμπάνιας για τη βία.
• Κέντρο υποδοχής κακοποιημένων γυναικών του Πειραιά. Από τις 26 Νοεμβρίου και μέχρι το Σεπτέμβριο του 2020 είχαν επισκεφθεί το κέντρο με ραντεβού 91 γυναίκες με πρόβλημα χρόνιας κακοποίησης, κατά πλειοψηφία Ελληνίδες, που προέρχονταν από τη Νότια Αττική και τα κοντινά νησιά. Επίσης, το κέντρο είχε δεχθεί 260 τηλεφωνήματα για ενημέρωση ή ψυχολογική υποστήριξη.

Τέλος, σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι λείπουν από τις επίσημες στατιστικές τουλάχιστον 60 εκατομμύρια γυναίκες, θύματα των οικογενειών τους, δολοφονημένες εκ προμελέτης ή μέσω παραμέλησης, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες.

Τα παρακάτω στοιχεία καταδεικνύουν την κατάσταση τόσο στον αναπτυσσόμενο όσο και στο βιομηχανικό κόσμο:

• ΚΑΝΑΔΑΣ – Το 29% των γυναικών (από πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα 12.300 γυναικών) ανέφεραν ότι υπήρξαν θύματα άσκησης βίας από τον τωρινό ή πρώην σύντροφο τους από την ηλικία των 16 και μετά.
• ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ – Ποσοστό 20% από 314 γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν πως είχαν χτυπηθεί από το σύντροφο τους.
• ΣΟΥΗΔΙΑ – Ποσοστό 20% από 1.500 γυναίκες έχουν πέσει θύματα επίθεσης σύμφωνα με έρευνα του 1997.
• ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ – Το 25% των γυναικών (τυχαίο δείγμα από μια περιφέρεια) έχουν γρονθοκοπηθεί ή χαστουκιστεί από τωρινό ή πρώην σύντροφο τους κάποια στιγμή της ζωής τους.
• ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ – Το 28% των γυναικών (πανεθνικού αντιπροσωπευτικού δείγματος) ανέφεραν τουλάχιστον ένα περιστατικό φυσικής βίας από μέρους του συντρόφου τους.
• ΙΝΔΙΑ – Μέχρι και το 45% των έγγαμων ανδρών παραδέχτηκαν ότι κακοποιούν σωματικά τις συζύγους τους, σύμφωνα με έρευνα του 1996 σε 6.902 άνδρες στην περιοχή Uttar Pradesh.
• ΙΣΡΑΗΛ – Ποσοστό 32% των γυναικών ανέφεραν τουλάχιστον ένα περιστατικό φυσικής βίας από το σύντροφο τους και 30% ανέφεραν εξαναγκασμό σε σεξουαλική πράξη από τους συζύγους τους, σύμφωνα με έρευνα σε 1.826 γυναίκες Αραβικής καταγωγής.

Προσεγγίζοντας το θέμα της βίας κατά των γυναικών μέσω της επισκόπησης άλλων ερευνών καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως αποτελεί μια από τις πιο κακοήθεις καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πως είναι εξαπλωμένη σε όλο τον κόσμο και πως έχει επιπτώσεις τόσο στη φυσική όσο και στη συναισθηματική υγεία των γυναικών.

Νίνα Καραμολέγκου
Licensed Counselling Psychologist, MSc, Cognitive Behavioural Psychotherapist, MPH

Instagram: nina_karamolegou

Email: ninaka7@yahoo.com