Επιλόχεια κατάθλιψη: Μπορούμε να την προλάβουμε;

Το 10 – 15% των γυναικών εμφανίζει καταθλιπτικά επεισόδια την πρώτη ή τη δεύτερη εβδομάδα μετά τον τοκετό. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ασθένεια εξελίσσεται σιωπηλά για εβδομάδες έως και μήνες. Η κλινική εικόνα δεν διαφέρει από το τυπικό καταθλιπτικό επεισόδιο που εμφανίζεται σε άλλες περιόδους της ζωής.

Οι μισές μητέρες παιδιών με αυτισμό έχουν υψηλά καταθλιπτικά συμπτώματα

Απαραίτητο όμως είναι να διακρίνεται η επιλόχεια κατάθλιψη από την πολύ συνηθέστερη «επιλόχεια μελαγχολία» (baby blues ). Αυτή ξεκινά την πρώτη εβδομάδα μετά τον τοκετό, κατά κανόνα όμως όχι πριν από την τρίτη ημέρα, και διαρκεί μόνο μερικές ώρες ή ημέρες. Εμφανίζεται στο 50% των λεχώνων και δεν έχει βαρύνουσα σημασία.

Επιλόχεια κατάθλιψη: Αίτια

Τα αίτια της επιλόχειας κατάθλιψης περιλαμβάνουν τόσο βιολογικούς όσο και ψυχολογικούς παράγοντες.

Βιολογικοί παράγοντες

Μετά τη γέννα τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μειώνονται αισθητά, ενώ αυξάνονται απότομα τα επίπεδα της προλακτίνης, κάτι που φαίνεται να επηρεάζει την ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας.

Ψυχολογικοί παράγοντες

Η ψυχολογική φόρτιση την περίοδο αυτή είναι μεγάλη και πολλές γυναίκες δεν είναι προετοιμασμένες για τα έντονα συναισθήματα που συνοδεύουν τη μητρότητα. Η αύξηση του άγχους, λόγω των νέων ευθυνών και υποχρεώσεων μέσα από τη φροντίδα του νεογέννητου, το οικονομικό, οι αλλαγές στο δυναμικό της σχέσης του ζευγαριού, μπορεί να πυροδοτήσουν καταθλιπτικά συμπτώματα.

Επιλόχεια κατάθλιψη: Συμπτώματα

Επιλόχεια κατάθλιψη: Μπορούμε να την προλάβουμε;

Σύμφωνα με τα CDC (Centers for Disease Control and Prevention) πάνω από 20% των νέων μαμάδων αντιμετωπίζουν ένα ή παραπάνω συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης. Μερικά από αυτά είναι:

• Ατονία ή θλίψη τις περισσότερες ώρες τις ημέρας ή και της εβδομάδας.
• Δεν υπάρχει διάθεση για κουβέντα με φίλους και συγγενείς.
• Απώλεια ενδιαφέροντος για καθημερινά πράγματα (όπως βόλτες, φροντίδα .παιδιού, σεξ).
• Αλλαγές στη διάθεση, τη διατροφή και τον ύπνο.
• Αίσθηση κούρασης όλη την ημέρα.
• Αρκετά νεύρα.
• Άγχος, ανησυχία, κρίσεις πανικού, άσχημες σκέψεις.
• έμμονες και ανεξήγητες ιδεοληψίες - σκέψεις να κάνει κακό στον εαυτό της, το σύντροφο ή ακόμα και στο μωρό.

Επιλόχεια κατάθλιψη: Μπορεί να προληφθεί;

Η επιλόχεια κατάθλιψη δεν μπορεί να προληφθεί πλήρως. Βοηθά να γνωρίζετε τα προειδοποιητικά σημάδια αυτής της ψυχικής νόσου καθώς και τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο. Ωστόσο μπορείτε να κάνετε προληπτικά τα εξής:

• Να είστε ρεαλίστριες σχετικά με τις προσδοκίες που έχετε από τον εαυτό σας.
• Περιορίστε τους επισκέπτες όταν επιστρέφετε για πρώτη φορά στο σπίτι.
• Ζητήστε βοήθεια .
• Κοιμηθείτε ή ξεκουραστείτε όταν το μωρό σας κοιμάται αλλά και με κάθε ευκαιρία.
• Κάντε μια βόλτα και βγείτε από το σπίτι έστω και για λίγο.
• Μην απομονώνεστε από τον σύντροφό σας και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας.
• Μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας με φίλες σας.
• Θηλάστε, βοηθάει να δεθείτε με το μωρό.

Επιλόχεια κατάθλιψη: Αντιμετώπιση

Η επιλόχεια κατάθλιψη αντιμετωπίζεται διαφορετικά ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν φάρμακα κατά του άγχους ή αντικαταθλιπτικά και ψυχοθεραπεία.

Εάν θηλάζετε (θηλάζετε), ο γιατρός θα σας υποδείξει τι πρέπει να κάνετε. Με τη σωστή ιατρική παρακολούθηση και με τη βοήθεια του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί σε διάστημα 3- 6 μηνών. Σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να κριθεί σκόπιμη η εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Συμβουλές για την αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης

Η έγκαιρη παρέμβαση βοηθάει στην καλύτερη πρόγνωση και πορεία της θεραπείας. Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα, η θεραπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει ορμονική και ψυχιατρική εκτίμηση και θεραπεία, καθώς και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.

• Ενημερώνομαι για την επιλόχεια κατάθλιψη όσο εγκυμονώ καθώς η ευαισθητοποίηση και η προετοιμασία του ζευγαριού μπορεί να προλάβει την εξέλιξη της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας στην επιλόχεια κατάθλιψη
• Όταν νιώθω ότι κάτι δεν πάει καλά, μιλάω με τον γιατρό μου
• Όταν νιώθω ότι κάτι δεν πάει καλά, μιλάω με τον σύντροφό μου και του επικοινωνώ την συναισθηματική μου κατάσταση και τις σκέψεις που με προβληματίζουν
• Αν εκείνος δεν μπορεί να βοηθήσει ή δεν κατανοεί την κατάσταση, φροντίζω να μιλήσω με κοντινά μου άτομα που εμπιστεύομαι
• Ζητώ βοήθεια τουλάχιστον τον πρώτο καιρό με το βρέφος (σύζυγο, μητέρα, πεθερά, μαία, φίλες, κλπ.)
• Ζητώ βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού εφόσον νιώθω έντονη κόπωση και έλλειψη ύπνου που δημιουργούν επιπλέον εκνευρισμό
• Ζητώ την βοήθεια του συζύγου – πρακτικά αλλά και ψυχολογικά
• Αναζητώ βοήθεια ειδικού, ακόμα και αν ντρέπομαι
• Έχω στο μυαλό μου ότι είναι μία κατάσταση που επηρεάζει πολλές γυναίκες χωρίς να σημαίνει ότι δεν είναι καλές μητέρες

Μπορεί και ο μπαμπάς να πάθει κατάθλιψη λοχείας;

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Lundη η επιλόχεια κατάθλιψη αφορά και τους μπαμπάδες. Για την ακρίβεια το 8% των νέων μπαμπάδων επηρεάζεται από την επιλόχειο κατάθλιψη. Ποσοστό που βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό των γυναικών, που σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το ποσοστό των γυναικών βρίσκεται στο 10% με 12%.

Ποια συμπτώματα παρουσιάζουν οι μπαμπάδες με επιλόχειο κατάθλιψη

• φόβο, σύγχυση, αδυναμία και αβεβαιότητα για το μέλλον
  απόσυρση από την οικογενειακή ζωή, την εργασία και τις κοινωνικές καταστάσεις
• αναποφασιστικότητα
• απογοήτευση, ευερεθιστότητα, κυνισμός, θυμός
• συζυγικές συγκρούσεις
• εκνευρισμός και συγκρούσεις με τα παιδιά – αν υπάρχουν
  εχθρική συμπεριφορά προς τους συνεργάτες
• σωματικά συμπτώματα όπως δυσπεψία, αλλαγές στην όρεξη και το βάρος, διάρροια, δυσκοιλιότητα, πονοκέφαλοι, πονόδοντοι, ναυτία, αϋπνία, κούραση, αδυναμία.

^{Με πληροφορίες από my.clevelandclinic.org}