Απώλεια γονιού: Πώς να μιλήσετε στα παιδιά & πώς να προχωρήσετε στη ζωή σας

Πολλοί γονείς ζητούν βοήθεια για τον εαυτό τους αλλά και για τα παιδιά τους καθώς πολλά πράγματα μοιάζει να επαναπλαισιώνονται μετά από μια τέτοια απώλεια, κατά τη διάρκεια μιας αρκετά δύσκολης στιγμής.

Τους μιλάω για ευθύτητα και ειλικρίνεια και εύλογα απορούν πώς γίνεται να είναι ειλικρινείς και ευθείς αυτές τις στιγμές. Μπορεί να δυσκολεύεστε αλλά πρέπει να το καταφέρετε. Κανένας γονέας δεν θέλει να βρεθεί στην θέση από την οποία πρέπει να πει στο παιδί του τα άσχημα νέα για τον άλλον γονιό του. Είναι όμως απαραίτητο να είστε ευθείς μαζί τους. Να περάσετε χρόνο μόνοι σας μαζί τους για να τους εξηγήσετε ότι ο σύζυγός σας πέθανε. Αν τα παιδιά είναι δεν είναι καν στο δημοτικό, μπορεί να μην καταλάβουν τον θάνατο. Εξηγήστε τους με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια γίνεται. Αποφύγετε να πείτε ότι «κοιμήθηκε» καθώς αυτό μπορεί να τους δημιουργήσει τρόμο για τον ύπνο και να δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν τα ίδια. Τα παιδιά χρειάζονται την ενθάρρυνσή σας για να κάνουν ερωτήσεις τις οποίες πρέπει να απαντήσετε με ειλικρίνεια, χωρίς να προσθέσετε λεπτομέρειες που μπορεί να προκαλέσουν τρόμο χωρίς λόγο.

Εσείς μόνο έχετε την δύναμη να τα βοηθήσετε να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους. Γι` αυτό κάντε το εσείς πρώτοι. Πείτε τους ότι είστε στεναχωρημένοι, ή θυμωμένοι ή φοβισμένοι. Οτιδήποτε αισθάνεστε. Έτσι θα ενθαρρυνθούν να κάνουν το ίδιο. Αρχικά, μπορεί να είναι σοκαρισμένα και να μην ξέρουν τι αισθάνονται. Ο καθένας όμως αντιμετωπίζει και βιώνει διαφορετικά τον θάνατο κάποιου αγαπημένου του προσώπου. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει διαφορετικά συναισθήματα σε διαφορετικές στιγμές. Για να μπορέσει το παιδί να πενθήσει με υγιή τρόπο, πρέπει να έχει ανά τακτά διαστήματα την ευκαιρία να μιλήσει για τα συναισθήματά του – είτε με εσάς , με κάποιον έμπιστο φίλο ή συγγενή ή με κάποιον ειδικό.

Ενώ ο θάνατος προκαλεί κάποια άβολα συναισθήματα και υπάρχει η τάση να αποφεύγει η οικογένεια το θέμα, είναι ωφέλιμο για τα παιδιά να τους λέτε πώς αισθάνεστε και ακόμα και να κλάψετε μαζί τους. Είναι πολύ πιο υγιές από το να αγνοείτε τον θάνατο ως γεγονός και σας επιτρέπει τόσο σε εσάς όσο και στα παιδιά να το διαχειρίζεστε όλο και καλύτερα με τον καιρό. Όμως πρέπει να θυμάστε ότι δεν πρέπει να επιβαρύνετε τα παιδιά με τα συναισθήματά σας ούτε να τα ωθείτε να νοιάζονται περισσότερο για εσάς παρά για τον εαυτό τους.

Η ανάγκη σας σε αυτή την περίπτωση είναι να βρείτε υποστήριξη από ενήλικα.

Είναι προφανές ότι με τον θάνατο του ενός συζύγου, υπάρχουν πολλές πρόσθετες υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο άλλος. Μια εξ` αυτών είναι να δώσει ακόμα περισσότερο χρόνο, αγάπη και στοργή στα παιδιά από ότι έκανε πριν. Ενώ δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον ξεχωριστό χρόνο που περνούσαν με τον άλλον γονέα, θα χρειαστούν επιπλέον στήριξη από τον ένα τους γονέα καθώς πενθούν.Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα ασφυκτικό καθημερινό πρόγραμμα με πρόσθετες υποχρεώσεις, μπορεί να χρειαστεί να αυξηθούν οι ώρες εργασίας, και ενδεχομένως η εξάντληση στο τέλος της ημέρα μπορείς να κάνει ανέφικτο να έχει επιπλέον χρόνο με τα παιδιά. Είναι υπερβολικά πολλά για να τα αναλάβει κάποιος μόνος του όλα αυτά και επομένως είναι φρόνιμο να ζητήσει βοήθεια από άλλους.

Ο θάνατος του συζύγου σας μπορεί να σας κάνει να σκέφτεστε ότι πρέπει να κάνετε δουλειά για δύο άτομα. Αν το προσπαθήσετε, θα καταρρεύσετε επειδή είστε μόνο ένα άτομο. Τα παιδιά σας σας έχουν ανάγκη και προτεραιότητά σας για να το καταφέρετε είναι η υγεία σας και να παραμείνετε δυνατοί. Δεν είναι ώρα να είστε ντροπαλοί ενώ έχετε μεγάλη ανάγκη για βοήθεια. Δείξτε δεκτικότητα σε όποιου είδους βοήθεια σας προσφέρεται και να μην φοβάστε να την ζητήσετε όταν το χρειάζεστε.

Βάλτε προτεραιότητες ώστε να ξοδεύετε την ενέργειά σας μόνο σε ουσιώδη θέματα και ευθύνες. Ενώ μπορεί να σας αποσπά η δουλειά, το να χάνεστε μέσω αυτής θα πληγώσει τόσο εσάς όσο και τα παιδιά σας. Μην προσδοκάτε να έχετε το σπίτι πάντα τακτοποιημένο και πεντακάθαρο και την αυλή τέλεια αλλά αντιθέτως εκμεταλλευτείτε οτιδήποτε σας διευκολύνει.

Για να μπορέσετε να δώσετε αγάπη και στήριξη στα παιδιά ΠΡΕΠΕΙ να φροντίσετε τον εαυτό σας. Αυτό σημαίνει ότι τακτικότατα πρέπει να ξεφεύγετε – είτε είναι 30 λεπτά περπάτημα, είτε βόλτα στο κομμωτήριο ή να βγείτε με φίλους. Επιτρέψτε στην οικογένεια και φίλους σας να φροντίσουν τα παιδιά σας κάποιες φορές που έχετε ανάγκη να ανανεώσετε τις αποθήκες ενέργειας σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε την απώλεια στο πέρασμα του χρόνου με υγιή τρόπο. Μόνο ο χρόνος μπορεί να κατευνάσει τον πόνο που έχετε αλλά δεν πρέπει η ενοχή να συνοδεύει οτιδήποτε κάνετε με σκοπό να νοιώσετε λίγη ευχαρίστηση.
Για ορισμένους ανθρώπους, ο θάνατος του αγαπημένου τους είναι τόσο οδυνηρός που αισθάνονται ότι δεν αντέχουν να το σκέφτονται ή να μιλούν για αυτό, ακόμα και μετά από χρόνια που έχει φύγει.

Είναι βασικό για την ψυχική υγεία των παιδιών να θυμούνται και να μιλούν για τον χαμένο τους γονέα. Κρατήστε φωτογραφίες του στο σπίτι και προσπαθήστε να μιλάτε για εκείνον όλο και περισσότερο με τον καιρό. Θυμηθείτε ευχάριστες στιγμές που ζήσατε μαζί του και ιδιαιτερότητές του που όλοι αγαπούσατε σε αυτόν.

Ο καθένας περνάει την διαδικασία πένθους με τον δικό του ρυθμό. Μετά από λίγο καιρό, μπορεί να αισθάνεστε ότι είναι η ώρα να προχωρήσετε και να ξεκινήσετε να βλέπετε άλλους ανθρώπους. Τα παιδιά μπορεί να είναι αλλά και να μην είναι έτοιμα για αυτό. Βεβαιωθείτε ότι καταλαβαίνουν ότι κανείς δεν θα αντικαταστήσει τον άνθρωπο που χάσατε και ότι δεν προσπαθείτε να κάνετε κάτι τέτοιο. Εξηγήστε ότι έχετε πολύ ευχάριστες στιγμές ως μόνος γονέας αλλά κάποιες φορές είναι πολύ δύσκολο και μοναχικό. Πείτε τους ότι λατρεύετε την παρέα τους αλλά και ότι οι περισσότεροι ενήλικες έχουν την ανάγκη άλλου ενήλικα για να μοιραστούν την ζωή τους και να τους υποστηρίξει. Μην τα πιέσετε να δείξουν ενδιαφέρον, αγάπη ή θέρμη για το νέο άτομο στη ζωή σας, αλλά είναι καλό να τους ζητήσετε να του φερθούν με ευγένεια. Επιτρέψτε τους να επικοινωνήσουν πώς αισθάνονται και να αφήσουν τα συναισθήματά τους να αναπτυχθούν φυσικά, με τον δικό τους ρυθμό.

Ο θάνατος συζύγου ή και γονέα είναι ένα από τα πιο επώδυνα πράγματα που μπορεί να συμβούν στη ζωή. Το συναίσθημα της απώλειας, στενοχώριας, θυμού, ενοχής και άλλα, είναι φυσιολογικά αλλά δύσκολα.

Οι περισσότεροι επωφελούνται όταν μιλούν για αυτά τα συναισθήματά τους με έναν ειδικό επαγγελματία ψυχικής υγείας. Δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αλλά δύναμης. Το να ξέρεις πότε ζητάς βοήθεια και το να δουλεύεις για να κρατήσεις τον εαυτό σου και τα παιδιά σου ψυχικά υγιή, είναι ένδειξη δύναμης χαρακτήρα και επιλογή για την οποία ποτέ δεν θα μετανιώσεις.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com

Διαβάστε επίσης:
Πώς μιλάμε στο παιδί για το πένθος;

Η Αντίδραση στο Πένθος. Συμβουλεύει η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα

Διαχείριση του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου: Πώς το λέμε στα παιδιά;

Πρέπει ή όχι να κρατάμε τα επώδυνα συναισθήματα μέσα μας;