Μειωμένη ερωτική επιθυμία στις γυναίκες: Τι δείχνει νέα μελέτη

Σύμφωνα με την πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Πνευματικών Διαταραχών της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχιάτρων (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM-5) προκειμένου να τεθεί διάγνωση διαταραχής σεξουαλικής επιθυμίας / διέγερσης, θα πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον τρία από τα παρακάτω κριτήρια:

• Μειωμένο/απόν ενδιαφέρον για σεξουαλική δραστηριότητα.
• Μειωμένες/απούσες σεξουαλικές/ερωτικές σκέψεις ή φαντασιώσεις.
• Μειωμένη/καμία πρωτοβουλία για σεξουαλική δραστηριότητα και τυπικά μη ανταπόκριση στην πρωτοβουλία του συντρόφου.
• Μειωμένη/απούσα συχνότητα ή ένταση σεξουαλικού ενθουσιασμού/ευχαρίστησης κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας.
• Μειωμένο/απόν σεξουαλικό ενδιαφέρον/σεξουαλική διέγερση ως απάντηση σε εσωτερικά ή εξωτερικά ερωτικά/σεξουαλικά ερεθίσματα (π.χ. γραπτά, λεκτικά, οπτικά κ.λπ.).
• Μειωμένη/απούσα συχνότητα ή ένταση των αισθήσεων στα γεννητικά όργανα ή σε άλλα μέρη του σώματος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας ή συνεύρεσης .

Εντούτοις, στο σημείο αυτό, θα πρέπει να διευκρινίσουμε, πως η μελέτη του 2022 ,η οποία αποτελεί και τον πυρήνα του παρόντος πονήματος εκλαμβάνει ως ορισμό της κατάστασης αυτής, αυτόν, που αναφέρεται στην προηγούμενη έκδοση του εν λόγω εγχειριδίου (DSM-IV). Ο ορισμός αυτός διαφέρει ελαφρώς και αναφέρεται σε Διαταραχή Υποτονικής Ερωτικής Διάθεσης (Hypoactive Sexual Desire Disorder). Ως τέτοια περιγράφεται η κατάσταση, κατά την οποία η γυναίκα «εμμένουσα απουσία ή μείωση των ερωτικών φαντασιώσεων και της επιθυμίας για ερωτική δραστηριότητα, που σχετίζεται με έντονη δυσφορία ή με διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων» (βλ. μελέτη του 2010).

Σε ποιο ερώτημα αποπειράθηκαν να απαντήσουν οι συντάκτες της μελέτης του 2022;

Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες θέλησαν να εξετάσουν τα αποτελέσματα της χορήγησης της πρωτεΐνης κισπεπτίνης (Kisspeptin) σε γυναίκες, οι οποίες έχουν χαμηλή ερωτική διάθεση και πληρούν τα κριτήρια της «Διαταραχής Υποτονικής Ερωτικής Διάθεσης», σύμφωνα με το DSM-IV.

Τι είναι η κισπεπτίνη;

Όπως διαβάζουμε και σε μελέτη του 2015με τον όρο κισπεπτίνη αναφερόμαστε σε μία ομάδα πρωτεϊνών, οι οποίες παράγονται από συγκεκριμένα τμήματα μίας εξειδικευμένης περιοχής του εγκεφάλου, που ονομάζεται Υποθάλαμος (βλ. εικόνα).

Η κισπεπτίνη επιδρά επί του Υποθαλάμου ρυθμίζοντας τη λειτουργία του. Ο Υποθάλαμος με τη σειρά του επηρεάζει της λειτουργία του σώματος σε διάφορα επίπεδα. Όμως σε ό,τι αφορά την κισπεπτίνη αυτή φαίνεται, πως εμπλέκεται μέσω της αλληλεπίδρασής της με συγκεκριμένες περιοχές του Υποθαλάμου στη ρύθμιση τόσο της ερωτικής συμπεριφοράς, όσο και της αναπαραγωγής.

Ποια ήταν τα ευρήματα της ανωτέρω αναφερθείσας μελέτης του 2022;

Στη συγκεκριμένη μελέτη συμμετείχαν 40 γυναίκες, με «Διαταραχή Υποτονικής Ερωτικής Διάθεσης». Από αυτές οι 32 εκπλήρωσαν το πρόγραμμα, που είχαν οι ερευνητές καταρτίσει.

Οι συμμετέχουσες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες των 16 ατόμων. Στη μία ομάδα χορηγήθηκε ενδοφλεβίως κισπεπτίνη ενώ στην άλλη ψευδοφάρμακο (έτσι ονομάζεται η ουσία, που δεν έχει καμία βιολογική δράση ή αλλιώς: placebo).

Στη συνέχεια υπεβλήθησαν σε μία απεικονιστική εξέταση, που ονομάζεται Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία (fMRI). Πρόκειται για μία μη επεμβατική εξέταση, μέσω της οποίας είναι δυνατόν όχι μόνον να απεικονισθεί η ανατομία του εγκεφάλου, αλλά και να εντοπισθούν σε πραγματικό χρόνο οι περιοχές αυτού, στις οποίες καταγράφεται πιο έντονη λειτουργία.

Δια της συγκεκριμένης μεθόδου οι επιστήμονες μπόρεσαν να καταγράψουν την εγκεφαλική λειτουργία των γυναικών, όταν έβλεπαν σύντομες ταινίες ερωτικού περιεχομένου και όταν κοιτούσαν ελκυστικά ή μη πρόσωπα ανδρών, αλλά και γυναικών.

Οι ερευνητές παρατήρησαν καταρχήν, ότι όταν οι γυναίκες, στις οποίες χορηγήθηκε κισπεπτίνη έβλεπαν ερωτικού περιεχομένου ταινίες, μειωνόταν η δραστηριότητα περιοχών του εγκεφάλου, οι οποίες εμπλέκονται στην εκδήλωση αναστολών, αλλά και αισθήματος ενοχής. Στο σημείο αυτό οι συντάκτες της μελέτης υπογραμμίζουν, πως από παλαιότερες μελέτες είναι γνωστό, πως στον εγκέφαλο γυναικών με Διαταραχή Υποτονικής Ερωτικής Διάθεσης κατά κανόνα καταγράφεται αυξημένη δραστηριότητα στις συγκεκριμένες περιοχές, όταν εκτεθούν σε ερωτικής φύσεως ερεθίσματα. Ως εκ τούτου κάποιοι έχουν διατυπώσει την υπόθεση, πως αυτή ακριβώς η αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα σε εκείνες τις περιοχές είναι και μέρος τουλάχιστον της «νευροφυσιολογικής» αιτίας της μειωμένης ερωτικής διάθεσης σε τέτοιες περιπτώσεις.

Επιπροσθέτως, στη θέαση ανδρικών προσώπων καταγραφόταν μειωμένη δραστηριότητα σε ειδικές περιοχές του εγκεφάλου των γυναικών, που έλαβαν κισπεπτίνη. Η δραστηριότητα των εν λόγω συγκεκριμένων περιοχών έχει σχετισθεί με τη διαμόρφωση αρνητικών εντυπώσεων έναντι άλλων ανθρώπων. Επομένως, θα μπορούσε να πει κανείς, πως ένεκα τις κισπεπτίνης μειωνόταν η δραστηριότητα περιοχών του εγκεφάλου, οι οποίες τρόπον τινά «ευθύνονται» για την επιφυλακτικότητα, που κάποιος θα μπορούσε να δείξει στις διαπροσωπικές σχέσεις και έτσι το άτομο γίνεται πιο ευπροσήγορο.

Επίσης, μετά από τη χορήγηση κισπεπτίνης καταγραφόταν αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου, που έχουν συνδεθεί με την ερωτική λειτουργία.

Τέλος, οι γυναίκες, που έλαβαν κισπεπτίνη ήταν πιθανότερο να αναφέρουν, πως ένοιωθαν θελκτικές εν σχέσει με τις γυναίκες, που έλαβαν ψευδοφάρμακο.

Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν, πως η χορήγηση κισπεπτίνης συνδέεται με την απενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου, οι οποίες σε γυναίκες με Διαταραχή Υποτονικής Ερωτικής Διάθεσης είναι κατά κανόνα «υπερδραστήριες». Παράλληλα, δια της χορήγησης της συγκεκριμένης ουσίας ενεργοποιούνταν αντίστοιχα κέντρα του εγκεφάλου, που συνδέονται με την ερωτική δραστηριότητα.

Δηλαδή βρήκαμε το μαγικό φάρμακο;

Αντιπαρερχόμενοι τον όρο «μαγικό φάρμακο», καθότι στην ιατρική δεν υπάρχει τίποτα το «μαγικό», στην ερώτηση αυτή θα απαντήσουμε: Όχι.

Πρόκειται για μία μικρή μελέτη, με ελπιδοφόρα όμως ευρήματα, τα οποία, φαίνεται πως, αξίζει τον κόπο να διερευνηθούν περαιτέρω.

Δείτε εδώ, πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στη θεραπεία με υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Thurston L, Hunjan T, Ertl N, Wall MB, Mills EG, Suladze S, Patel B, Alexander EC, Muzi B, Bassett PA, Rabiner EA, Bech P, Goldmeier D, Abbara A, Comninos AN, Dhillo WS. Effects of Kisspeptin Administration in Women With Hypoactive Sexual Desire Disorder: A Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2022 Oct 3;5(10):e2236131. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2022.36131. PMID: 36287566; PMCID: PMC9606846.}

^{Brotto LA. The DSM diagnostic criteria for hypoactive sexual desire disorder in women. Arch Sex Behav. 2010 Apr;39(2):221-39. doi: 10.1007/s10508-009-9543-1. PMID: 19777334.}

^{Tng EL. Kisspeptin signalling and its roles in humans. Singapore Med J. 2015 Dec;56(12):649-56. doi: 10.11622/smedj.2015183. PMID: 26702158; PMCID: PMC4678402.}