Η φροντίδα εαυτού μας αυτή τη στιγμή μοιάζει απίθανη, αλλά είναι απαραίτητη

Αυτές και πολλές άλλες μπορεί να είναι οι σκέψεις που περνούν από το μυαλό σας, καθώς διαβάζετε και ακούτε πολλά για θετική ψυχολογία και φροντίδα εαυτού τον τελευταίο χρόνο με όλα τα δεινά που μας έχουν βρει! Και όμως, όσο και αν ακούγεται «κλισέ» έχει έναν πολύ σημαντικό λόγο ύπαρξης για την καλή ψυχική αλλά και σωματική μας υγεία! Γι αυτό ακριβώς, δεν θα μπω σε τρόπους αυτοφροντίδας αλλά στην σημασία της!

Τι είναι η αυτοφροντίδα;

Σημαίνει πως φροντίζω τον εαυτό μου όπως κάνω με τα άτομα που ενδιαφέρομαι και αγαπώ πολύ. Και ενώ θεωρείται αυτονόητη η φροντίδα των άλλων για να είμαστε «καλοί άνθρωποι» για τον εαυτό μας πολλές φορές θεωρείται και μία εγωιστική συμπεριφορά: «αυτός φροντίζει τον εαυτό του, κάνει πράγματα για εκείνον, πράγματα που τον ευχαριστούν…, είναι νάρκισσος!» ακούω από ζευγάρια που παραπονιούνται πως το ένα μέλος της σχέσης φροντίζει τον εαυτό του και μάλιστα το λένε με έναν τόσο υποτιμητικό, επιθετικό ή συγκριτικό τρόπο, σαν να λένε: «Εμένα; βλέπω πως αγαπάει τον εαυτό του, εμένα;» ή «Αγαπάει τον εαυτό του και το δείχνει ενώ εγώ…»

Όχι, ο άνθρωπος που φροντίζει τον εαυτό του δεν είναι νάρκισσος! Σημαίνει όμως πως αγαπάει και σέβεται τον εαυτό του, σχετίζεται με έναν εποικοδομητικό τρόπο με τον ψυχισμό του, αυτό-στηρίζεται για να μπορεί να στηρίξει και να σχετιστεί με τους άλλους εξίσου θετικά. Άλλωστε, αν δεν φροντίσω να είμαι εγώ καλά, πώς θα «σταθώ» στους άλλους, θα τους φροντίζω και θα τους προσέχω; Πώς θα το κάνω αν νιώθω κενό μέσα μου και ενοχές που δεν με προσέχω; Κυρίως αυτό το δύσκολο διάστημα που διανύουμε και που οι ψυχικές μας αντοχές φτάνουν στα όριά τους, από πού θα πάρουμε δυνάμεις;

Και ερχόμαστε ξανά στο πόσο σημαντικό είναι να μάθω να αγαπάω τον εαυτό μου, «να ακούω» τις ανάγκες μου – σωματικές, ψυχικές, πνευματικές - τις επιθυμίες μου, να με σέβομαι ώστε να μπορώ να αγαπήσω και τον άλλον!

«Αυτοφροντίδα δεν σημαίνει πρώτα εγώ αλλά και εγώ επίσης» σύμφωνα με την L. R. Knost, βραβευμένη συγγραφέα, ακτιβίστρια και ιδρύτρια ομάδας συμβούλων για τα δικαιώματα των παιδιών και της οικογένειας.

Άλλωστε μην ξεχνάμε πως αν δεν μάθω να προσέχω και να φροντίζω εγώ τον εαυτό μου, δεν θα το κάνει κανείς άλλος, όσο και να νιώθω πως με προσέχουν και με φροντίζουν. Η πραγματική φροντίδα πηγάζει από μέσα μου και είναι η αυτοφροντίδα, χωρίς βέβαια να δείχνω στους άλλους ότι μπορώ να αυτοφροντιστώ, άρα δεν τους έχω …ανάγκη! Μόνο εγώ μπορώ να ξέρω καλύτερα από όλους τους άλλους τις ανάγκες μου, όπως λέμε και στην ψυχοθεραπεία για τον θεραπευόμενο, βαθιά μέσα του ξέρει πολύ καλά τι είναι αυτό που χρειάζεται…

Και η αυτοφροντίδα αποτελείται από τρία συστατικά:

• Αυτογνωσία – μαθαίνω να ακούω τις ανάγκες μου
• Αυτοσεβασμός – σέβομαι αυτό που νιώθω πως χρειάζομαι και τις επιθυμίες μου
• Αυτοπεποίθηση – εμπιστεύομαι πως θα περάσω στη δράση για να ικανοποιήσω τις ανάγκες μου αυτές, γνωρίζοντας ότι «μπορώ»

«Ο σύντροφός μου δεν μπορεί να με φροντίσει;»

Και βέβαια μπορεί να με φροντίσει! Και είναι και πολύ ωραίο μάλιστα όταν συμβαίνει καθώς δείχνει το ενδιαφέρον του για μένα, την αγάπη του, την τρυφερότητά του… Το θέμα όμως είναι πως αν εγώ δεν έχω μάθει να αυτοφροντίζομαι και περιμένω από εκείνον να το κάνει, το μόνο σίγουρο είναι πως όσο πρόθυμος και να είναι, η μεταξύ μας σχέση αργά ή γρήγορα θα κλονιστεί, καθώς περιμένω να ανακαλύψει εκείνος ακόμα και τις πιο βαθιές μου ανάγκες, ανάγκες που μάλιστα ούτε και εγώ δεν γνωρίζω, αισθανόμενη πως «κάτι ακόμα λείπει, άρα δεν με φροντίζει σωστά». Και τότε είναι που ξεκινούν τα παράπονα, οι γκρίνιες, οι κατηγορίες, κλπ.

Πιστεύω πως είναι εύκολα τελικά κατανοητή η ανάγκη αυτοφροντίδας για την ύπαρξη μιας υγιούς σχέσης πρώτα από όλα με τον εαυτό μου και μετά με όλους τους άλλους…

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας