Διαταραχές ύπνου κατά την κλιμακτήριο με την εμμηνόπαυση: Συνέπειες και αντιμετώπιση

Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος, η λεγόμενη περίοδος, είναι ένα γεγονός, που καθορίζει τη ζωή της γυναίκας, τόσο σε επίπεδο σωματικό, όσο και σε επίπεδο ψυχικό. Η εμφάνιση της πρώτης περιόδου στην εφηβεία, ονομάζεται εμμηναρχή, ενώ η αναστολή του εμμηνορρυσιακού κύκλου ονομάζεται εμμηνόπαυση. Λέμε, πως μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν για δώδεκα συναπτούς μήνες δεν έχει περίοδο.

Η εμμηνόπαυση – κατά κανόνα – δεν εκδηλώνεται «μία κι έξω», αλλά προηγείται μία «μεταβατική περίοδος», η οποία αποκαλείται και «κλιμακτήριος». Κατά την κλιμακτήριο η δραστηριότητα των ωοθηκών βαίνει μειούμενη. Η προοδευτική αυτή κάμψη της ωοθηκικής δραστηριότητας αντικατοπτρίζεται τόσο σε αναφερόμενες από τη γυναίκα μεταβολές στην περίοδό της, αλλά και σε εργαστηριακές εξετάσεις.

Από τα στοιχεία, που προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία, οι πιθανότητες μία γυναίκα να αναφέρει προβλήματα ύπνου μετά την εμμηνόπαυση ή κατά την κλιμακτήριο, είναι αυξημένες.

Ποιες είναι οι συνέπειες των διαταραχών ύπνου κατά την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση για την υγεία της γυναίκας;

Ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος για την ορθή λειτουργία του σώματος αλλά και για τη διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας του ατόμου γενικότερα και της γυναίκας, που διανύει την κλιμακτήριο ή έχει εισέλθει στην εμμηνόπαυση ειδικότερα. Η διατάραξη του ύπνου φαίνεται από τα επιστημονικά στοιχεία, ότι ενδέχεται να έχει σημαντικές συνέπειες για την υγεία, τόσο σε βραχυπρόθεσμη, όσο και σε μακροπρόθεσμη βάση. Τέτοιου είδους συνέπειες καταγράφονται σε σχετική μελέτη του 2017.

Ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες συνέπειες των διαταραχών ύπνου;

Μεταξύ των βραχυπροθέσμων συνεπειών των διαταραχών ύπνου σε ό,τι αφορά κατά τα άλλα υγιή άτομα συγκαταλέγονται:

• υπερβολική αντιδραστικότητα σε αγχογόνους (στρεσογόνους) παράγοντες – το άτομο αντιδρά υπερβολικά, όταν βρεθεί ενώπιον καταστάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να του προκαλέσουν έστω και χαμηλού βαθμού ψυχική πίεση
• σωματικός πόνος
• πτώση της ποιότητας της ζωής
• συναισθηματικές διαταραχές
• διαταραχές στη διάθεση
• ελάττωση της γνωσιακής ικανότητας (της ικανότητας λογικής ανάλυσης καταστάσεων)
• διαταραχές μνήμης
• μειωμένη αποδοτικότητα

Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των διαταραχών ύπνου;

Μεταξύ των μακροπροθέσμων συνεπειών των διαταραχών ύπνου σε ό,τι αφορά κατά τα άλλα υγιή άτομα συγκαταλέγονται οι αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης:

• υπερτασικών διαταραχών
• δυσλιπιδαιμίας
• καρδιαγγειακών προβλημάτων
• αύξησης του σωματικού βάρους
• μεταβολικού συνδρόμου (πρόκειται για μία κλινική οντότητα, που χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη παραγόντων, ένεκα των οποίων αυξάνονται δραματικά οι πιθανότητες εκδήλωσης καρδιαγγειακής νόσου, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και διαβήτη, καθώς και άλλων παθολογιών. Σημεία του συνδρόμου αυτού είναι: η υπερβολική συγκέντρωση λίπους στη μέση, η υπέρταση, η υπερτριγλυκεριδαιμία, τα χαμηλά επίπεδα «καλής» χοληστερίνης στο αίμα και οι υψηλές τιμές σακχαραιμίας νηστείας)
• διαβήτη τύπου 2
• καρκίνου του παχέως εντέρου

Πώς αντιμετωπίζουμε τις διαταραχές του ύπνου κατά την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση;

Σε μελέτη του 2022, στα πλαίσια της οποίας έγινε ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας ως συνηθέστερο μέτρο αντιμετώπισης των διαταραχών ύπνου κατά την κλιμακτήριο ή μετά την εμμηνόπαυση καταγράφεται η χορήγηση καταπραϋντικών («ηρεμιστικών») και υπναγωγών («υπνωτικών») δισκίων, τα οποία κατά κανόνα περιέχουν κάποια δραστική ουσία, που ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών. Συχνά μάλιστα τα δισκία αυτά συγχορηγούνται με δισκία περιέχοντα ουσίες με αντικαταθλιπτική δράση. Εντούτοις, η χορήγηση βενζοδιαζεπινών, ιδιαίτερα σε μακροχρόνια βάση ενέχει σοβαρούς κινδύνους, όπως:

• καταστολή των πνευματικών δραστηριοτήτων ακόμα και μετά την αφύπνιση με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο πτώσης με συνεπακόλουθο την πρόκληση τραυματισμών, ενδεχόμενο με ενίοτε σοβαρότατες δυσάρεστες συνέπειες για την υγεία ιδιαίτερα ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας
• καταστολή της αναπνοής, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε θάνατο
• σταδιακή μείωση της δραστικότητας σε βάθος χρόνου, οπότε το άτομο ενδέχεται να αναζητήσει υψηλότερες δόσεις, με συνέπεια να αυξάνονται και οι πιθανότητες εκδήλωσης παρενεργειών
• εξάρτηση – το άτομο δεν μπορεί πια να κοιμηθεί χωρίς να λάβει ένα τέτοιο δισκίο
• σύνδρομο στέρησης σε περίπτωση διακοπής της λήψης τέτοιων δισκίων, οπότε η διακοπή θα πρέπει να γίνεται σταδιακά

Για όλους αυτούς τους λόγους, θα πρέπει να γίνει κατανοητό, πως η λήψη τέτοιων δισκίων είναι ασφαλής μόνον αν γίνεται μετά από ιατρική συμβουλή και πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε σε έτερη μελέτη του 2017 (Jehan S και συνεργάτες), οι συντάκτες της οποίας αναπτύσσουν τα πλεονεκτήματα της λήψης δισκίων, που περιέχουν την ορμόνη μελατονίνη, στα πλαίσια της αντιμετώπισης των διαταραχών ύπνου κατά την κλιμακτήριο.

Τέλος, οι συντάκτες της προαναφερθείσας μελέτης του 2022 (Tandon VR και συνεργάτες) δεν παραλείπουν να αναφερθούν και στην αποτελεσματικότητα της Γνωσιακής – Συμπεριφορικής Θεραπείας σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου σε γυναίκες, που βρίσκονται στην κλιμακτήριο ή έχουν ήδη μπει στην εμμηνόπαυση. Τέτοιου είδους θεραπεία φαίνεται, πως έχει ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της δυσάρεστης αυτής κατάστασης.

Δείτε στο παρακάτω video, πώς μπορείτε να κερδίσετε ξανά την υγεία του κόλπου σας και να βελτιώσετε άμεσα τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στην κολπική θεραπεία με υπερήχους HIFU!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Medic G, Wille M, Hemels ME. Short- and long-term health consequences of sleep disruption. Nat Sci Sleep. 2017 May 19;9:151-161. doi: 10.2147/NSS.S134864. PMID: 28579842; PMCID: PMC5449130.}

^{Tandon VR, Sharma S, Mahajan A, Mahajan A, Tandon A. Menopause and Sleep Disorders. J Midlife Health. 2022 Jan-Mar;13(1):26-33. doi: 10.4103/jmh.jmh_18_22. Epub 2022 May 2. PMID: 35707298; PMCID: PMC9190958.}

^{Jehan S, Jean-Louis G, Zizi F, Auguste E, Pandi-Perumal SR, Gupta R, Attarian H, McFarlane SI, Hardeland R, Brzezinski A. Sleep, Melatonin, and the Menopausal Transition: What Are the Links? Sleep Sci. 2017 Jan-Mar;10(1):11-18. doi: 10.5935/1984-0063.20170003. PMID: 28966733; PMCID: PMC5611767.}