Η παχυσαρκία αυξάνει τις πιθανότητες για κολπίτιδα;

Η κατάληξη – ίτις (ή – ίτιδα) υποδηλώνει φλεγμονή του ιστού, ο οποίος περιγράφεται στο πρώτο συνθετικό της λέξης. Έτσι κολπίτις (ή κολπίτιδα) είναι ο όρος, με τον οποίον αναφερόμαστε στη φλεγμονή του κόλπου.

Ενίοτε μάλιστα η κολπίτις συνδυάζεται με φλεγμονή και του αιδοίου, οπότε μιλάμε για αιδοιοκολπίτιδα ή με φλεγμονή του τραχήλου, δηλαδή τραχηλίτιδα, οπότε μιλάμε για κολποτραχηλίτιδα.

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο ακράτειας ούρων στις γυναίκες

Ο κατάλογος με τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της κολπίτιδας περιλαμβάνει (Hildebrand και συνεργάτες, 2025):

• εκροή δύσοσμων κολπικών υγρών, τα οποία ενίοτε είναι παχύρευστα και έχουν λευκή, κίτρινη, πράσινη ή γκι απόχρωση
• αίσθημα κνησμού (φαγούρα) ή καύσου (κάψιμο) στην περιοχή του κόλπου
• δυσπαρευνία (πόνο στη σεξουαλική επαφή)
• Δυσουρία (πόνο στην ούρηση)
• σταγονοειδή κολπική αιμόρροια

Οι παράγοντες, που συνδέονται με την εκδήλωση κολπίτιδας χωρίζονται σχηματικά σε (Hildebrand και συνεργάτες, 2025):

• Λοιμώδεις – πρόκειται για κολπίτιδες, που σχετίζονται με την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών εντός του κόλπου (μύκητες, βακτήρια, τριχομονάδα, χλαμύδια, γονόρροια)
• Μη λοιμώδεις – συνδέονται με την επαφή των γεννητικών οργάνων με παράγοντες, που προκαλούν ερεθισμό (π.χ. ακατάλληλα για την περιοχή προϊόντα καθαρισμού)
• Ορμονικούς – οφείλονται σε μεταβολή της έκκρισης ορμονών, όπως συμβαίνει μετά τον τοκετό και ιδιαίτερα κατά το θηλασμό, αλλά κυρίως μετά την εμμηνόπαυση, οπότε μιλάμε για ατροφική κολπίτιδα

Στο παρόν πόνημα θα ασχοληθούμε με τη συσχέτιση της παχυσαρκίας με την αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης κολπίτιδας, που οφείλεται σε λοιμώδεις παράγοντες.

Τι είναι η παχυσαρκία;

Ένα βασικό εργαλείο μέτρησης, που χρησιμοποιείται στη διάγνωση της παχυσαρκίας είναι ο Δείκτης Μάζας/ Σώματος (Body Mass Index/ BMI). Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το ύψος σε μέτρα υψωμένο στο τετράγωνο, οπότε η μονάδα του BMI είναι τα Kg/m^2. Ανάλογα με τη μέτρηση αυτή ο καθένας κατατάσσεται στις παρακάτω κατηγορίες (Panuganti και συνεργάτες, 2023):

• Λιποβαρής: BMI μικρότερος των 18,5 Kg/m^2
• Φυσιολογικό βάρος (Νορμοβαρής): BMI μεταξύ των 18,5Kg/m^2 και των 24,9Kg/m^2
• Υπέρβαρος: BMI μεταξύ των 25 Kg/m^2 και των 29,9 Kg/m^2
• Παχύσαρκος (τάξης 1): BMI μεταξύ των 30 Kg/m^2 και των 34,9 Kg/m^2
• Παχύσαρκος (τάξης 2): BMI μεταξύ των 35 Kg/m^2 και των 39,9 Kg/m^2
• Παχύσαρκος (τάξης 3): BMI μεγαλύτερος των 40 Kg/m^2

Σε μελέτη του 2006 (Kapantais και συνεργάτες, 2006), στα πλαίσια της οποίας ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από το ιστορικό 17,341 ανδρών και γυναικών, που κατοικούσαν στην Ελλάδα και είχαν ηλικία μεταξύ των 20 και των 70 ετών, υπολογίστηκε, πως ο μέσος BMI ανήρχετο στα 26,5 (27,3 Kg/m^2 για τους άνδρες και 25,7 Kg/m^2 για τις γυναίκες). Το δε ποσοστό του πληθυσμού, που παρουσίαζε παχυσαρκία έφθανε το 22,5% (26% για τους άνδρες και 25,7% για τις γυναίκες), ενώ υπέρβαρο ήταν το 35,2% του πληθυσμού (41,1% των ανδρών και 29,9% των γυναικών). Τα δε ποσοστά παχυσαρκίας παρέμεναν περίπου σταθερά ανεξάρτητα από την ηλικία, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά μεταξύ των γυναικών παρουσίαζαν αυξητική τάση με την ηλικία.

Σε γενικές γραμμές θεωρούμε, πως η εκδήλωση της παχυσαρκίας συνδέεται με την «ανισορροπία» μεταξύ της προσλαμβανόμενης από την τροφή ενέργειας και της καταναλισκόμενης ενέργειας για την κάλυψη των σωματικών αναγκών. Η παχυσαρκία είναι μία πολυπαραγοντική νόσος και η ανάλυση των αιτίων της, που κατά περίπτωσιν είναι γενετικά, πολιτισμικά και κοινωνικά, κείται πέραν του σκοπού στου παρόντος πονήματος. Άλλα αίτια της παχυσαρκίας περιλαμβάνουν τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, τις διαταραχές ύπνου, ενδοκρινικές διαταραχές, λήψη κάποιων τύπων φαρμακευτικής αγωγής, αλλά και την κατανάλωση τροφίμων, που έχουν υποστεί έντονη επεξεργασία και χαρακτηρίζονται από την εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες (Panuganti και συνεργάτες, 2023).

Η παχυσαρκία αυξάνει τις πιθανότητες αποβολής

Υφίσταται σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και εκδήλωσης κολπίτιδας λοιμώδους αιτιολογίας;

Έχει διατυπωθεί η άποψη, σύμφωνα με την οποία, αν και η παχυσαρκία συνδέεται μεν με μεταβολές στη φυσιολογική κολπική χλωρίδα, αυτή καθαυτή η παχυσαρκία δεν αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης κολπίτιδας (Powell και συνεργάτες, 2023) . Αντίθετα, το 2019 δημοσιεύθηκε μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 1.946 ιερόδουλες από την Κένυα ηλικίας 16 έως 45 ετών, οι συντάκτες της οποίας κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως οι παχύσαρκες γυναίκες διέτρεχαν έως και 20% χαμηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν κολπίτιδα λοιμώδους αιτιολογίας (Lokken και συνεργάτες, 2019). Αξίζει να αναφερθούμε και σε άλλη μελέτη, εκ των στοιχείων της οποίας δεν συνάγεται συσχέτιση μεταξύ της παχυσαρκίας και της αύξησης των πιθανοτήτων εκδήλωσης κολπίτιδας (Daubert και συνεργάτες, 2021). Το πληθυσμιακό δείγμα της συγκεκριμένης μελέτης αποτελείτο από γυναίκες με HIV. Υφίσταται επομένως η πιθανότητα οι γυναίκες αυτές να έχουν διαφορετική ερωτική συμπεριφορά εν σχέσει με το γενικό πληθυσμό. Έτσι στην πραγματικότητα οι καταγραφείσες μειωμένες πιθανότητες να εμφανίσουν κολπίτιδα οι ανήκουσες στη συγκεκριμένη κατηγορία γυναίκε, ίσως να συνδέεται με αυτή τη διαφορετική ερωτική συμπεριφορά (Qi και συνεργάτες, 2024).

Εντούτοις, τόσο οι συντάκτες μελέτης, στα πλαίσια της οποίας εξετάσθηκαν 5.918 γυναίκες (Brookheart και συνεργάτες, 2019), όσο και οι συντάκτες μελέτης με 5.428 συμμετέχουσες (Qi και συνεργάτες, 2024), παρατήρησαν ότι οι παχύσαρκες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν κολπίτιδα λοιμώδους αιτιολογίας. Φαίνεται, άλλωστε, πως οι παχύσαρκες γυναίκες είναι και πιθανότερο να εμφανίσουν υποτροπιάζουσες κολπίτιδες, ήτοι κολπίτιδες, οι οποίες εμφανίζονται ξανά και ξανά (Ventolini και συνεργάτες, 2017).

Μέσω ποιων μηχανισμών η παχυσαρκία συνδέεται με την εκδήλωση κολπίτιδας λοιμώδους αιτιολογίας;

Καταρχήν, έχει παρατηρηθεί, πως η παχυσαρκία συνδέεται με μεταβολές στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, του συστήματος δηλαδή, που είναι «επιφορτισμένο» με την προστασία του οργανισμού από μικρόβια, ιούς, ακόμα και τον καρκίνο. Οι μεταβολές αυτές συνδέονται με την εκδήλωση μίας χρόνιας, γενικευμένης και χαμηλού βαθμού φλεγμονής (Ouchi και συνεργάτες, 2011; Hotamisligil, 2017), η οποία δεν αποκλείεται να συμμετέχει στην εκδήλωση και κολπίτιδας (Qi και συνεργάτες, 2024).

Η παχυσαρκία εξάλλου, συνδέεται με διαταραχές στην έμμηνο ρύση, όπως συμβαίνει στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Η έμμηνος ρύση επηρεάζει τη σύνθεση του μικροπεριβάλλοντος του κόλπου. Οι όποιες μεταβολές του περιβάλλοντος του κόλπου θα μπορούσαν να είναι και το αίτιο της εκεί ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών (Qi και συνεργάτες, 2024).

Επιπροσθέτως, ένεκα της παχυσαρκίας μεταβάλλεται και ο τρόπος παραγωγής και έκκρισης των ορμονών από τις ωοθήκες. Οι ορμόνες αυτές όμως με τη δράση τους επηρεάζουν και τη σύνθεση της κολπικής χλωρίδας. Συνεπώς, ο «σύνδεσμος» μεταξύ της παχυσαρκίας και της κολπίτιδας ίσως να είναι και οι συγκεκριμένες ορμονικές διαταραχές και οι συνεπαγόμενες αλλαγές στην κολπική χλωρίδα, οι οποίες ενδεχομένως καθιστούν τον κόλπο πιο «ευαίσθητο» στην εκδήλωση κολπίτιδας (Garg και συνεργάτες, 2023; Qi και συνεργάτες, 2024). Τέτοιου είδους αλλαγές στην κολπική χλωρίδα δεν αποκλείεται πάλι να οφείλονται στην υπερβολική αύξηση της υγρασίας στον κόλπο, που παρατηρείται σε παχύσαρκες γυναίκες. Το υπερβολικά υγρό κολπικό περιβάλλον ευνοεί, φαίνεται, την εκεί ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών (Qi και συνεργάτες, 2024).

Η παχυσαρκία τέλος, επηρεάζει τη σύνθεση της εντερικής χλωρίδας, δηλαδή των μικροβίων, τα οποία εντοπίζονται εντός του εντέρου και συνδράμουν στην πέψη των τροφών, αλλά και στην εκπλήρωση πλήθους γνωστών και – προς ώρας – αγνώστων σωματικών λειτουργιών. Έχει υποτεθεί, πως τέτοιου είδους αλλαγές ένεκα της παχυσαρκίας στην εντερική χλωρίδα ως αποτέλεσμα έχουν τη μεταβολή των διατροφικών συνηθειών και οι μεταβολές των συνηθειών αυτών πιθανόν να επηρεάζουν αρνητικά και τη χλωρίδα του κόλπου, με αποτέλεσμα την αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης κολπίτιδας (Thoma και συνεργάτες, 2011).

Πώς αντιμετωπίζεται η κολπίτιδα; (vid)

Πώς μπορώ να χάσω βάρος, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα για την εκδήλωση κολπίτιδας;

Δεν υπάρχει μέθοδος απώλειας βάρους, η οποία δεν περιλαμβάνει κάποιου είδους «παρέμβαση» στον τρόπο διατροφής του ενδιαφερομένου (Freire, 2020; Kim, 2021). Είναι σημαντικό επομένως να μεταβληθεί η «διατροφική συμπεριφορά» του ατόμου, που ζητά να χάσει βάρος.

Από την ανάγνωση της διεθνούς ιατρικής βιβλιογραφίας προκύπτει, πως η υποβολή σε Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία (ονομάζεται και «Κλινική Ύπνωση») των παχύσαρκων ατόμων οδηγεί σε βελτίωση των διατροφικών συνηθειών (Roslim και συνεργάτες, 2020; Delestre και συνεργάτες, 2022) και απώλεια βάρους (Erşan & Erşan, 2020; Roslim και συνεργάτες, 2022).

Τι είναι η κλινική ύπνωση;

Ο πλήρης τίτλος της εν λόγω μεθόδου είναι «Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία». Κατ’ ουσίαν σε αυτή «συνδυάζεται» η ύπνωση με τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία.

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας, το οποίο εστιάζει στον τρόπο, που οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και οι στάσεις ζωής ενός εκάστου επηρεάζουν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του. Το συγκεκριμένο είδος θεραπείας αποσκοπεί στην απόκτηση εκ μέρους του θεραπευομένου δεξιοτήτων, χάρη στις οποίες αυτός θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με τρόπο λειτουργικό διάφορες καταστάσεις, που ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως προβληματικές. Εν ολίγοις, δια της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας εξετάζονται οι γνωσίες («ο τρόπος σκέψης») και οι συμπεριφορές («ο τρόπος δράσης») και αξιολογείται το κατά πόσον αυτές βοηθούν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής. Εν τέλει διερευνάται το ενδεχόμενο δυνατότητας εκτέλεσης τροποποιήσεων των γνωσιών και των συμπεριφορών, προκειμένου να καταστούν χρηστικές, αποτελεσματικές και λειτουργικές (Chand και συνεργάτες, 2023).

Στα πλαίσια της «Γνωσιακής Συμπεριφορικής Κλινικής Υπνοθεραπείας» η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία συνδυάζεται με την Κλινική Ύπνωση. Ο όρος Κλινική Ύπνωση θεωρείται πρακτικά ταυτόσημος με τον όρο Υπνοθεραπεία (Geagea και συνεργάτες, 2024). Ως ύπνωση ορίζεται μία κατάσταση, στην οποία το άτομο βρίσκεται σε εγρήγορση (είναι ξύπνιο) και εν πλήρει συνειδήσει (έχει αντίληψη της κατάστασης), ενώ η προσοχή του έχει αποσπασθεί από το άμεσο περιβάλλον και έχει εστιασθεί σε «εσωτερικές εμπειρίες», όπως συναισθήματα, γνωσίες ή εικόνες (Heap, 2012).

Η ύπνωση «εισάγει» το άτομο σε μία κατάσταση «τροποποιημένης συνειδητότητας», η οποία αποτελεί τμήμα της ανθρώπινης εμπειρίας. Σε τέτοια κατάσταση το άτομο εισέρχεται, όταν – για παράδειγμα – «ξεχνιέται» διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο, οδηγεί ακολουθώντας μία γνωστή διαδρομή, προσεύχεται, διαλογίζεται ή όταν εμπλέκεται σε μία μονότονη ή δημιουργική δραστηριότητα (Williamson, 2019).

Όσο ο θεραπευόμενος είναι σε κατάσταση ύπνωσης, καθίσταται ανοικτός και δεκτικός στην υποβολή από το θεραπευτή. Δια της υποβολής ο θεραπευτής περιγράφει λεκτικά «μηνύματα» ή εικόνες, οι οποίες κατατείνουν («οδηγούν») σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, όπως είναι η ανακούφιση από την ψυχική πίεση και το άγχος ή τον πόνο (Williamson, 2019).

Η ύπνωση εξάλλου έχει περιγραφεί ως μία «συμφωνία» μεταξύ υπνοθεραπευτή και θεραπευομένου, προκειμένου ο δεύτερος να υποβληθεί σε μία ψυχοθεραπευτική τεχνική, στα πλαίσια της οποίας θα χρησιμοποιηθεί η υποβολή προκειμένου να επιτευχθούν μεταβολές στην αίσθηση, αντίληψη, γνωσία, συναισθηματική κατάσταση, διάθεση ή συμπεριφορά (Montgomery και συνεργάτες, 2002) . Είναι επομένως σημαντικό να γίνει κατανοητό, πως οι όποιες αλλαγές επιτυγχάνονται δια της ύπνωσης προϋποθέτουν τη σύμφωνη γνώμη και ευθαρσώς διατυπωμένη συγκατάθεση του θεραπευομένου.

Ποιοι ασκούν τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία;

Σύμφωνα και με τις οδηγίες τόσο της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (National Health Service/ NHS), όσο και του Βασιλικού Κολλεγίου των Ψυχιάτρων (Royal College of Psychiatrists) (αμφότεροι είναι θεσμικοί φορείς του χώρου της υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο), υπνοθεραπεία ασκούν επαγγελματίες υγείας, όπως είναι οι ιατροί, οι οποίοι έχουν λάβει τη σχετική εκπαίδευση και πιστοποίηση, ενώ – ιδανικά – είναι και μέλη διεθνών οργανισμών, που σχετίζονται με την υπνοθεραπεία.

Δείτε στο παρακάτω video, πώς μπορεί η κλινική ύπνωση να ωφελήσει και εσάς!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Brookheart RT, Lewis WG, Peipert JF, Lewis AL, Allsworth JE. Association between obesity and bacterial vaginosis as assessed by Nugent score. Am J Obstet Gynecol. 2019 May;220(5):476.e1-476.e11. doi: 10.1016/j.ajog.2019.01.229. Epub 2019 Jan 29. PMID: 30707966; PMCID: PMC7232937.}

^{Chand SP, Kuckel DP, Huecker MR. Cognitive Behavior Therapy. [Updated 2023 May 23]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470241/}

^{Daubert E, Weber KM, French AL, Seidman D, Michel K, Gustafson D, Murphy K, Muzny CA, Alcaide M, Sheth A, Adimora AA, Spear GT. Obesity is associated with lower bacterial vaginosis prevalence in menopausal but not pre-menopausal women in a retrospective analysis of the Women's Interagency HIV Study. PLoS One. 2021 Mar 8;16(3):e0248136. doi: 10.1371/journal.pone.0248136. PMID: 33684141; PMCID: PMC7939367.}

^{Delestre F, Lehéricey G, Estellat C, Diallo MH, Hansel B, Giral P. Hypnosis reduces food impulsivity in patients with obesity and high levels of disinhibition: HYPNODIET randomized controlled clinical trial. Am J Clin Nutr. 2022 Jun 7;115(6):1637-1645. doi: 10.1093/ajcn/nqac046. Erratum in: Am J Clin Nutr. 2022 Oct 6;116(4):1187. doi: 10.1093/ajcn/nqac226. PMID: 35170724.}

^{Erşan S, Erşan EE. Effects of Hypnotherapy on Weight Loss and thus on Serum Leptin, Adiponectin, and Irisin Levels in Obese Patients. J Altern Complement Med. 2020 Nov;26(11):1047-1054. doi: 10.1089/acm.2020.0104. Epub 2020 Jul 21. PMID: 32716207.}

^{Freire R. Scientific evidence of diets for weight loss: Different macronutrient composition, intermittent fasting, and popular diets. Nutrition. 2020 Jan;69:110549. doi: 10.1016/j.nut.2019.07.001. Epub 2019 Jul 4. PMID: 31525701.}

^{Garg A, Ellis LB, Love RL, Grewal K, Bowden S, Bennett PR, Kyrgiou M. Vaginal microbiome in obesity and its impact on reproduction. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2023 Aug;90:102365. doi: 10.1016/j.bpobgyn.2023.102365. Epub 2023 Jun 13. PMID: 37399714.}

^{Geagea D, Ogez D, Kimble R, Tyack Z. Redefining hypnosis: A narrative review of theories to move towards an integrative model. Complement Ther Clin Pract. 2024 Feb;54:101826. doi: 10.1016/j.ctcp.2023.101826. Epub 2023 Dec 30. PMID: 38199053.}

^{Heap, Michael. Hypnotherapy: A Handbook: A handbook. McGraw-Hill Education (UK), 2012.}

^{Hildebrand JP, Carlson K, Kansagor AT. Vaginitis. [Updated 2025 Jan 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470302/}

^{Hotamisligil GS. Inflammation, metaflammation and immunometabolic disorders. Nature. 2017 Feb 8;542(7640):177-185. doi: 10.1038/nature21363. PMID: 28179656.}

^{Kapantais E, Tzotzas T, Ioannidis I, Mortoglou A, Bakatselos S, Kaklamanou M, Lanaras L, Kaklamanos I. First national epidemiological survey on the prevalence of obesity and abdominal fat distribution in Greek adults. Ann Nutr Metab. 2006;50(4):330-8. doi: 10.1159/000094296. Epub 2006 Jul 3. PMID: 16825761.}

^{Kim JY. Optimal Diet Strategies for Weight Loss and Weight Loss Maintenance. J Obes Metab Syndr. 2021 Mar 30;30(1):20-31. doi: 10.7570/jomes20065. PMID: 33107442; PMCID: PMC8017325.}

^{Lokken EM, Richardson BA, Kinuthia J, Mwinyikai K, Abdalla A, Jaoko W, Mandaliya K, Shafi J, Scott McClelland R. A Prospective Cohort Study of the Association Between Body Mass Index and Incident Bacterial Vaginosis. Sex Transm Dis. 2019 Jan;46(1):31-36. doi: 10.1097/OLQ.0000000000000905. PMID: 30148757; PMCID: PMC6289672.}

^{Montgomery GH, Weltz CR, Seltz M, Bovbjerg DH. Brief presurgery hypnosis reduces distress and pain in excisional breast biopsy patients. Int J Clin Exp Hypn. 2002 Jan;50(1):17-32. doi: 10.1080/00207140208410088. PMID: 11778705.}

^{Ouchi N, Parker JL, Lugus JJ, Walsh K. Adipokines in inflammation and metabolic disease. Nat Rev Immunol. 2011 Feb;11(2):85-97. doi: 10.1038/nri2921. Epub 2011 Jan 21. PMID: 21252989; PMCID: PMC3518031.}

^{Panuganti KK, Nguyen M, Kshirsagar RK. Obesity. [Updated 2023 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459357/}

^{Powell, Anna Maya, Isabella Sarria, and Oluwatosin Goje. "Role of Obesity in Recurrent Vulvovaginal Symptoms and Disease." Current Infectious Disease Reports 25.1 (2023): 1-6.}

^{Qi J, Han H, Li X, Ren Y. Association between body mass index and prevalence of bacterial vaginosis: Results from the NHANES 2001-2004 study. PLoS One. 2024 May 31;19(5):e0296455. doi: 10.1371/journal.pone.0296455. PMID: 38820329; PMCID: PMC11142476.}

^{Roslim NA, Ahmad A, Mansor M, Aung MMT, Hamzah F, Hassan H, Lua PL. Hypnotherapy for overweight and obese patients: A narrative review. J Integr Med. 2021 Jan;19(1):1-5. doi: 10.1016/j.joim.2020.10.006. Epub 2020 Oct 22. PMID: 33162374.}

^{Roslim NA, Ahmad A, Mansor M, Aung MMT, Hamzah F, Shahril MR, Lua PL. Does hypnosis result in greater weight loss compared to conventional approach? Am J Clin Hypn. 2022 Oct;65(2):99-109. doi: 10.1080/00029157.2021.2010642. Epub 2022 Feb 2. PMID: 35108492.}

^{Thoma ME, Klebanoff MA, Rovner AJ, Nansel TR, Neggers Y, Andrews WW, Schwebke JR. Bacterial vaginosis is associated with variation in dietary indices. J Nutr. 2011 Sep;141(9):1698-704. doi: 10.3945/jn.111.140541. Epub 2011 Jul 6. PMID: 21734062; PMCID: PMC3159055.}

^{Ventolini G, Khandelwal N, Hutton K, Lugo J, Gygax SE, Schlabritz-Loutsevitch N. Obesity and recurrent vulvovaginal bacterial infections in women of reproductive age. Postgrad Med J. 2017 May;93(1099):297. doi: 10.1136/postgradmedj-2016-134638. Epub 2017 Jan 5. PMID: 28057837; PMCID: PMC5520277.}

^{Williamson A. What is hypnosis and how might it work? Palliat Care. 2019 Jan 31;12:1178224219826581. doi: 10.1177/1178224219826581. PMID: 30728719; PMCID: PMC6357291.}