Τι ακριβώς γιορτάζουμε, σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας;

Της Νίκης Παπανικολάου

Γιατί μπορεί να έχουν γίνει σημαντικά βήματα βελτίωσης στη ζωή των γυναικών δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κυνηγήσουν τα όνειρά τους, να διαπρέψουν, να ταξιδέψουν, να είναι κυρίαρχες του εαυτού τους, το ερώτημα όμως που γεννάται είναι: Αυτές οι αλλαγές πόσες γυναίκες αφορούν; Πόσες έχουν δει τη ζωή τους να βελτιώνεται πραγματικά, να εργάζονται, να αμείβονται, να έχουν χρόνο για τον εαυτό τους, για τα παιδιά τους, για την οικογένειά τους;

Οι αριθμοί δυστυχώς μας προσγειώνουν απότομα, όπως μας προσγείωσε και μας καθήλωσε η κρίση.

Η ανεργία των γυναικών είναι σχεδόν υπερδιπλάσια εκείνης των ανδρών ενώ το 50% των γυναικών ηλικίας 20-24 ετών και το 35% ηλικίας 25-29 ετών είναι άνεργες.

Ακόμα όμως κι αν εργάζονται οι γυναίκες , οι μισθολογικές ανισότητες που εξακολουθούν να καταγράφονται ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, τόσο στην Ελλάδα τόσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τεράστιες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα, η διαφορά των συνολικών αποδοχών μεταξύ των δύο φύλων ανέρχεται σε 45,2%, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 41,1%. Παράλληλα, η μέση ωριαία αμοιβή των γυναικών στην Ευρώπη είναι κατά 16,3% χαμηλότερη από την αντίστοιχη των ανδρών, πράγμα που σημαίνει ότι, ετήσια, οι γυναίκες εργάζονται χωρίς αμοιβή 59 μέρες περισσότερες σε σχέση με τους άντρες.

Επιπλέον, οι εργαζόμενοι άνδρες περνούν κατά μέσο όρο 9 ώρες την εβδομάδα σε άμισθες δραστηριότητες φροντίδας και νοικοκυριού, ενώ οι γυναίκες περνούν 26 ώρες που σημαίνει τουλάχιστον 4 ώρες κάθε μέρα.

Το γεγονός αυτό αντανακλάται στην αγορά εργασίας με περισσότερες από 1 στις 3 γυναίκες να μειώνουν τις έμμισθες ώρες τους σε μερικής απασχόλησης, ενώ μόνο 1 στους 10 άνδρες κάνει το ίδιο. Δηλαδή, οι γυναίκες έχουν την τάση να περνούν περιόδους μακριά από την αγορά εργασίας συχνότερα απ' ότι οι άνδρες. Αυτές οι διακοπές στη σταδιοδρομία δεν επηρεάζουν μόνο τις ωριαίες αποδοχές, αλλά έχουν επίσης αντίκτυπο στις μελλοντικές αποδοχές και συντάξεις.

Σε κάποιες χώρες, τα επαγγέλματα που αναλαμβάνουν κυρίως γυναίκες, όπως η διδασκαλία ή οι πωλήσεις προσφέρουν χαμηλότερα ωρομίσθια απ' ό,τι επαγγέλματα που αναλαμβάνουν κυρίως οι άνδρες, ακόμα και όταν χρειάζεται το ίδιο επίπεδο εμπειρίας και εκπαίδευσης.

Συμπερασματικά, οι γυναίκες εν έτη 2016 εξακολουθούν να είναι επιφορτισμένες με πολλαπλούς ρόλους: Είναι σύζυγοι, μητέρες, νοικοκυρές, υπεύθυνες για την φροντίδα των ηλικιωμένων της οικογένειας και ταυτόχρονα εργαζόμενες. Τρέχουν από το πρωί έως το βράδυ για να προλάβουν τα πάντα, χωρίς να έχουν τη δύναμη να παραδεχτούν ότι δεν είναι "superwoman", γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει!

Και αν αυτή είναι η πραγματικότητα για τη σύγχρονη γυναίκα της Δύσης, οι συνθήκες διαβίωσης των γυναικών στις χώρες του τρίτου κόσμου είναι ασύγκριτα χειρότερες. Η ισότητα των δυο φύλων δεν υπάρχει ούτε τυπικά. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το να γεννηθείς γυναίκα - σε ορισμένες πόλεις και χωριά της Ασίας αλλά και της Αφρικής - είνα ντροπή για την οικογένεια ενώ η γυναικεία ζωή δεν έχει καμία μα καμία αξία!

Ταυτόχρονα, σε παγκόσμιο επίπεδο γυναίκες και κορίτσια εξακολουθούν να στερούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και σε πολλές περιπτώσεις η παραβίαση αυτή είναι και θεσμικά κατοχυρωμένη. Ακραίες μορφές σωματικής βίας που δεν τιμωρούνται (γυναικοκτονίες, εγκλήματα τιμής, σεξουαλική βία, ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων), καταστρατήγηση του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση, στην υγεία, στην εργασία, στην εκπαίδευση. Γυναίκες και κορίτσια είναι τα πρώτα θύματα στη φτώχεια, στον πόλεμο, στην προσφυγιά, στην παράνομη διακίνηση, στο trafficking, στον υποσιτισμό, στον αναλφαβητισμό.

Την ίδια ώρα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προέβλεψε το 2014 ότι η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων αναμένεται αν επιτευχθεί το 2095. Ενα χρόνο μετά, αναθεώρησε, τοποθετώντας τη γεφύρωση του χάσματος έως το 2133!

Ο δρόμος που άνοιξε το 1910 η γερμανίδα επαναστάτρια, Κλάρα Τσέτκιν, για τα δικαιώματα της γυναίκας αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι ακόμα μακρύς!