Η επιθετικότητα στην προσχολική ηλικία 2-6 ετών
Η παιδική επιθετικότητα είναι μία εκδήλωση της συμπεριφοράς που επηρεάζεται τόσο από γενετικούς παράγοντες όσο και από το περιβάλλον
.Η παιδική επιθετικότητα, μπορεί να παρατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και μπορεί να εναλλάσσεται με πολλές και διαφορετικές μορφές.
Το ίδιο ισχύει και για την πρώτη βρεφική ηλικία, στην περίοδο 10 -18 μηνών και αργότερα στην προσχολική ηλικία 2-6 χρονών, μια αναπτυξιακή περίοδο, ιδιαίτερα σημαντική για την κοινωνικοποίηση των παιδιών, λίγο πριν την ένταξή τους στο δημοτικό σχολείο.
Οι συνήθεις μορφές της επιθετικότητας που παρατηρούνται στην πρώτη βρεφική ηλικία:
• Τραβήγματα μαλλιών
• Κτυπήματα- δαγκώματα
• Χειροδικίες
• Εκσφενδονισμός αντικειμένων
Είναι συμπεριφορές που μολονότι έχουν επιθετικό χαρακτήρα συνήθως δεν αξιολογούνται σαν επιθετικότητα αλλά σαν εκδήλωση συμπεριφοράς και πειραματισμού του βρέφους ώστε να μάθει τους πρώτους βασικούς κανόνες της κοινωνικοποίησης.Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν πολύ συχνά οι γονείς είναι ότι θεωρούν πως το βρέφος είναι ακόμα πολύ μικρό για να καταλάβει και να μάθει να συμπεριφέρεται κατάλληλα. Επίσης, βρίσκουν πολύ χαριτωμένο το μικρό τους όταν θυμώνει και κτυπάει, δαγκώνει ή πετά πράγματα. Αντί λοιπόν να σταματήσουν αυτή την συμπεριφορά λέγοντας «μη τη μαμά» ενώ ταυτόχρονα να δείχνουν με το δάκτυλο την κίνηση «όχι» και εξηγώντας με τόνο φωνής σοβαρό «δεν κτυπάμε την μάμα», δεν αντιδρούν. Δέχονται την ανάρμοστη συμπεριφορά σαν φυσιολογική και συχνά γελάνε σχολιάζοντας πόσο χαριτωμένο είναι.
Με αυτό τον τρόπο, από άγνοια, κάνουν θετική ενίσχυση των αρνητικών συμπεριφορών που εμφανίζει το βρέφος, δηλαδή δίνουν λάθος μήνυμα. Το βρέφος νομίζει ότι το να κτυπάς, να δαγκώνεις, να τραβάς μαλλιά, είναι αστείο
Μετά τα δυο χρόνια, τα παιδιά αρχίζουν και χρησιμοποιούν άριστα τον λόγο και την ομιλία. Έτσι προσθέτουν και λεκτικές απειλές στο λεξιλόγιο τους όπως «είσαι κακιά μαμά» ενώ το ρεπερτόριο τους εμπλουτίζεται με άσχημα λόγια που έχουν ακούσει. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς και οι συγγενείς, αντί να αρχίζουν να βάζουν όρια στο παιδί για την ανάρμοστη συμπεριφορά του, άλλοτε το αντιμετωπίζουν σαν αστείο και άλλοτε το μαλώνουν, όταν το παρακάνει ή όταν το κάνει μπροστά σε ξένους και νιώσουν εκτεθειμένοι.
Ένα άλλο συχνό σφάλμα στην διαπαιδαγώγηση ενός βρέφους είναι ότι συχνά οι γονείς δεν συμφωνούν μεταξύ τους στο «πότε είναι σημαντικό ένα γεγονός για να βάλεις όρια σε μια βρεφική και πρώτη νηπιακή συμπεριφορά».
Η συμβουλή του Ειδικού:
Στην προσχολική ηλικία, μετά τα 3 χρόνια και μέχρι τα 6 όπως η σωματική και η λεκτική επιθετικότητα είναι από τα πιο συνηθισμένα αιτήματα γονέων, όταν επισκέπτονται κάποιον Ειδικό. Σε όλες τις μορφές η επιθετικότητα περιορίζεται και οριοθετείτε από την πρώτη στιγμή με απλά παραδείγματα όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω.