Πώς εξελίσσεται ο λόγος στα βρέφη;
Ο λόγος, είναι μια ανθρώπινη λειτουργία η οποία διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα όντα.
Το έμβρυο ήδη από όταν βρίσκεται στην κοιλιά της μητέρας του έχει την ικανότητα να ξεχωρίζει τη φωνή της, ενώ όταν γεννιέται το κλάμα είναι το βασικό μέσο επικοινωνίας με τους ανθρώπους που το φροντίζουν.
Πώς εξελίσσεται ο λόγος στα παιδιά από τη γέννηση τους έως τη νηπιακή ηλικία:
1ος μήνας: To βρέφος αρχίζει να αλληλεπιδρά με τους γονείς, αποκτά οπτική επαφή και αρχίζει να μιμείται τις εκφράσεις του προσώπου. Επιπλέον, όταν ακούει κάποια κατευναστική φωνή ή έναν δυνατό και παρατεταμένο θόρυβο στρέφει το βλέμμα του. Αρχίζουν να αρθρώνουν μικρούς λαρυγγικούς ήχους, ενώ κάνουν προλεκτικές κινήσεις με τα χείλη και τη γλώσσα τους ανταποκρινόμενα στην ομιλία του γονέα. Σημαντικό μέσο επικοινωνίας αποτελεί το κλάμα με το οποίο φανερώνουν την πείνα ή την δυσφορία τους.
3 μηνών: To βρέφος συνεχίζει να έχει ως βασικό μέσο επικοινωνίας το κλάμα. Τώρα όμως δείχνει ενθουσιασμό όταν ακούει φωνές ή όταν π.χ. ακούει το νερό της μπανιέρας να τρέχει. Επίσης, όταν βλέπει την τροφή του αντιδρά ρουφώντας ή γλείφοντας τα χείλη του. Πλέον βγάζει φωνούλες χαράς όταν του μιλούν και δείχνει να εναλλάσσει τη σειρά του όταν επικοινωνεί με το πρόσωπο που το φροντίζει.
6 μηνών: H συμμετοχή του στο παιχνίδι είναι πιο έντονη, κάνει γελάκια και τσιρίδες. Επιπλέον βγάζει μελωδικές φωνοποιήσεις φωνηέντων π.χ. «α-α» ή εκφέρει μονές και διπλές συλλαβές π.χ. «μα», «ντα», «α-ντα», «α-γκου». Τέλος, δείχνει να αναγνωρίζει τις εκφράσεις του προσώπου π.χ. της χαράς και να αντιδρά στις συναισθηματικές εκφράσεις.
9 μηνών: Οι φωνοποιήσεις του αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες συλλαβών (π.χ. «μπα-μπα», «μα-μα», «αντάντα». Έχει καταλάβει για τα καλά ότι με τις φωνούλες του μπορεί να τραβάει την προσοχή των άλλων.
12 μηνών: H κατανόησή του έχει αυξηθεί, δείχνει να καταλαβαίνει ορισμένες απλές λέξεις όπως «αυτοκίνητο», «μπάλα» καθώς και απλές οδηγίες όπως «Δως το στον μπαμπά», «Έλα στη μαμά». Αρχίζει να δείχνει αντικείμενα και να περιμένει τις αντιδράσεις των ενηλίκων (π.χ. δείχνει ένα παιχνίδι που δε φτάνει για να του το δώσουμε).
15 μηνών: Οι ήχοι που παράγει θυμίζουν ομιλία. Έχει αρχίσει να λέει τις πρώτες του λέξεις (συνήθως 2-6 λέξεις) σε σωστό κοινωνικό πλαίσιο και αυθόρμητα. Κάθε εβδομάδα φαίνεται ότι κατανοεί όλο και περισσότερες λέξεις.
18 μηνών: Mιλάει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού κι αποκτά διακυμάνσεις στη φωνή του. Το λεξιλόγιο του είναι από 6 έως 20 λέξεις, ενώ καταλαβαίνει αρκετές λέξεις. Συχνά επαναλαμβάνει λέξεις που ακούγονται πιο έντονα, ενώ ακούει παιδικά τραγούδια και προσπαθεί δειλά να τα τραγουδήσει. Παράλληλα αρχίζει να προσπαθεί να συνδέει δύο λέξεις μαζί, ενώ μπορεί και δείχνει μέρη του σώματός του ή πολύ γνωστά αντικείμενα.
Το παιδί μου είναι πιο πίσω στο λόγο, πρέπει να ανησυχώ;
Ένας από τους πρώτους λόγους ανησυχίας για πολλούς γονείς είναι η καθυστέρηση στον λόγο που μπορεί να παρουσιάζει το παιδί τους. Καλό είναι όμως να θυμούνται ότι κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και κάποια απόκλιση από τα γλωσσικά ορόσημα μπορεί να δικαιολογηθεί. Αντίθετα αν διαπιστώνουν ότι το παιδί τους είναι δύο ετών και ακόμα δε λέει τις πρώτες του λέξεις, τότε καλό είναι να απευθυνθούν σε κάποιο αναπτυξιακό κέντρο και να ζητήσουν να κάνει το παιδί το αναπτυξιακό Check up Plus . Πρόκειται για ένα εύκολο και ευχάριστο τεστ για βρέφη και νήπια, το οποίο εξετάζει βασικούς τομείς της ανάπτυξης όπως είναι ο λόγος και η ομιλία, ενώ παράλληλα δίνονται συμβουλές και κατευθύνσεις στους γονείς.
Διαβάστε επίσης
Ποιες δραστηριότητες ενισχύουν την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού;
Τα 5 μυστικά για να μιλήσει γρήγορα το παιδί σας