Ήρθαν τα Χριστούγεννα ήρθε η ώρα για τα κάλαντα
Μία χρονιά που τα ηλεκτρονικά μέσα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, με κινητά τηλέφωνα 5ης γενιάς, με όλο και πιο γρήγορο ίντερνετ, τα κάλαντα υπάρχουν σαν έθιμο αλλά είναι μεταλλαγμένα σαν την μεταλλαγμένη ντομάτα που μοιάζει με την ντομάτα αλλά δεν είναι αυθεντική.
Το νόημα των καλάντων στην εποχή μας
Για τα περισσότερα σύγχρονα παιδιά το κάλαντα είναι ένα έθιμο γνωστό που σχετίζεται με τα Χριστούγεννα, αλλά μάλλον αδιάφορο αφού δεν μπορούν να του δώσουν κανένα νόημα. Αν τα ρωτήσετε δε γνωρίζουν για ποιο λόγο λέμε τα κάλαντα και ποιο σκοπό εξυπηρετούν.
Η άποψη των παιδιών για τα κάλαντα σήμερα
Αν προτείνεις σε ένα μαθητή σήμερα να πει τα κάλαντα, ο μόνος λόγος για τον οποίο θα το κάνει είναι για να συγκεντρώσει χρήματα να αγοράσει μια κονσόλα παιχνιδομηχανής.
Η κοινωνία εξελίσσεται από παραδοσιακή σε τεχνολογική
Οι γειτονιές έχουν μεταβληθεί σε συνοικίες, οι μονοκατοικίες έχουν δώσει τη θέση τους στις πολυκατοικίες, έτσι και τα ήθη και τα έθιμα έχουν χάσει και το νόημα τους. Τα κάλαντα σήμερα τα ακούμε στο μέγαρο μουσικής σαν ένα μέρος της πολιτισμικής μας κληρονομιάς από μεγάλες ορχήστρες με επαγγελματίες μουσικούς.
Το γεγονός ότι εξελισσόμαστε δε σημαίνει ότι χρειάζεται να χάσουμε εντελώς την ταυτότητά μας. Ας εξηγήσουμε στα παιδιά μας τι σημαίνουν τα κάλαντα και όταν θα το καταλάβουν ίσως και αυτά με τη σειρά τους να δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον «να τα πούνε» .
Τι συμβολίζουν τα κάλαντα
Ο ειδικός μας εξηγεί ότι τα κάλαντα είναι το τελετουργικό ενός εθίμου που οι ρίζες του ξεκινούν από την αρχαιότητα, είναι τραγούδια φτιαγμένα από το λαό με ευχές και παινέματα που συνέπιπταν με την έναρξη του χειμερινού ηλιοστασίου που σηματοδοτούσε την αρχή της νέας χρονιάς. Τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα σε όλη τη γειτονιά για να μεταφέρουν ευχές όπως: ευημερία, υγεία, ελπίδα, χαρά, αισιοδοξία για τη νέα χρονιά και έπαιρναν γλυκά. Ανοίγοντας την πόρτα σε ένα παιδί για να «τα πει» του δίνουμε την ευκαιρία να μας δώσει ευχές και παινέματα για το σπίτι μας και το νοικοκύρη του αλλά και για όλη την οικογένειά μας.
Τα χριστιανικά χρόνια τα κάλαντα συνδέθηκαν με τη γέννηση του Χριστού
Τα χριστιανικά χρόνια τα κάλαντα των Χριστουγέννων σχετίζονταν με τη γέννηση του Χριστού. Ανεξάρτητα από την ιστορική περίοδο, τα κάλαντα ήταν τραγούδια που αντιπροσώπευαν το σύμβολο της ζωής και της γονιμότητας και που μετέφεραν οι καλαντιστές σε όλα τα σπίτια (έκκληση για ευλογία και τύχη αγαθή). Τα κάλαντα έτσι μετέδιδαν το χαρμόσυνο μήνυμα της νέας ζωής που θα αρχίσει να σηματοδοτεί και μία καινούργια περίοδο που ξεκινά τη νέα χρόνια. Τα μικρά παιδιά είναι οι μεσολαβητές ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό κόσμο και σαν αγγελιοφόροι μεταφέρουν μηνύματα χαράς, ελπίδας και αισιοδοξίας για την καινούργια περίοδο που ξεκινά. Τραγουδώντας τα κάλαντα με μόνη συνοδεία το τριγωνάκι τους, γίνονταν τελετουργοί γιατί οι επικλήσεις και οι ευχές παίρνουν άλλη διάσταση όταν τραγουδιούνται, γίνονται επίσημες και ξεπερνούν τη μονοσημία του λόγου, μιας και ο λόγος όταν τραγουδιέται γίνεται μαγικός! Τα παιδιά μοίραζαν ευχές και μαζί με την αθωότητα αλλά και την παιδικότητά τους έδιωχναν το κακό για να φέρνουν το καλό.
Μάθετε στα παιδιά όχι μόνο τα λόγια αλλά και τη σημασία που έχουν τα κάλαντα
Για κάθε ενήλικα τα κάλαντα συμβολίζουν την παιδική ηλικία και την αθωότητα. Μιλήστε στα παιδιά σας για τα κάλαντα και το νόημά τους, εξηγήστε τους στίχους, αναφερθείτε επιγραμματικά στα ιστορικά γεγονότα, τραγουδήστε τα μαζί τους, διηγηθείτε ιστορίες και αναμνήσεις από τα δικά σας παιδικά χρονιά. Τα παιδιά με τη σειρά τους θα καταλάβουν και θα δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το τι σημαίνει «να τα πούμε».
Η γνώμη του ειδικού
Ο ειδικός προτείνει ότι παρόλο που τα κάλαντα έχουν χάσει αισθητά το νόημά τους μιας και γίνονται πιο μηχανικά όπως και πολλές άλλες συναισθηματικές επαφές, ας προσπαθήσουμε φέτος μαζί με το παιδί μας να τα ακούσουμε πραγματικά. Γιατί τα κάλαντα μπορούν ακόμα να μεταφέρουν το ίδιο πανανθρώπινο αισιόδοξο μήνυμα χαράς για την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος.
