Γιατί αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως «φυσιολογική» ανάπτυξη στα παιδιά μπορεί να είναι λάθος

Ο Samuel Forbes, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Durham και η Prerna Aneja, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της East Anglia δημοσίευσαν ένα άρθρο στο The Conversation για την ανάπτυξη των παιδιών, πότε αυτή θεωρείται φυσιολογική και τι τελικά είναι αυτή η φυσιολογική ανάπτυξη.

Ακολουθεί το άρθρο τους:

Γονείς, φροντιστές και εκπαιδευτικοί συχνά αναφέρουν τη φράση «αναπτύσσεται φυσιολογικά το παιδί σας» και τις περισσότερες φορές το κάνουν αυτό χωρίς να το σκέφτονται. Συνήθως το κάνουν περιγράφοντας ένα παιδί ότι «τα πάει καλά» σε ένα θέμα και «πίσω» σε ένα άλλο.

Κάθε παιδί έχει έναν δικό του ρυθμό να αναπτύσσεται και τίποτα δε πρέπει να στέκεται εμπόδιο σε αυτό

Κάθε φορά που κάνουμε αυτού του είδους τη σύγκριση, έχουμε στο μυαλό μας κάποιο σημείο αναφοράς: για παράδειγμα, ένα νήπιο θα πρέπει να μπορεί να σκαρφαλώνει σε έπιπλα από την ηλικία των 2 ετών.

Όλο και περισσότερο, οι ερευνητές της παιδικής ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι το ίδιο συμβαίνει στην έρευνα για την ανάπτυξη του παιδιού - τη μελέτη, δηλαδή του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται συμπεριφορές και ικανότητες, όπως η γλώσσα.

Πολλές από τις μελέτες που ισχυρίζονται ότι διερευνούν την ανάπτυξη του παιδιού, έμμεσα ή άμεσα, ισχυρίζονται ότι τα ευρήματά τους είναι καθολικά.

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί λόγοι γι' αυτό. Ορισμένες φορές υπάρχει ο πειρασμός της υπερβολής των συμπερασμάτων, άλλες φορές μπορεί να είναι ο τρόπος με τον οποίο οι αναγνώστες ή τα μέσα ενημέρωσης ερμηνεύουν τα ευρήματα.

Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτό που έχει βρεθεί σε μια ομάδα παιδιών θεωρείται στη συνέχεια ως πρότυπο, το μέτρο δηλαδή με το οποίο συγκρίνεται η μελλοντική έρευνα.

Η ανάπτυξη του παιδιού ενισχύεται μέσα από το παιχνίδι με τον μπαμπά, σύμφωνα με μελέτες

Ακαδημαϊκές προκαταλήψεις

Οι περισσότερες έρευνες για την ανάπτυξη των παιδιών προέρχονται από τις πλουσιότερες δυτικές χώρες, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Οι πιθανότητες είναι, αν έχετε ακούσει για ορόσημα της παιδικής ανάπτυξης, να έχουν πραγματοποιηθεί σε μία από αυτές τις χώρες.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να είναι δύσκολη η διεξαγωγή βασικών ερευνών για την ανάπτυξη του παιδιού στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς άλλοι ερευνητές θα ζητήσουν ή θα απαιτήσουν συγκρίσεις με δυτικούς πληθυσμούς για να εντάξουν επίσης και τα ευρήματα από αυτές τις περιοχές.

Πολύπλοκα περιβάλλοντα

Αλλά είναι δίκαιο να κάνουμε αυτές τις συγκρίσεις; Ένα από τα δύσκολα πράγματα σχετικά με την έρευνα για την ανάπτυξη του παιδιού είναι ότι πραγματοποιείται σε ένα πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο από το οποίο δεν μπορεί να διαχωριστεί.
Αλλά αυτό το πλαίσιο είναι συχνά συγκεχυμένο. Οι διαφορές στο φυσικό περιβάλλον, το γονεϊκό στιλ, η τοποθεσία, το κλίμα και ούτω καθεξής αλληλεπιδρούν για να διαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά.

Εκτός από αυτές τις διαφορές, υπάρχουν επίσης ατομικές διαφοροποιήσεις. Αυτές μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η περιέργεια, η συστολή και η νευροδιαφορετικότητα, οι οποίες μπορούν να πλαισιώσουν τον τρόπο με τον οποίο ένα παιδί διαμορφώνει το δικό του μαθησιακό περιβάλλον.

Πότε ένα νήπιο αρχίζει να ανεβαίνει τις σκάλες;

Πάρτε, για παράδειγμα, τον τομέα της κινητικής ανάπτυξης στην πρώιμη παιδική ηλικία: τη μελέτη του πώς τα παιδιά μαθαίνουν να κινούνται. Πολλοί γονείς ειδικότερα, μπορεί να είναι εξοικειωμένοι με διαγράμματα που δείχνουν πότε μπορούν να περιμένουν από το παιδί τους να καθίσει, να μπουσουλήσει, να σταθεί και να τρέξει. Η ύπαρξη αυτών των διαγραμμάτων κάνεις τους γονείς να πιστεύουν ότι υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία για συγκεκριμένα ορόσημα και συχνά -όπως πολλά άλλα- έτσι και η κινητική ανάπτυξη ενός παιδιού κρίνεται με αυτόν τον τρόπο.

Αυτό έχει νόημα! Οι πρώτες έρευνες ασχολήθηκαν με το να βρουν τι είναι φυσιολογικό και είναι λογικό να προσπαθήσουμε να υποστηρίξουμε τα παιδιά που μπορεί να κινδυνεύουν να μείνουν πίσω. Ο χρόνος και η σειρά που ερευνήθηκε στη συνέχεια, οδήγησε στα πρότυπα και τις κλίμακες που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα.

Μπορούμε να πούμε δηλαδή ότι η κινητική δεξιότητα πρέπει να αναπτυχθεί μέχρι μια Χ ηλικία; Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι θα μπορούσαμε να το πούμε. Όταν δεν υπάρχουν φυσικά ή γνωστικά εμπόδια, όλοι μαθαίνουμε να καθόμαστε και να στεκόμαστε, οπότε με την πρώτη ματιά φαίνεται δίκαιο να πούμε ότι θα μπορούσαν να είναι κάπως έτσι τα πράγματα.

Αλλά όπως αποδεικνύεται - το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσονται τα παιδιά- παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ακόμη και σε κάτι τόσο φαινομενικά καθολικό όπως αυτό. Σε χώρες και πολιτισμούς όπου φροντιστές κάνουν συστηματικά μασάζ στα μωρά, όπως στην Τζαμάικα για παράδειγμα, η κινητική ανάπτυξη επιταχύνεται. Είναι σαφές ότι ένας κανόνας που αναπτύχθηκε σε έναν πολιτισμό μπορεί να μην ισχύει σε έναν άλλο.

Πέρα από τους κανόνες

Είναι σαφές ότι τα προβλήματα που επισημάνθηκαν παραπάνω δεν αφορούν αποκλειστικά την κινητική ανάπτυξη. Σε τομείς όπως η γλωσσική ανάπτυξη ή η κοινωνική ανάπτυξη, το πολιτιστικό στοιχείο είναι ακόμη πιο επιτακτικό.

Απλώς δεν υπάρχει τρόπος να κατανοήσουμε αυτά τα στοιχεία της ανάπτυξης του παιδιού, χωρίς να κατανοήσουμε και όλα όσα παίζουν ρόλο σε αυτή την ανάπτυξη τελικά.

Αν θεωρούμε τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού ως κάτι που απλώς συμβαίνει, οι ερευνητές χάνουν την κατανόηση της δυναμικής της ίδιας της ανάπτυξης. Και το χειρότερο; Οι εκπαιδευτικοί και οι φροντιστές μπορεί να μην αντιληφθούν ότι η ανάπτυξη είναι κάτι στο οποίο μπορούμε να δράσουμε με αποτέλεσμα να χάνουν την ευκαιρία να κάνουν οποιεσδήποτε αλλαγές. [...]

10 tips για να «αυξήσετε» το IQ του παιδιού σας

Η μετάβαση πέρα ​​από τη δυτικοκεντρική κατανόηση της παιδικής ανάπτυξης δεν θα ωφελήσει μόνο τους ερευνητές και θα οδηγήσει σε πιο ακριβή επιστημονικά αποτελέσματα, αλλά ελπίζουμε να ωφελήσει όλους όσους εργάζονται με παιδιά σε όλο τον κόσμο.