Πώς να αποκτήσει το παιδί μου συντελεστική ηθική: Μία απαραίτητη κοινωνική δεξιότητα
Τα συναισθήματα είναι σημαντικός ρυθμιστικός παράγοντας για μια επιτυχή προσαρμογή του παιδιού στο κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον. Ολοένα και περισσότερα θεωρητικά πλαίσια τονίζουν ότι η συναισθηματική επάρκεια (emotional competence) μπορεί να ερμηνεύσει ένα σημαντικό ποσοστό της επιτυχούς ανθρώπινης συμπεριφοράς(Greenspan & Driscoll, 1997).
Στο θεωρητικό μοντέλο του Goleman (2011) η συναισθηματική επάρκεια ορίζεται ως μια μαθημένη δυνατότητα η οποία προϋποθέτει ορισμένες βασικές συναισθηματικές ικανότητες όπως η ικανότητα αναγνώρισης και ρύθμισης των συναισθημάτων, αλλά και ικανότητες κοινωνικής επίγνωσης (π.χ. ενσυναίσθηση) και διαχείρισης σχέσεων (π.χ. διαχείριση συγκρούσεων, επικοινωνία, ομαδικότητα-‐συνεργατικότητα).
Τι είναι η συντελεστική ηθική
Τα παιδιά στην σχολική ηλικία 6-10 χρόνων αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την κοινωνική προοπτική της συντελεστικής ηθικής δηλαδή, οι άνθρωποι έχουν τα δικά τους συμφέροντα και αυτά συγκρούονται, άρα το σωστό είναι σχετικό και προς το τέλος της παιδικής ηλικίας την κοινωνική προοπτική της ηθικής του καλού παιδιού (επίγνωση των κοινών συναισθημάτων, συμφωνιών και προσδοκιών) και την ικανότητα να συσχετίζουν τις απόψεις τους μέσω του χρυσού κανόνα (Κάνε στους άλλους αυτό που θέλεις να κάνουν αυτοί σε σένα, Kohlberg, 1976).
Η συμβουλή του Ειδικού:
Πολλές φορές οι γονείς ανησυχούν ότι μπορεί να εκμεταλλευτούν το παιδί τους ή ακόμα και να το αδικήσουν με διάφορους τρόπους. Το παιδί δεν έχει την κοινωνική μάθηση για να καταλάβει ότι οι φίλοι και συμμαθητές του έχουν δικά τους συμφέροντα. Αποφεύγουμε να μιλάμε στο παιδί μας επικριτικά για τους άλλους γιατί θα το οδηγήσουμε στην καχυποψία. Οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους για διάφορα θέματα, να κάνουν κριτική πάνω σε αυτά και να ανταλλάσουν απόψεις. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά αποκτούν συντελεστική ηθική, δηλαδή είναι σε θέση να μπορούν να ερμηνεύσουν τα κίνητρα και τις προθέσεις του άλλου.