Πειθαρχία και όχι τιμωρία στα νήπια - Πώς να τα κάνουμε να μας ακούνε;
Τα νήπια βρίσκονται σε μια ηλικία που εξερευνούν τον κόσμο, ανακαλύπτουν καινούρια πράγματα και φυσικά δοκιμάζουν τα όρια μας.
Λόγω της ηλικίας τους είναι αρκετά παρορμητικά και πολύ συχνά θέλουν να γίνεται συνέχεια το δικό τους! Τι μπορούν να κάνουν όμως οι γονείς, ώστε το παιδί να αποκτήσει όρια αλλά και αυτοπεποίθηση;
Πειθαρχία από νωρίς
Ένα παιδί για να πειθαρχεί χρειάζεται εκπαίδευση από νωρίς. Ακόμα κι αν το παιδάκι μας είναι μικρό μπορούμε με ωραίο τρόπο να το μάθουμε να υπακούει. Αν για παράδειγμα πάει να βάλει ένα παιχνίδι στο στόμα του, μπορούμε με σταθερό τόνο φωνής να του πούμε «Σταμάτα!», ενώ του κρατάμε τα χεράκια. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και σε μορφή παιχνιδιού, π.χ. να παίζουμε με τα νερά στο μπάνιο, χτυπώντας τα χέρια μας και όταν πούμε ‘’Σταμάτα’’ το παιδί να πρέπει να σταματά! Σκοπός θα είναι να μάθει το παιδί να υπακούει αυτόματα, δεξιότητα που μπορεί να το προστατέψει από αρκετούς κινδύνους.
Πώς να τα κάνουμε να πειθαρχούν;
Πειθαρχία σημαίνει έλεγχος της συμπεριφοράς. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας, ώστε να λάβει σωστές κατευθύνσεις.
Τι κάνουμε;
Τραβάμε την προσοχή του αλλού
Όταν το παιδί μας είναι βρέφος και δεν κατανοεί αυτά που του λέμε ένα καλό κόλπο είναι να τραβάμε την προσοχή του αλλού. Του δίνουμε ένα παιχνιδάκι ή το καλούμε να κοιτάξει αλλού, έτσι μπορούμε εύκολα να του αποσπάσουμε την προσοχή από κάτι που δε θέλουμε να κάνει. Η παραπάνω όμως τακτική θα πρέπει να αποφεύγετε όταν είναι μεγαλύτερο, καθώς μπορεί να ερμηνευτεί λανθασμένα από το παιδί ως αδιαφορία για τα συναισθήματά του και τις ανάγκες του.
Καθοδηγούμε με θετικό τρόπο
Είναι σημαντικό να προσαρμόζουμε τα λόγια μας στην ηλικία του παιδιού. Μακροσκελείς λόγοι σε παιδιά 2-3 ετών δε μπορεί να είναι αποτελεσματικοί. Όταν είναι περίπου 2 ετών, εξηγούμε στο παιδί μας σύντομα και με απλά λόγια τι να κάνει και όχι τι να μην κάνει π.χ. «Περπάτα αργά», αντί για «Μη τρέχεις!», « Κρατήσου από τα κάγκελα» αντί για « Πρόσεξε θα πέσεις!». Η θετική διατύπωση είναι πιο σαφής για τον εγκέφαλο των παιδιών που ακόμη διαμορφώνεται
Αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα του
Εκφράσεις απότομες όπως «Σταμάτα να κλαις» δε βοηθούν. Αντίθετα τα παιδιά έχουν ανάγκη από αγάπη και αποδοχή. Ακόμα δε γνωρίζουν καλά τα συναισθήματα και δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τα δικά τους. Επομένως είναι σημαντικό να τα βοηθάμε εμείς με φράσεις όπως «Καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος που φύγαμε από την παιδική χαρά, αλλά πρέπει να πάμε νωρίς στο σπίτι.». Αν είναι μεγαλύτερα και μπορούν να εκφραστούν, μπορούμε να τα ρωτάμε «Τι σου συμβαίνει;», «Γιατί κλαις;», ώστε να εκφράζοντας αυτά που νιώθουν να αποφορτιστούν.
Είμαστε σταθεροί
Φροντίζουμε να δείχνουμε συνέπεια σε αυτά που λέμε. Αν σε κάθε πρώτη δυσκολία αναφέρουμε μια τιμωρία που δεν είμαστε σε θέση να τηρήσουμε χάνουμε την αξιοπιστία μας ως γονείς και δε θα ξέρει το παιδί πότε το εννοούμε και πότε όχι
Συνέπειες και όχι τιμωρία
Σημαντικό ρόλο στην πειθαρχία παίζει και το είδος της συνέπειας που επιλέγουμε. Οι πιο συνηθισμένες τιμωρίες που εκφράζουν οι γονείς είναι «δε θα ξαναβγούμε βόλτα», «δε θα δεις τηλεόραση». Είναι όμως λογικές αυτές οι τιμωρίες για κάθε είδους μη επιθυμητή πράξη;
Τους δίνουμε επιλογές
Στη νηπιακή ηλικία τους αρέσει να ελέγχουν τα όρια και να γίνεται το δικό τους. Αυτό όμως δε μπορεί κάθε φορά να γίνεται. Επομένως ιδιαίτερα βοηθητικό είναι να τα ενθαρρύνουμε να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο επιλογές (π.χ. την κόκκινη ή την πράσινη μπλούζα θέλεις να βάλεις;)
Έχουμε κοινή γραμμή
Στην προσπάθεια μας να πειθαρχήσουμε το παιδί είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει κοινή γραμμή ανάμεσα στους γονείς και τους ανθρώπους που το φροντίζουν. Διαφορετικά το παιδί μπερδεύεται και λαμβάνει αντικρουόμενα μηνύματα. Για αυτό μια συζήτηση μεταξύ των γονιών ή της γιαγιάς που προσέχει το παιδί είναι απαραίτητη.
Επιβραβεύουμε
Είναι σημαντικό εκτός από το να θέτουμε όρια στα παιδιά να θυμόμαστε και να τα επιβραβεύουμε άμεσα για την καλή του συμπεριφορά π.χ. «Μπράβο που κάθεσαι ήσυχος στο αυτοκίνητο». Τους δείχνουμε έτσι ότι τα προσέχουμε εξίσου κι όταν είναι συνεργάσιμα.
Παιδί και όρια
Το να θέτει όρια ένας γονιός στο παιδί του δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμα κι αν πρόκειται να τα δυσαρεστήσουμε εκείνη τη στιγμή που τα επιβάλλουμε, μέσα από τα όρια νιώθουν ασφάλεια και σιγά σιγά καταλαβαίνουν ότι είναι απαραίτητα. Το να μπορούν να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους και να είναι συνεργάσιμα ειδικά όσο μεγαλώνουν είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη τους και χρειάζεται σταθερή και συστηματική εκπαίδευση από όταν είναι αρκετά μικρά.
Διαβάστε επίσης
H τιμωρία… δεν βγήκε απ' τον παράδεισο
Γιατί η τιμωρία δεν είναι αποτελεσματική