Παιδικές ταινίες πόσο ασφαλείς είναι για τα παιδιά;

Παρακολουθώντας το σενάριο να εξελίσσεται σε δράση, όπου ο ήρωας πρέπει να περάσει εμπόδια, να πολεμήσει, να τρέξει να σωθεί, η αγωνία κορυφώνεται δημιουργώντας το αίσθημα της έξαψης. Οι σκηνές δράσης συνήθως έχουν διάρκεια 3 – 5 λεπτά. Το παιδί παρακολουθεί με προσήλωση, ενώ παράλληλα ταυτίζεται με τους ήρωες. Συνήθως σε αυτή την καταδίωξη συμβαίνει και ένα ξαφνικό γεγονός πχ πετάγεται ένα τέρας τεράστιο που τρομάζει επιπλέον το θεατή.

Ο παραπάνω συνδυασμός δράσης, φόβου, βίας, δημιουργεί εγρήγορση στον παιδικό εγκέφαλο

Πρόκειται για ένα ψυχαγωγικό μέσο που γοητεύει και συγχρόνως επηρεάζει ακόμα και τους ενήλικες, πόσο μάλλον τους μικρούς θεατές. Τα παιδιά, από τη φύση τους, στη νηπιακή περίοδο έχουν έντονα συναισθήματα παντοδυναμίας. Λόγω έλλειψης εμπειριών και κριτικής σκέψης εύκολα επηρεάζονται, ταυτίζονται και μπερδεύουν το φανταστικό με το πραγματικό.

Η συνεχής έκθεση των παιδιών σε τέτοιες ταινίες δημιουργεί το αίσθημα της αναζήτησης της δράσης και της περιπέτειας μέσα από την αγωνία

Μπορεί η αγωνία να οδηγεί σε φόβο, αλλά το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου επιβραβεύει κάθε φορά που βιώνεται μια τέτοια κατάσταση εγρήγορσης ή φόβου. Το κάθε παιδί σταδιακά μαθαίνει να αποδέχεται το φόβο, συχνά τον αρνείται λέγοντας «δε φοβήθηκα», με τον καιρό εθίζεται και αποζητά να παρακολουθεί κινηματογραφικές ταινίες περιπέτειας με παρόμοιο περιεχόμενο .Το παιδί δεν έχει σχεδόν κανένα ενδιαφέρον να δει μια ταινία με σενάριο που μεταδίδει νοήματα, ιδέες, ρεαλιστικές σχέσεις, γιατί τις θεώρει βαρετές. Αντίθετα, αποζητά θέαμα με δράση, ήρωες με υπερφυσικές δυνάμεις που πολεμούν με υπέρ όπλα κάνοντας χρήση βίας.

Μεγαλώνοντας το παιδί μας σε ένα εικονικό κόσμο

Είναι γεγονός ότι τα παιδιά μας σήμερα παρακολουθούν σχεδόν καθημερινά παιδικές κινηματογραφικές ταινίες σαν ένα μέσο ψυχαγωγίας. Αυτό τα οδηγεί να ζουν σε ένα εικονικό κόσμο εντελώς διαφορετικό από αυτό της πραγματικότητας. Σε αυτό έρχονται να προστεθούν και τα εικονικά παιχνίδια που επίσης αποσπούν αρκετό χρόνο από την καθημερινότητα του παιδιού.

Ποια είναι η επίδραση όλων αυτών στην καθημερινή ζωή του παιδιού μας

Ένα σημαντικό θέμα είναι ότι η παρακολούθηση ταινιών είναι μια παθητική ψυχαγωγία, διότι το παιδί δέχεται επιρροές και μηνύματα παθητικά. Η εγρήγορση του εγκεφάλου αποτελεί ένα άλλο ζήτημα. Παρακολουθώντας ταινίες δράσης και περιπέτειας ο παιδικός εγκέφαλος οδηγείται σε διέγερση, την οποία ακολουθεί η υπερένταση και μετά από την παρακολούθηση της ταινίας.

Η πολύωρη παρακολούθηση ταινιών δημιουργεί στο παιδί αισθήματα αποπροσανατολισμού από την κοινωνική πραγματικότητα

• Οι ιδέες που προβάλλονται είναι ουτοπικές. Μαγικές δυνάμεις, μαγικά ραβδιά, απόκοσμοι εχθροί, εξωγήινοι.
• Ως αξίες προβάλλονται ο εγωκεντρισμός, το life style, παροτρύνοντας υποσυνείδητα τα παιδιά να υιοθετήσουν μόδες και καταναλωτικές συνήθειες, ώστε να είναι cool και trendy.
• Υπέρ ήρωες με εξωπραγματικές δυνάμεις που μπορούν να κάνουν τα πάντα, σε αντίθεση με τους περιορισμούς που έχει η πραγματική ζωή ωθούν το παιδί να νιώθει ακόμα πιο αδύναμο και ανίσχυρο, να θέλει να αποκτήσει όλα αυτά τα όπλα που θα το κάνουν να νιώσει και αυτό ισχυρό.
• Η δύναμη της εικόνας και του ήχου κάνουν άλλες ασχολίες, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου ή η ενασχόληση με κάτι πιο στατικό και ήρεμο, να φαίνονται βαρετές και ανιαρές.

Πώς επιδρά η παρακολούθηση ταινιών σε ένα παιδί προσχολικής και σχολικής ηλικίας

• Εξαιτίας της γρήγορης εναλλαγής των πλάνων δημιουργείται εγκεφαλική εγρήγορση που σε συνδυασμό με το χρόνο παρακολούθησης δημιουργεί υπερδιέγερση.
• Οι σκηνές ξαφνιάσματος σε συνδυασμό με τα πλάνα τρόμου δημιουργούν φόβο και ανασφάλεια. Η αγωνιώδης εμπειρία παραμένει και μετά την παρακολούθηση της ταινίας.
• Η συχνή και πολύωρη έκθεση δημιουργούν σύγχυση στο παιδί τι είναι φανταστικό και τι πραγματικό.
• Νοητική κούραση του εγκέφαλου. Η γρήγορη εναλλαγή των πλάνων δυσκολεύει και κουράζει νοητικά το παιδί, ώστε να κατανοήσει και να νοηματοδοτήσει την πλοκή της υπόθεσης του έργου.
• Η επαναλαμβανόμενη βία που προβάλλεται, κτίζει το αίσθημα ότι η βίαιη συμπεριφορά είναι φυσική και κατάλληλη κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.
• Η συχνή έκθεση σε βίαιες σκηνές ελαττώνει τις αναστολές, δημιουργώντας ένα κοινωνικό κλίμα που ανέχεται τις επιθετικές συμπεριφορές.